Novaĵoj

La Ĝenerala Asembleo de UNo unuanime proklamis rezolucion baze de kiu la 22-a de aŭgusto estos solenata kiel Internacia Tago omaĝanta viktimojn de perforto pro religio aŭ konfesio. La iniciatinto de la rezolucio estis Pollando. La estro de la pola diplomataro dum la sesio de la Asembleo atentigis pri la kreskanta netoleremo kaj senprecedenca kresko de perfortoagoj rilate al homoj apartenantaj al la religiaj malplimultoj. Li esprimis la opinion, ke la rezolucio krom aspekto memorindiganta grandigos konscion de la internacia socio rilate al la situacio de viktimoj de religiaj persekutoj, instigos al pripensoj kaj intensigo de agadoj favore al plena respektado de konfesiaj malplimultoj, popularigos religian toleremon kaj respekton de diverseco. La laboroj pri la rezolucio komenciĝis fine de 2018. La prilaboron de ĝia teksto kunpartoprenis interregiona grupo de ŝtatoj, en kiu troviĝis Brazilo, Egipto, Irako, Jordanio, Kanado, Niĝerio, Pakistano kaj Usono.

El la elsendo 25.06.2019. Legas Maciek – 1’15”

Ĝis la fino de junio daŭras la nunjara eldono de la interreta plebiscito (www.drzeworoku.pl),  en kiu estos elektita Arbo de la 2019-a jaro organiata de la klubo Gaja. Ĝi kreiĝis meze de la 80-aj kaj 90-aj jaroj en Bielsko-Biała (la suda Pollando) por realigi programojn kaj kampanjojn, profundigantaj komprenon de la homa pozicio en ekosistemo. Unu el la konkursaj celoj estas formi la respektosintenon al la naturo. La alia inspiras serĉi ekzemplojn de interesaj kaj firmaj ligoj inter kulturo kaj historio de loka socio kaj arbo regione plej alte aprecata. La elekto okazos inter 16 kandidatoj. La plej malnova arbo havas 600 jarojn, la plej alta estas 26-metra kaj la perimetro de la plej vasta atingas 9 metrojn. Sed ne tiom beleco, dimensio aŭ aĝo de arbo gravas, kiom ĝia historio kaj ligo kun homoj. Priskribo de ĉiu arbo troviĝas en la retejo de la plebiscito. La venkonta arbo reprezentos Pollandon en la Eŭropa Konkurso Arbo de la Jaro 2020.

El la elsendo 25.06.2019. Legas Maciek – 1’45”

La finaj konkludoj de la antaŭnelonga klimata pintrenkonto, kiuj koncernis atingon de klimata neŭtraleco en la Unio ĝis 2050 estis blokitaj de Pollando, Ĉeĥio, Hungario kaj Estonio. Tio okazis, ĉar laŭ fonto proksima al la pola diplomataro ne eblas allasi la difinadon de novaj klimataj celoj sen necesaj prikalkuloj kaj rimedoj. Dume neniu kapablis prezenti ekonomiajn kalkulojn de la proponata solvo. Plimulto de la landoj volis, ke la unia pintrenkonto devontigu la Eŭropan Komisionon kaj Konsilion de la Eŭropa Unio krei kadron difinontan kiel certigi transformiĝon al la klimata neŭtraleco de la Unio ĝis 2050. Pollandon renkontis kritiko pro kontraŭstaro malgraŭ tio, ke ne ĝi estas la plej granda emisianto de la karbona dioksido en Eŭropo. Avanas Germanio en 22,5 procentoj respondeca pro la emisiado de la karbona dioksido, sekvas Britio respondeca pro 11,3 procentoj de la emisiado. Pollando emisias pli ol duoble malpli ol Germanio. Temas pri 10,3 procentoj.  La plej grandaj emisiantoj de la karbona dioksido en la mondo estas Ĉinio, Usono, Hinda Unio, Rusio, Japanio kaj ĝuste Germanio.

