POLA RETRADIO

nia komuna lingvomedio

Novaĵoj

Politika parto de la asociiga traktato kun Ukrainio

La gvidantoj de 28 uniaj landoj, la prezidantoj de la Eŭropa Konsilio kaj de la Eŭropa Komisiono subskribis kun la ĉefministro de la provizora registaro de Ukrainio politikan parton de la asociiga traktato. La politikaj ĉapitroj de kompleksa interkonsento i.a. parolas pri komunaj valoroj, dialogo, kunlaboro rilate eksterlandan politikon kaj sekurecon kaj ankaŭ rilate financan helpon. La plej ampleksaj ĉapitroj kaj aneksoj pri komerca kaj ekonomia kunlaboro, kunlaboro rilate justicon estos subskribitaj post la prezident­igaj balotoj en Ukrainio okazontaj la 25-an de majo kaj establo de la nova registaro. En la la plej proksimaj jaroj Ukrainio povas kalkuli je financa helpo de  la Unio egala al 11 miliardoj da eŭroj.

El la elsendo 21.03.2014. Legas Barbara

Asociiga traktato kun Ukrainio


“] [/audio]

Evento­evoluo ĉirkaŭ la situacio en Ukrainio

La situacio en Ukrainio endanĝerigas la sekurecon de Pollando. Tion opinias plimulto de la enketitoj partoprenintaj la opinisondadon de la institucio CBOS. 66 procentoj de la respond­intoj asertas, ke la ukraina krizo minacas al Eŭropo, laŭ 52 procentoj la situacio endanĝerigas la sekurecon de la mondo. La opinisondado estis okazigita inter 1098 plenkreskaj loĝantoj de Pollando en la periodo inter la 6-a kaj la 12-a de marto. Lastlunde la prezidento de Rusio Vladimir Putin subskribis dekreton agnoskanta Krimeon kiel suverenan kaj sendependan ŝtaton. Post la dimanĉa referendumo sur Kriemo ne agnoskita fare de la internacia socio sankcion kontraŭ Rusion aplikis  Eŭropa Unio kaj Usono. Aliĝis al ili NATO prezentinte la deklaron, ke la referendumo  sur Krimeo estas malkongrua kun la ukraina konstitucio kaj internacia leĝaro. Samtempe la Nordatlantika Pakto prezentis militaran oferton al Ukrainio, kiu antaŭvidas intimigon de la reciprokaj rilatoj kaj grandigon de la rolo de Kievo en NATO-agadoj.

El la elsendo 18.03.2014. Legas Krystyna

Eventoevoluo cxirkau Ukrainio


xx

Modernigo de la Pola Fakultato en Busapeŝto

La plej granda en Hungario fakultato de la pola filologio en Universitato Loránd Eötvös en Budapeŝto nunjare solenas sian 35-jariĝon. La 11-an de februaro okazis ĝia inaŭguro post la dumonata moderniga paŭzo. Kvar lekciaj salonegoj ricevis novajn meblojn, baldaŭ aldoniĝos moderna komputila kaj aŭdovida ekipaĵaro. Ĉiu el la lekci­salonoj ricevis nomon de unu el la polaj literaturaj Nobel-premiitoj – Reymont, Sienkiewicz, Miłosz kaj Szymborska. Sur la muroj de la lekcisalonoj troviĝas informaj paneloj en la pola kaj hungara lingvoj kun biografiaj notoj de la laŭreatoj, kun iliaj fotoj. Dank’ al la renovigo studentoj de la pola filologio en Budapeŝto komencos la someran semestron 2014 en komfortaj kondiĉoj. Aktuale la polan lingvon studas tie 68 personoj inkluzive de tri doktoriĝ­antoj. La modernig­itaj  salonoj servos ankaŭ al la nacia malplimulto en Hungario. Konforme al la hungara leĝaro la pola filologio apartenas al malplimultaj. Krom tradicia filologia rolo ĝi certigas la lernadon de la gepatra lingvo al pola malplimulto en Hungario.

El la elsendo 18.03.2014. Legas Milada

Modernigo de la Pola Fakultato en Budapesxto

Tri polaj urboj kun plej bonaj hoteloj en la mondo

Tri polaj urboj ektroviĝis ĉe gratulindaj lokoj en la  Internacia Rangolisto de Reputacio, en kiu estis distingitaj 100 turiamaj lokoj en la mondo. Inter la unuaj 10 urboj famaj pro la plej bone taksataj de turistoj hoteloj troviĝas Gdansko, Krakovo kaj Varsovio.

