Novaĵoj

Inter la 5-a kaj la 11-a de majo en Varsovio okazas Tagoj de la Pola Kavelerio. La varsovianoj havas la okazon admiri rivaladojn pri la uzo de lanco kaj sabro, rigardi filmojn kaj renkontiĝi kun ekspertoj pri la antaŭmilita kavalerio. Hodiaŭ tiu ĉi formacio plenumas sole reprezentajn funkciojn kaj konsistas el volontuloj. Pluraj en Pollando kavaleriaj societoj, plej ofte en interkonsento kun la lastaj vivantaj veteranoj de la antaŭmilitaj kavalieraj regimentoj alprenas iliajn kolorojn kaj taksas sin heredantoj de la regimentaj tradicioj. La tagoj estos krome la okazo konatiĝi kun la historio de la pola kavalerio pere de filmoj kaj prelegoj.

El la elsendo 06.05.2014. Legas Milada

Tagoj de Kavalerio

La ĝenerala NATO-sekretario alvokis la eŭropajn membrojn de la pakto grandigi la defend¬orimedojn. En intervjuo por la dimanĉa eldono de “Frankfurter Allgemeine Zeitung” Anders Fogh Rasmussen konstatis, ke la eventoj en Ukraino devas roli por Eŭropo kiel alarmo¬signalo. Li alvokis la eŭropajn NATO_ŝtatojn renversigi la tendencon de daŭra malgrandig¬ado de la elspezoj por la defendo. En la lastaj landoj iuj eŭropaj landoj reduktis siajn defend¬buĝetojn je 40 procentoj, samtempe Rusio grandigis ilin je unu triono. Laŭ Rasmussen la enkorpigo de Krimeo estis turnopunkto en la eŭropa historio kaj Rusio kondukas nun prefere kiel kontraŭulo ol kiel partnero. La alianco devas je tio reagi, kvankam ne temas pri militistaj solvoj. Samtempe la ĝenerala sekretario de la Pakto avertis Moskvon kontraŭ provokado de la NATO-aj ŝtatoj-membroj. Liaopinie Rusio ne havu eĉ etajn iluziojn, ke atako kontraŭ unu el la landoj de la Oakto estos komprenita kiel samsignifa kun la atako kontraŭ la tutan Aliancon.

El la elsendo 06.05.2014. Legas Milada

Starpunkto de NATO

Danco de la fontoj, tiel estas titolita la nova akvoŝpruca-filma-muzika spektaklo en la Multmedia Parko de Fontanoj ĉe la varsovia antaŭ­kastelejo, kiu komenciĝas la 3-an de majo. Tiel estos inaŭgurita la 4-a sezono de ĉi-specaj spektakloj ĉe la piedoj de la Reĝa Kastelo, borde de Vistulo. La nunjara spektaklo estas inspirita per legendo pri la fondintoj de Varsovio, kiujn personigas nuntempaj figuroj provizitaj per eksterordinara povo.

Sawa havas la povon super la akvo kaj la naturfortoj, la povon doni la vivon, kies portanto estas akvo kaj la naturo. Wars regas la lumon, teknologion kaj energion de la virtuala mondo. Karakterizas lin forto kaj dinamikeco necesaj por konstrui novan urbon. Ilia renkontiĝo inaŭguras vojon al kunigo de ĉiuj ĉi trajtoj. Temas pri historio plena de reciproka fasciniĝo kaj amo. Ĝi estas rakontata pere de danco kaj moderna teknologio, t.e.  komputile stirataj fontanoj, LED-lumoj, laseroj kaj projekciaĵoj sur giganta akva ekrano. Apliko de ĉiuj ĉi teknikoj kaŭzas, ke facilas profundiĝi en la historion rakontatan helpe de akvo kaj lumo, la du elementoj, kiuj fundamentis la kreiĝon de la urbo. La fontanospruĉoj, ilia dinamiko kaj bunto neniun lasas indiferenta.