El la elsendo 25.06.2019. Legas Krystyna kaj Barbara – 1’46”

Laŭ la rangolisto de la superaj lernejoj de la Edukfondaĵo Perspektywy 2019 la Varsovia Universitato okupis la unuan lokon, la duan Jagelona Universitato kaj la trian la Varsovia politekniko. Inter nepublikaj altlernejoj la 20-an fojon gajnis Akademio de Leon Koźmiński en Varsovio.  La rangolisto koncernas ĉiujn altlernejojn ekscepte de la artaj, kiuj havas la rajton atribui doktorajn gradojn kaj havas almenaŭ 200 firmlokajn studentojn. Pritaksante unuopajn altlernejojn oni prenis en konsideron tiajn faktorojn, kiel ilia prestiĝo, iliaj diplomitoj sur la labormerkato, novumoj, scienca potencialo, scienca efikeco, edukkondiĉoj kaj nombro de eksterlandaj studentoj.

El la elsendo 19.06.2019. Legas Maciek kaj Barbara- 1’01”

Plimulto de junuloj elektas studojn konforme al siaj interesiĝoj kaj la perspektivo de atrakcia laboro post la studoj okupas la sekvan lokon. Pli ol la duono de la enketitaj studentoj kontentiĝus per la unua salajro en la alteco de tri mil zlotoj (ne plenaj 700 eŭroj) kaj multe pli grava por ili estas la dungoformo. Preskaŭ 90 procentoj de la respondintoj en la esplorado de la Supera Banka Lernejo en Varsovio elmontras, ke tiu faktoro decidos pri elekto de labodonanto. Favore al realigado de siaj studinteresiĝoj deklaris sin studentoj de humanismaj kaj artaj, sociaj kaj pedagogiaj studobjektoj. Por studentoj de teknikaj, juraj kaj ekonomikaj fakultatoj  pli gravas profesiaj perspektivoj. Inter la aliaj kriterioj prenataj en konsideron fare de junuloj troviĝas la prestiĝo de la altlernejo, opinioj de la gepatroj aŭ konatoj. Inter la malplej gravaj kriterioj estis menciitaj familiaj tradicioj kaj modo. Laŭ la enketintoj inter la nuna kaj antaŭaj studentaj generacioj rimarkeblas kelkaj principaj diferencoj. I.a. antaŭe pli multe gravis modo je iu studdirekto, nun junuloj serĉas evoluŝanĉojn en fakultatoj, pri kiuj ili vere interesiĝas kaj kelkfoje jam kompetentas.

El la elsendo 19.06.2019. Legas Maciek kaj Barbara- 1’32”

Shanghai Maritime University publikigis liston de 15 plej grandaj konteneraj havenoj en Eŭropo. Inter ili troviĝas la pola Gdansko. Iliaj rezultoj estas je 5,5 procentoj pli bonaj kompare al la antaŭa jaro. La plej grandaj maraj havenoj restas Roterdamo, Antverpeno kaj Hamburgo, kies transkargoj egalis al 44,5 procentoj de ĉiuj 15 havenoj. La gdanska haveno okupis en la listo la lokon de la portugala Sines. Samtempe ĝi notis la plej signifan kreson de transkargoj rilate al 2017, egalan al 23,3 procentoj. La antaŭan jaron, t.e. en 2016 tiu transkargokresko estis eĉ pli granda kaj egalis al 47, 4 procentoj. En januaro 2019 en la Gdanska Haveno la kresko de transkargoj altiĝis je 9,7 procentoj rilate al la sama periodo de 2018. Ĝi estas la unua haveno ĉe Baltiko, se temas pri la transkargitaj varoj, sed se temas nur pri la transkargado de konteneruloj Gdansko ĉe la Balta Maro avanas.

El la elsendo 19.06.2019. Legas Maciek kaj Barbara- 1’20”