La plej altan lokoj atingis la itala Sorrento akirine 84,71 procentojn de voĉoj antaŭ Dresdeno (84,13). Sur la tria loko ektroviĝis Gdansko – 84,01 procentoj. Krom Pollando la unusola lando fieranta pri pli ol unu urbo en la unua deko estas Kroatio. Ĝia Dubrovnik lokiĝis ĉe la kvara pozicio, Split ektroviĝis ĉe la 10-a loko. La lokon sesan kaj sepan okupas Krakovo kaj Budapeŝto. Varsovio avancis je 10 lokoj kaj troviĝas ĉe la 9-a loko. Multe malpli kontentaj estas hotelaj gastoj pri Parizo, kiu okupis la 92-an lokon, pri Londono (la 96-a loko) kaj Manilo (la 100-a loko). Internacia Rangolisto de Reputacio kreiĝas baze de pli ol 82 milionoj da opinioj de sur pli ol 200 rezervopaĝoj. Por ke la rangolisto estu fidinda estis konsider­itaj nur tiuj hoteloj, kiuj ricevis pli ol 60 opiniojn en urboj disponig­antaj pli ol 135 hotelojn.

El la elsendo 11.03.2014. Legas Krystyna

Tri polaj urboj en la rangolisto pri hotelaj servoj

Kvin polaj urboj logante investaĵojn avanas en Eŭropo

Vroclavo, Poznano, Katowice, Lodzo kaj Krakovo troviĝas en la unua deko da eŭropaj urboj laŭ la vidpunkto de la venantaj al ili investaĵoj. Puls Biznesu prezentis rezultojn, notitatajn en la rangolisto de la eŭropaj urboj kaj regionoj. Vroclavo kaj Katowice avanas inter grandaj eŭropaj urboj, al kiuj venis plej multaj projektoj. Se temas pri la investologa strategio inter la orienteŭropaj landoj gvidas Katowice, Vroclavo kaj Poznano. Vroclavo krome troviĝas en la akompano de grandaj eŭropaj urboj en la kategorio “amikaj por la merkatagado”.

El la elsendo 11.03.2014. Legas Milada

Polaj urboj kaj investajxoj_milada

Ĉirkaŭ la krizo en Ukrainio

Ne malgrandiĝas tensio ĉirkaŭ Ukrainio kaj la scenaroj de la evento­evoluo ne estas unusignifaj. La rusa ambasadoro ĉe UNO Witalij Czurkin deklaris dum la eksterordinara kunsido de la Sekureckonsilantaro, ke Wiktor Janukowycz petis skribe la prezidenton de Rusio, Vladimir Putin pri interveno en Ukrainio, revenigo de leĝobservo kaj ordo. Janukowycz deklaris, ke la lando troviĝas rande de interna milito kaj la okazantaj perforto­aktoj estas inspiritaj de Okcidento. La pola ministro por la eksterlandaj aferoj, Radosław Sikorski post renkontiĝo kun la uniaj diplomati­estroj en Bruselo alvokis Rusion ne eniri Ukrainion avertante pri seriozaj konsekvencoj de tia paŝo.

La konflikto en Ukrainio kaŭzis disvandadon de akcioj en la tuta mondo. Kreskis la valoro de krudaĵoj,  i.a. de nafto kaj oro. Investatnoj komencis interesiĝi pri la usona doloaro, la japana jeno kaj la svisa franko.

El la elsendo 04.03.2014. Legas Barbara

Cxirkau la krizo en Ukrainio

Nuntempaj sklavoj

 Plimulto de nuntempaj sklavoj en Eŭropo devenas el Eŭropo mem. Tiel rezultas el la raporto de Eurostat pro la 2013-a jaro. Ĝi konstatas, ke eĉ 61 procentoj de la nuntempaj sklavoj devenas el la Eŭropa Unio. Inter la viktimoj troviĝas apud rumanoj, hungaroj, bulgaroj multaj poloj. Homoj estas forkaptataj unuavice kiel laborforto kaj por la seksaj celoj. Tial la plimulton de la viktimoj konsistigas virinoj, inkluzive de malgrandaj knabinoj, kiuj estas vendataj al la publikaj domoj kaj devigataj al la prostituiĝ­ado. Eurostat informas, ke en la jaroj 2008-2010 seksaj sklavoj konsistigis 62 procentojn de ĉiuj viktimoj de la homkomerco.  Statistik­aĵoj elmontras krome, ke legalizo de prostititucio ne solvas la problemon de la seksa sklaveco. En ĉiuj 28 uniaj landoj oni frontas homkomercon kaj devigan prostituiĝ­adon. Myria Vassiliadou, eŭropunia kunordiganto por kontraŭbatal­ado de homkomerco konstatis aldone, ke multaj homoj estas forkonduk­ataj por akiri iliajn trans­plantoorganojn kaj komerci per ili. Okazas nelegalaj adoptoj kaj trudaj geedziĝoj. En la lastaj jaroj la situacio malpliboniĝis. Pro la ekonomia krizo kaj bezonateco de malmultekosta laborforto ĝi aldone intensiĝos. En 2011 la Unio eldonis direktivon, kies celo estis lertigi la persekutadon de krimuloj respondecaj pro homkomerco. Ĝis aprilo 2013 envivigis ĝin nur 20 el 28 uniaj landoj.