La Parko de Fontanoj funkcias ekde majo 2011. La ĉefa fontano havas la surfacon de 2200 kvadrataj metroj, malpli grandaj estas du liniaj fontanoj kun la surfaco de 600 kvadrataj metroj. Fontanto por infanoj estas ankoraŭ malpli granda. Ĝia surfaco egalas al 140 kvadrataj metroj. En la tuta komplekso fukncias 367 akvo­ŝpruciloj, liverantaj dum unu minuto 30 mil litrojn de la akvo. La parkon prilumas 295 LED-lumĵetiloj. El la diserigita akvo kreiĝas ekrano,  sur kiu estas prezentataj bildoj kaj animaĵoj. La suma surfaco de akvo­spegulode la fontana komplekso egalas al 2850 kvadrataj metroj.

La spektaklo daŭranta ĉ. 25 minutojn estos prezentita ĉiun vendredon kaj sabaton ĝis la 28-a de septembro 2014.

El la elsendo 02.05.2014. Legas Tomek

Ĉirkaŭ 50 kamparanoj el la orienta Pollando baze de interkonsentoj kun la Nacia Parko de Białowieża helpos al la tieaj bizonoj paŝti sin sur siaj herbejoj. Temas entute pri la 100-hektara areo najbaranta kun la Parko en la komunumoj Narewka, Dubicze Cerkiewne kaj Białowieża. Ĉi tieajn herbejojn la bizonoj vizitas jam delonge. Laŭ la  nunaj interkonsentoj agrikulturistoj preparos por ili la paŝtolokojn – egaligante la grundon kaj antaŭvintre preparonte kiel la furaĝon fojnon. La grego de Białowieża-bizonoj estas la plej granda en Pollando kaj konsistas el 505 ekzempleroj.

El la elsendo 29.04.2014. Legas Tomek

En la majaj balotoj al la Eŭropa Parlamento rivalos el Pollando 561 polinioj. Tio estas preskaŭ duoble pli ol antaŭ 5 jaroj. Tiel ili okupas 44 procentojn de la lokoj sur la balotlistoj kompare al 56 procentoj, kiujn okupas kandidatoj.  Regas tamen la opinio, ke la ĉeesto de kandidat­inoj sur la balotlistoj ne signifas egalajn balot­ŝancojn, gravas nome la loko, kiun oni okupas sur la listo. En la majaj balotoj kandidatoj pli ofte okupas la komencajn lokojn ol la kandidatinoj. Plej malmultajn ŝancolokojn al la kandidatinoj certigis Pola Kamparana Partio. En la nuna oficperiodo de la Eŭropa Parlamento en la grupo de la polaj deputitoj virinoj konsitigas nur 22 procentojn. Ĉi-foje la unuan fojon en la eŭropaj balotoj en Pollando estas aplikita la t.n. kvota mekanismo. Konforme al ĝi 35 procentojn de lokoj sur la balotlistoj devas okupi personoj ne sufiĉe reprezent­itaj, kiujn kaze de ĉiuj partioj konsistigas polinoj.

El la elsendo 29.04.2014. Legas Tomek

Antaŭtage de la kanonizo de la Sankta Patro, Johano Paŭlo la 2-a, la kapo de la Romkatolika Universala Eklezio kaj granda polo, la Sejmo de Pola Respubliko esprimas al li dankon kaj respekton.

Antaŭ 9 jaroj, kelkajn tagojn post la morto de la Sankta Patro Johano Paŭlo la 2-a, la deputitoj kaj senatanoj kunveninaj dum solena asembleo omaĝis lian memoron difinante lin la predikanto de la Evangelio de Jesuo Kristo, granda morala aŭtoritatulo, Patro kaj Instruisto, kaj ankaŭ “homo de paco kaj espero” kaj “la plej grava el la Patroj de la suverena Pollando”. La Sejmo de Pola Respubliko asertas, ke tiuj difinoj perdis nenion de sia aktualeco.

La Sejmo de Pola Respubliko esprimas la esperon, ke la kanonizo de la Sankta Patro Johano Paŭlo la 2-a estos por ĉiuj poloj la okazo por ĝojplena kaj solidara festado, kaj ankaŭ la instigo al pli profunda konatiĝo kun lia intelekta kaj spirita heredaĵo kaj al entrepren­ado kaj daŭrigado de lia verko. La Sejmo de la Pola Respubliko alvokas ĉiujn membrojn de la nacia komunumo digne omaĝi ĉi tiun eventon.