Merkrede, la 12-an de junio komeniĝis kelktaga oficiala vizito de la pola prezidento Andrzej Duda kun la edzino en Usono. Dum la lunda gazetara konferenco la estro de la prezidenta kabineto Krzysztof Szczerski informis, ke la vizito de la prezidenta paro havas tri aspektojn – politikan, energetikan kaj rilatan al novaj teknologioj kaj ekonomia kunlaboro. La polan prezidenton akmpanas vasta delegacio, en kies konsisiton eniras i.a. ministro por la eksterlandaj aferoj kaj defendministro. Post la finiĝo de la oficiala vizito en Blanka Domo  la 13-an de junio komenciĝos labora vizito de la prezidenta paro en Usono daŭronta ĝis la 17-a de junio. Estas planitaj i.a. renkontiĝo kun usona ministro pri energio, vizito en la onkologia centro de Teksasa Universitato, kun reprezentantoj de Silicia Valo. En Nevado la pola prezidento inaŭguros Polan Semajnon de Merkatiko kaj Novumoj, kaj en Menlo Park la Polan-Usonan Forumon de Novaj Teknologioj. En Houston kaj Kalifornio okazos renkontiĝoj kun la reprezentantoj de Pola Kolonio. La pola prezidenta paro vizitos ankaŭ la sidejon de Google, dum kiu okazos ankaŭ renkontiĝo kun polaj inĝenieroj laborantaj por ĉi tiu firmao.

El la elsendo 12.06.2019. Legas Milada – 1’53”

En la rangolisto HackerRank pritaksanta la kvaliton de specialistoj pri Informa Teknologio IT, en kiu  partoprenis 300 mil programistoj el la tuta mondo poloj okupis la trian lokon. Pli bonaj estis ĉinoj kaj rusoj. Malantaŭ poloj lokiĝis japanoj (la 6-a loko), germanoj (la 14-a), koreanoj (la 22-a), usonanoj (la 28-a) kaj britoj (la 29-a loko). En prilaborado de algoritmoj poloj lokiĝis tuj post rusoj ĉe la dua loko. Laŭ direktoro de la Pola Ekonomika Instituto Pollando fieras pri grandega personala potencialo, dank’ al kiu ni povas tre aktive partopreni la kreadon de la artefarita inteligenteco. Se tiu potencialo estos konforme utiligita tiam de informadiko kiel sciencbranĉo eblos transiri al vera industrio 4.0, inkluzive de la kreado de necesa komponaĵo por konstrui aŭtonomiajn veturilojn.

El la elsendo 12.06.2019. Legas Maciek – 1’05”

Hodiaŭ pasas la 27-a datreveno de la abolo de la unua postmilite nekomunista registaro, formiĝinta sekve de plene liberaj balotoj en aŭtuno 1991, kiun gvidis ĉefministro Jan Olszewski. La faligo okazis nokte inter la 4-a kaj la 5-a de junio 1992. Ĝia ĉefa kaŭzo estis afero de senkomunismigo de la publika vivo kaj dividoj en la solidareca tendaro. La 4-an de junio 1992 la ministerio por internaj aferoj publikigis liston de  64 deputitoj, senatanoj kaj membroj de la registaro, kiuj kunlaboris kun la komunista sekurecservo. Inter ili estis prezidento Lech Wałęsa. Reage en la Sejmo komenciĝis tuj hastaj konsultoj de prezidento Wałęsa kun gvidantoj de kontraŭregistaraj postsolidarecaj grupiĝoj. La kreiĝinta koalicio, en kiun eniris ankaŭ Pola Kampanara Partio kaj kiu ricevis subtenon de Alianco de Demkrata Maldekstrularo sukcesis voĉdoni la malfidesprimon. La senkomunismigo estis ĉesigita por pli ol 20 jaroj. Hodiaŭ antaŭ la kancelario de la ĉefministro estis metita fondoŝtono por la omaĝa monumento honore al Jan Olszewski.

El la elsendo 04.06.2019. Legas Barbara – 1’38”

Hodiaŭ matene en la Prezidenta Palaco okazis solenaĵo de rekonstruo de la pola kabineto. Tiu paŝo estis necesa, ĉar eĉ 9 ministroj de la nuna kabineto  akiris mandadojn dum la lastaj balotoj al la Eŭropa Parlamento. Antaŭ la nomumo de la novaj vicĉefministro kaj ministroj okazis revoko de la malnovaj politikistoj.La reganta Juro kaj Justeco havos en la Unia Parlamento dudek sep mandatojn, la kreiĝinta por la balotoj el diversaj grupiĝoj Eŭopa Koalicio havos en Bruselo dudek du parlamentantojn, la partio Printempo havos tri. 

El la elsendo 04.06.2019. Legas Barbara – 0’46”