Novaĵoj

En la pola ministerio pri agrikulturo estis subskribita pilota pojekto pri Polaj Nutraĵoj kun Pasporto. Temas pri elkonstruo de sistemo ebligonta identigi la nutroproduktojn, tiel ke la konsumanto ricevu pri ili fidindan informon. En la jaroj 2021-2003 la esploroj koncernos la merkatojn de la bova kaj porka viandoj kaj de terpomoj. En la dua etapo planita por la jaroj 2023-24 oni intencas prilabori la sistemon de Informa Teknologio IT, se la unua etapo pravigos tion. La atendataj avantaĝoj pro envivigo de la projekto estas i.a. kresko de pozitiva bildo de nutraĵoj produktataj en Pollando kaj sur la internacia areno.

El la elsendo 05.04.2022. Legas Milada – 1′ 04″

Ekde la komenco de la rusa agreso kontraŭ Ukrainion la polan-ukrainan limon transpaŝis 2 kaj duona milionoj da translokiĝantoj el Ukrainio. Laŭ la oficejo de la Alta Komiaro por Rifuĝintoj de UNo baldaŭ sur la teritorio de Eŭropo troviĝos ĝis 6, 5 milionoj kaj eĉ 7 milionoj da personoj el Ukrainio, ĉefe virinoj kaj infanoj.
Komence de aprilo la Pola Poŝto ebligis la senpagan forsendadon de pakaĵoj kun la humaneca helpo al Ukrainio. La pezo de unu pakaĵo ne povas superi 20 kilogramojn.
Ĝis nur la identigan numeron PESEL en Pollando ricevis jam pli ol 600 mil ukrainanoj. Dank’ al ĝi ili estadas en Pollando legale kaj havas cetigitan sanprotekton, eblecon legale entrepreni laboron kaj daŭrigi la lernadon. 51 procentojn de ukrainanoj kun la atribuita PESEL-numero konsistigas infanoj kaj 43 procentojn virinoj en la aĝo inter la 19-a kaj 65-a vivojaroj.
En Varsovio laŭ la aŭtoritatoj de la popola ĉefurbo estadas pli ol 300 mil personoj lastatempe venintaj el Ukrainio, inkluzive de 100 mil infanoj kaj junuloj. Aktuale jam 15 mil ukrainaj lernantoj frekventas la varsoviajn lernejojn kaj infanvartejojn. Dank’ al interkompreniĝo kun la Pola Centro de Internacia Helpo baldaŭ en varsoviaj lernejoj eklaboras ĉirkaŭ 200 ukrainaj instruistoj kiel asistantoj de polaj instruistoj helpontaj al ukrainaj infanoj integriĝi en la polaj lernejoj. La pola klerigministro informis, ke jam 3500 instruistoj el Ukrainio esprimis la deziron entepreni laboron en polaj lernejoj.

El la elsendo 05.04.2022. Legas Milada kaj Krystyna – 2′ 21″

Laŭ la hodiaŭaj donitaĵoj de la pola limgardistaro ekde la 24-a de febuaro la polan limon ĝis nun tranpaŝis 2,35 milionoj da ukrainaoj, tio estas 60 procentoj de ĉiuj translokiĝantoj. Laŭ Ylve Johansson, la unia komisaro por la internaj aferoj la Unio devas motivi ukrainanojn, ke ili el Pollando celu al aliaj uniaj landoj, ĉar alikaze – ŝiaopinie – la situacio ne estos stabila. Post la eksterordinara lunda kunsido de la ministroj por la internaj aferoj de la uniaj landoj la pola vicministro Bartosz Grodecki diris al ĵurnalistoj, ke la Unio bezonas novan finaninstrumenton konforman al la bezonoj de la landoj akceptantaj personojn venantajn el Ukrainio.
Kiel lastĵaŭde informis UNICEF ekde la militkomenco pli ol 50 procentoj de ukrainaj infanoj estis translokitaj. Tio estas 4,3 milionoj. Inter ili 1,8 transris la limojn kun najbaraj landoj, inkluzive de Pollando. Laŭ la hodiaŭaj informoj de la pola klerigministro en la pola klerigsistemo estas registrtaj jam pli ol 130 mil ukrainaj infanoj. Kreiĝas ĉiam pli da preparklasoj, en kiuj ili lernas la polan lingvon. Pli ol 900 ukrainaj instruistoj kaj pedagogoj aliĝis al la intensaj kursoj de la pola lingvo.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Barbara kaj Krystyna – 1′ 42″

Oni prognozas, ke en la nuna jaro povas esti registritaj en Pollando 8 mil ruldomoj, alivorte loĝaŭtoj, inkluzive de 3-4 mil novaj. Laŭ Campiri.pl en 2021 estis registritaj preskaŭ 5 mil tiaj veturiloj, tio estas je 60 procentoj pli ol en 2020. Laŭ prognozoj tiu tendenco konserviĝos nunjare. Sed eĉ tiu optimisma prognozo verŝajne ne kontentigos la interesiĝon de turistoj dum la printempa-somera sezono. Oni samtempe atentigas, ke la prezoj de la ruldomoj kreskas kaj liveroj prokrastiĝas, kion influas milito en Ukrainio.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Maciek – 0′ 45″