El la elsendo 25.04.2014. Legas Tomek

Jam de kelkaj tagoj el ĉiuj landoj de la mondo, inkluzive Pollandon, al Romo direktiĝas pilgrim­grupoj por la kanonizaj solenaĵoj de Johano Paŭlo la 2-a kaj Johano la 23-a. Ne mankas individuaj pilgrimantoj, kiuj venas al Italio per specialaj aviadiloj kaj trajnoj. Kelkaj pilgrimantoj elektis eksterordinarajn vetur­eblecojn. Marek Schramm celis Romon per la aŭtomobilo Warszawa, kiu iam apartenis al Karol Wojtyła. El la okcidenta Pollando direkiĝis al Romo grupo de kurantaj pilgrimantoj kun la celo trakuri la du kaj duon­milkilometran distancon. El la nordorienta Bratian al Romo direktiĝis ĉevalrajda pilgrim­grupo de nobela kavaliraro en historiaj kostumoj el diversaj epokoj. Iuj elektis veturi al Romo bicikle. Plurkaze la busaj kun pilgrimgrupoj el Pollando krom viziti la Eternan Urbon rigardos i.a. Asizon, Monte Cassino, Napolon, Padovon, Venecion.

La italaj aŭtoritatoj atendas dum la solenaĵoj ĉirkaŭ 800 mil eksterlandajn gastojn kaj du mil busojn. Estas atendataj 61 ŝtataj delegacioj el 54 landoj, inkluzive de 19 ŝtatestroj, 24 ĉefministroj kaj 23 ministroj. La kanonizajn solenaĵojn pere de amaskomunikiloj sekvos du miliardoj da homoj en la tuta mondo. Pollandon dum la kanonizaj solenaĵoj de Johano Paŭlo la 2a kaj Johano la 23-a reprezentos prezidento Bronisław Komorowski kun la edzino kaj la eksaj prezidentoj Lech Walęsa kaj Aleksander Kwaśniwski. En la pola delegacio troviĝos reprezentantoj de la pola Sejmo kaj Senao kaj de la ĉefministro. Estos reprezent­itaj ankaŭ deputitoj de la unuopaj partioj krom Alianco de la Pola Maldekstrularo kaj de Via Movado.

Ĉiuj polaj lokoj preparas sin al distanca partopreno en la eventoj ligitaj kun la kanonizo de la du papoj Johano Paŭlo la 2-a kaj Johano la 23-a. En Varsovio okaz­as koncertoj, funkcias porokazaj ekspozicioj. La ĉefa organizanto de la eventoj estas la Centro de Penso de Johano Paŭlo la 2-a. La tegmenta devizo de la solenaj preparoj al la kanonizo de la papo polo estas la vortoj referencaj al lia poemo: “Se vi serĉas fonton iru kontraŭ akvofluon”. Antaŭ la akademia preĝejo de sankta Anna en Varsovio kreiĝis sfero de Johano Paŭlo la 2-a, kie ekde la 14-a de aprilo matene kaj posttagmeze startas partopren­anoj de la urba ludo “Al la fontoj”. Vespere okazas tie rendevuoj, debatoj, film­prezentoj kaj koncertoj. La instalaĵo “La papa Varsovio” ebligas proksime konatiĝi kun la ĉefurbaj lokoj ligitaj kun Johano Paŭlo la 2-a.  La ekspozicio “Papo de libereco” prezentas Johanon Paŭlon la 2-an kiel grandan ŝtatviron, al kiu Pollando kaj landoj de la centra Eŭropo dankŝuldas reakiron de suvereneco. Ĝi reliefigas la decidan rolon de Pollando en la liberigaj procezoj el la fino de la 20-a jarcento. Ĝuste en Varsovio en 1979 sur la tiama Venkoplano Johano Paŭlo la 2-a eldiris memorindan alvokon al la Sankta Spirito renovigi ĉi-teron. Ĝi antaŭdiris ŝanĝojn baldaŭ okazontajn. La kreiĝon de Solidareco, reakiron de la suvereneco fare de la landoj de la Centra Eŭropo kaj faligon de la berlina murego.