El la elsendo 04.03.2014. Legas Krystyna

Nuntempaj sklavoj_04.03.2014

Helpo por Ukrainio

Caritas Polska disponigis laŭvican kvoton, ĉi-foje 100 mil zlotojn por helpo al ukrainanoj. Caritas direktas sian helpon al damaĝitoj kaj iliaj familioj ĉefe sur la tereno de la okcidenta Ukrainio, ĉar tie ne funkcias dume efika helposistemo nek urba, nek ŝtata. La destinitaj ĝis nun monrimedoj estis elspezitaj por aĉeto kaj transporto de medikamentoj kaj nutraĵproduktoj al Kievo. Inter ĵaŭdo kaj sabato el Lvovo estis direktitaj transportoj kun la valoro de 150 mil zlotoj. Pri la distribuado de helpo okupiĝas preĝejoj kaj kirkoj, kion postulas ukrainanoj mem. Al la kampanjo „Solidaraj kun Ukrainio” aliĝis ĉiuj Caritas-filioj en la tuta lando. Laŭ la iniciato de la Pola Episkoparo la plej proksima vendredo estos en Pollando tago de preĝoj kaj fasto favore al paco en Ukrainio. Laŭ Andrzej Sadowski el la Cento de Adam Smith nek Rusio nek Unio helpos al Ukrainio. Ĉiaj helpoprogramoj iliaflankaj havos pli simbolan ol realan karakteron. Liaopinie Ukrainio por solvi ekonomiajn problemojn devas revenigi liberan merkaton kaj elimini korupton.

El la elsendo 25.02.2014. Legas Barbara

Caritas Polska por Ukrainio

Islando volas retiri peton pri membriĝo en la Eŭropa Unio

La registaro de Islando intencas retiri peton pri membriĝo en la Eŭropa Unio. La rilata projekto de dokumento estis last­vendrede direktita al la parlamento kaj nunsemajne ĝi estas objekto de parlamentaj debatoj. La islanda inform­portalo Visir.is sciigis referencante al reprezentanto de la regitaro, ke la kabineto ne havas sufiĉan politikan subtenon por daŭrigi la klopodojn pri membriĝo. En opinisondadoj la plimulto de islandanoj senĉese deklaras sin kontraŭ membriĝo. La islanda registaro volas nun koncentriĝi pri intimigo de la ekonomiaj rilatoj kun la Unio kadre de la Eŭropa Ekonomia Sfero. En junio 2010 Islando inaŭguris interparolojn pri aliĝo al la Unio tamen ĝi suspendis ilin pasintjare antaŭ la parlamentaj balotoj.

El la elsendo 25.02.2014. Legas Krystyna

Islandno retiras sian peton membrigxi en EU

Laborante por malmultaj – la raporto de Oxfam

La havaĵoj de 85 plej riĉaj homoj de la mondo egalas al la bonstato de la duono de la homaro, alivorte 3 kaj duona miliardoj da homoj. En la raporto de Oxfam „Laborante por malmultaj” tiu ĉi mondskala help-evoluiga organizo elmontras la skalon de malegaleco, kiun grandigas la rapide kreskantaj havaĵoj de super­riĉuloj. Ĝi ankaŭ avertas, ke tiu fenomeno minacas al la progreso de la homaro. En 2013 la grupo de miliarduloj grandiĝis je 210 personoj aliĝintaj al 1426 mondskalaj riĉuloj disponantaj pri la havaĵo kun la suma valoro de 5,4 bilionoj da dolaroj. La plej riĉa unu procento kontrolas la havaĵojn kun la valoro de 110 miliardoj da dolaroj, kio 65-oble superas la bonstaton de la malpli riĉa duono de la homaro. Tio konsistigas minacon por tutaj ekonomiaj kaj sociaj sistemoj. Laŭ Oxfam-enketo plimulto de la respond­intoj el Brazilo, Hispanio, la Hinda Unio, la Sudafrika Respubliko, Usono kaj Britio multaj leĝoj kaj reguligoj estis envivigitaj por favori la riĉulojn. Laŭ Oxfam kiel ekzemplo de ekstremaj mal­proporcioj servas la Hinda Unio, en kiu dum la lastaj 10 jaroj la nombro de miliarduloj kreskis de 6 ĝis 61.

El la elsendo 21.01.2014. Legas Barbara

Laborante por malmultaj_ la raporto de Oxfam