La pola produktosektoro de fenestroj kaj pordoj de kelkaj jaroj apartenas al la plej grandaj eksportantoj en Eŭropo. Ekde 2004 la pola eksporto de fenestroj kaj pordoj grandiĝis 9-oble. Polajn produktojn eblas aĉeti en pli ol 100 landoj. En 2021 la ĉi-rilata pozicio de Pollando fortiĝis dank’ al 24,5-procenta kresko de eksporto, kies valoro egalis al preskaŭ 3 miliardoj da eŭroj. Pollando grandigis vendon de siaj fenestroj kaj pordoj preskaŭ sur ĉiuj merkatoj. En Germanio la vendovaloro de polaj fenestroj kaj pordoj prokisimiĝis al 940 milionoj da eŭroj kaj estis je 16 procentoj pli granda ol en 2020. En Francio ĝi superis la valoron de 300 milionoj da eŭroj, kio signifas kreskon 23-procentan. En Italio la vendovaloro de polaj fenestroj kaj pordoj egalis al 250 milionoj da eŭroj, kio signifis kreskon 70-procente pli altan ol en 2020. Nur en Danlando kaj Rusio polaj firmaoj vendis en 2021 malpli da fenestroj kaj pordoj ol en 2020.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Milada – 1′ 37″

Polaj Turismaj Markoj estas projekto celanta popularigon de la plej atrakciaj turismaj itineroj aŭ regionoj en Pollando. Al la listo de la kreiĝinta en 2018 projekto en 2022 aldoniĝis la urboj Lodzo kaj Poznano, la regiono EnoTarnowskie, membriganta la vitokultivantojn el la regiono de la urbo Tarnów kaj Krakova-Ĉenstoĥova Ĵuraso. Polaj Turismaj Markoj estis kreita de la pola Ministro pri Sporto kaj Turismo kunlabore kun la Pola Turisma Organizo. Al la taskoj de la projekto apartenas helpi al la administrantoj de la distingitaj terenoj. Ĝi havas konsil-ekspertan kaj popularigan karakteron. La signo Pola Turisma Marto estas prestiĝa distingo garantianta kvaliton kaj atrakciecon. Same la landaj kiel ankaŭ eksterlandaj turistoj prenas ĝin en la konsideron planante siajn turismajn vojaĝojn tra Pollando.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Pamela – 1′ 32″

Laŭ la lastvendredaj informoj de la pola klerigministerio al Pollando trafis 700 mil ukrainaj infanoj en la lernejana aĝo. Jam 10 procentoj de ili lernas en la polaj lernejoj. Al polaj klasoj estas akceptataj tiuj ukrainaj infanoj, kiuj alemaŭ komprenas la polan lingvon. En preparaj edukklasoj – kiuj povas troviĝi ekster la pola lerneja sistemo – la ukrainaj infanoj unuavice lernas la polan lingvon. Laŭ la estro de la pola klerigministero en plimulto da kazoj por la infanoj estas preferinde komence ektroviĝi en la ukraina ligvomedio, en kiu eblas lerni la polan lingcon.

El la elsendo 22.03.2022. Legas Maciek – 0′ 42″

La Universitato de Lodzo – la centra Pollando – destinis 1 milionon da zlotoj por la stipendioj por la plej bonaj sciencistoj de la ukrainaj altlernejoj. Tio ebligos al trideko da esploristoj almenaŭ doktorigradaj veni por pliaj sciencaj laboroj daŭrontaj de 3 ĝis 6 monatoj. La stipendiatribuo baziĝas sur la sciencaj atingaĵoj de koncernaj stipendiotoj. Iliaj honorarioj estos kompareblaj al tiuj, kiujn ricevas polaj sciencistoj. La Universitato de Lodzo havas kunlaborkontraktojn kun ukrainaj superaj altlernej en la urboj Symferopol, Czerniów, Melitopole kaj Lvovo. La lodza universitato ebligis al la ukrainaj studentoj kaj doktoriĝantoj venigi ankaŭ siajn familiojn. Ili loĝos en la studentaj domoj. La altlernejo disponigis ankaŭ lokojn por personoj ne ligitaj kun la Universitato, unuavice la fuĝintaj el Ukrainio patrinoj kun infanoj.

El la elsendo 22.03.2022. Legas Milada – 1′ 22″

Nacia Pola Banko informis, ke ekde la 25-a de marto ĉiu plenkreska militrifuĝinto povos ŝanĝi ĝis 10 mil ukrainaj hrivnoj laŭ oficiala kurzo. En la filioj de la banko PKO BP estos akceptataj monbiletoj kun la valoro de 100, 200, 500 kaj 1000 hrivnoj. Ĉi-rilatan interkonsenton la pola centra banko subskribis kun Nacia Banko de Ukrainio.

El la elsendo 22.03.2022. Legas Krystyna – 0′ 26″

La pola Sejmo kaj Senato akceptis la registaran leĝprojekton pri defendo de la Patrolando. Ĝi kreskigas la elspezojn por la defendo, la nombron de la Polaj Armeaj Fortoj kaj rekreon de la defndrezerva kadro. Sekve de tio Pollando devos elspezi multe pli por la defendaranĝaĵoj kaj modernigo de la armeaj fotoj. Laŭ la Pola Ekonomia Instituto kvankam en la lastaj jaroj la polaj rimedoj por tiu ĉi celo egalis al ĉirkaŭ 2,2 procentoj de la Landa Produkto Brutte nur malmultaj celis la modernigon de la polaj armeaj fortoj. La leĝon lastvendrede subskribis la pola prezidento.

El la elsendo 22.03.2022. Legas Milada – 0′ 52″