La ĉefaj solenaĵoj komenciĝas hodiaŭ sur la iama Venkoplaco, nun Pilsudzki-Placo per la koncerto “Ne hezitu iri kontraŭ la akvofluon”. Krom muziko estos prezentitaj nekonataj pli frue arkivaj materialoj el la papaj pilgrim­vizitoj en Pollando. Sabate ekde la 19-a horo daŭros nokta maldorm­programo kun preĝoj, atestoj, kaj improvizita koncerto. Dimanĉe samloke kaj antaŭ la Sanktejo de la Dia Providenco estos relajsita la kanoniza sankta meso el Romo. Post ĝi en multaj preĝejoj estos celebritaj dankaj diservoj.

El la elsendo 25.04.2014. Legas Milada kaj Zbyszek

Kreskas la eksporto de la pola biero. En 2013 la eksporto­kresko estis pli ol 16 procenta kaj egalis al du kaj duona milionoj da hektolitroj. Tio ligiĝas kun pli grandskala vendo en la landoj, en kiuj loĝas kaj laboras multaj poloj, kiel Usono, Kanado, Britio kaj Irlando. La vendokreskon influis ankaŭ pli granda aĉetateco en Azio. Unuavice temas pri Ĉinio kaj Hinda Unio, kie dume oni aĉetas tradiciajn biero­specojn el Pollando. En la 2013 jaro la kresko de la bier­produktado kreskis je 7 dekonoj de procento kaj entute oni produktis en la lando 39, 6 milionojn da hektolitroj.

El la elsendo 22.04.2014. Legas Tomek

Pola biero ankau en Cxinio kaj Hinda Unio_t

Lastlunde en la religia kadro en la Baziliko de Ludźmierz (la suda Pollando) estis solene inaŭgurita la paŝtista sezono, kunvenig­inte centojn da montaranoj, ŝaf­bredistoj kaj homoj ligitaj kun  la ŝafbredado. Ĝi estis ankaŭ la okazo por levi la problemojn, kiujn spertas polaj ŝafbredistoj kaj la tuta sektoro. I.a. temas pri buĉado de ŝafoj, kio devas okazi en specialaj buĉejoj, kaj ne en ŝafbredaj mastrumejoj kiel en Germanio, Aŭstrio, Ĉehio, Slovakio. La kaŭzoj ligitaj kun la transporto kaŭzas, ke la pola ŝafida viando ne eltenas konkurencon kun la importita el Novzelando.  Alia afero ligiĝas kun la produktado de la regionmarka ŝaffromaĝo “oscypek”. Malgraŭ tio, ke en la lastaj jaroj kreskis je 10 mil  la nombro de la origina ŝafospecio “cykiel” la unia direktivo ne permesas produkti el ĝia lakto la regionan ŝafromaĝon.

El la elsendo 22.04.2014. Legas Barbara

Niedzica, Pasym kaj Górowo Iławieckie estis akceptitaj al la internacia reto de urboj, en kiuj oni vivas senhaste kaj for de la urba bruo. Pri ilia akcepto al la reto Cittaslow decidis Internacia Kunordiga Komitato de tiu societo debatinta en la itala Cisternino. Por membriĝi la tri menciitaj urboj devis fari mem­pritakson kaj plenumi la statutajn postulojn ligitajn kun la naturmedio, rekreo de la historia arkitekturo, popularigo de la regionaj frandaĵoj, gastamo rilate turistojn kaj infrastrukturo plibonig­anta la vivkvaliton de la loĝantoj. Ĉio ĉi estis ver­konformigita de la landaj organoj de Cittaslow-reto. La societo estis establita fine de la 90-aj jaroj en Italio por popularigi kulturon de bona vivo. Aktuale ĝi membrigas 182 urbojn en 28 landoj. La marko de la reto estas oranĝa heliko simbolanta fuĝon for de la grandurba hasto kaj garantianta altkvalitajn turismajn servojn. En la pola reto de Cittaslow estas 15 membroj kaj temas pri la dua plej multnombra reto post la itala.

El la elsendo 22.04.2014. Legas Tomek