Novaĵoj

Hieraŭ en Bruselo okazis laŭvica pintrenkonto de la Eŭropa Konsilio, dum kiu oni parolis pri manieroj solvi la enmigrokrizon. Laŭ la  pola ministro por la eksterlandaj aferoj, Grzegorz Schetyna la uniaj landoj devas decidi pri la protekto de la eksteraj limoj, pri centroj registrantaj enmigrantojn kaj ne envivigi la regulojn pri aŭtomata disdvidado de alvenantoj. Por la radia programo RMF FM Schetyna diris, ke Pollando ne cedos rilate al envivigo de la devo en la Unio pri konstanta kaj deviga mekanismo dividadi enmigrantojn inter la unuopaj landoj, por kio pledas Angela Merkel.  „Ni ne cedos antaŭ Merkel, ĉar tia estis kaj estas interkonsento, kaj tiun starpunkton en plimulto subtenas la Unio. Ŝia ideo  signifas katastrofon por Eŭropo”.

El la elsendo 16.10.2015. Legas Krystyna

En la pasinta semajno en la Nacia Parko „Riverbuŝo de Warta-rivero” en okcidenta Pollando dum la vespera kunflugo estis nombritaj pli ol 12 mil gruoj. Tiu ĉi regiono estas grava haltejo por la migrantaj birdoj. Gruoj traktas ĉi tiun lokon ĉefe kiel sekuran tranoktejon,  el kiu frumatene ili startas por sin nutri sur la ĉirkaŭaj paŝtejoj kaj herbejoj. La birdoj devenas el diversaj lokoj de Pollando kaj el la norda kaj orienta Eŭropo. Dank’ al la ringumado kaj provizado de ili per satelitaj emisiiloj oni pli konas iliajn flugoitinerojn. Ekzemple gruo provizita per elektronika emisiilo rimarkita la 27-an de septembro en Latvio la sekvan tagon estis jam en Hungario dum 18 horoj trafluginte 1065 kilometrojn. Cetere la flugon de tiel provizitaj gruoj eblas sekvi pere de la reto (http://birdmap.5dvision.ee/EN/2015/Autumn/one/). En la parko „Riverbuŝo de Warta-rivero” estas multaj gruoj, ilian rekordan nombron oni notis en 2013,  kiam kunflugis tie pli ol 19 mil ĉi-specaj birdoj. Ili troviĝas  inter multaj aliaj specioj de la migrantaj birdoj, kiuj estas monitorataj de laborantoj de la parko. Ilia nombrado okazas plej ofte frumatene.  La esploroj pri gruoj elmontras, ke tiu ĉi origine timema birdo, nestanta sur foraj de homo kaj sovaĝaj humidaj terenoj,  ĉiam pli ofte proksimiĝas al regionoj enloĝataj de  homo adaptiĝante al la novaj vivkondiĉoj. Ne malfacilas rimarki ilin dum la sinnutrado sur kampoj, herbejoj. Ankoraŭ antaŭ 10-11 jaroj gruoj en la Parko „Riverbuŝo de Warta-rivero” ne estis multonombraj. Temis nur pri unu-du mil birdoj. Gruoj kutime forflugas el Pollando lime de novembro kaj decembro kaj revenas fine de februaro. Okazas, ke en favoraj kondiĉoj kaj sufiĉa nutraĵo ili vintrumas ĉi tie. Gruo estas birdo aperanta en la centra kaj orienta Eŭropo kaj en la norda Azio. La eŭropaj gruoj vintrumas sur la Iberia Duoninsulo. Kaze de mildaj vintroj ankaŭ en la okcidenta Eŭropo.

El la elsendo13.10.2015. Legas Milada kaj Tomek

Gruoj en Nacia Parko Riverbuso de Warta

En la loko Zaborze [zaboĵe]  apud Zielona Góra [zjelona gura] estis funkciigita lastvendrede (09.10) Lubuŝa Vincentro. Ĝi integras la vinproduktajn mediojn kaj favoras la revenon al la tradicia kultivado de vito kaj vinproduktado. Ĝi rolos ankaŭ kiel turisma, ripoziga, didaktika kaj muzea centro. La vitkultivan kaj vinproduktan tradiciojn prezentas arkiva-historia  kolekto. En la centra parto de la objekto funkcias turisma informejo kaj ankaŭ konferenca salonego gastigonta vinproduktajn laborrekontojn, laborrenkontoj por vinekspertoj kaj pri la kuirarto. Unu el du aloj de la centro gastigas didaktan parton, kie troviĝas vinbotelaj rakoj, kie eblas konatiĝi kun la vinprodukta ekspozicio kaj demonstra halo, kie eblas konatĝi kun la vinprodukta procezo. La alia alo formas ripozigan parton kun kuirejo, vingustuma salono. La centro funkcias krome kiel scienc-didakta bazo ebliganta edukadon de studentoj pri vinologio kaj konsila centro por vinproduktantoj kaj vinvendistoj. Estonte en la centro trovigos krome la filio de la Etnografia Muzeo en Zielona Góra kun la sidejo en Ochla. La Lubuŝa Vincentro funkcias por turistoj semajnfine, dumsemajne nur laŭ interkonsento. La objekto laŭ la arkitektura vidpunkto referencanta al la kamparana konstruarto kreiĝis sur la tereno de la komunuma vitejo en Zaborze kun la surfaco de 35 hektaroj. Ĝia konstruado daŭris 5 monatojn kaj 99-procente estis kovrita el la Regiona Operaca Programo de Lubuŝa vojevodio. La centro en Zaborze fariĝis la koro de la Lubuŝa Itinero de Vino kaj Medo, granda entrepreno promocianta la regionon.  El la projekto antaŭ 5 jaroj celinta  kunlaborigi kelkajn vitejojn naskiĝis itinero longa 302 kilometrojn.

El la elsendo 13.10.2015. Legas Milada kaj Tomek

Lubusxa vincentro funkcias

La situacio ĉirkaŭ Sirio fariĝas ĉiam pli streĉita. La estro de NATO Jens Stoltenberg akuzis lunde Rusion, ke ĝi agaas por plilongigo de la konflikto en Sirio donante la subtenon al. la prezidento Baszar al.-Assad. Li alvokis Moskvon aliĝi al. batalo kontraŭ batalantoj de la Islama Ŝtato.

Vicekanceliero en la registaro de Germanio  Sigmar Gabriel alvokis lastdimanĉe dum la kongreso de sia partio SPD en Majenco manifesti pli grandan komprenemon por Rusio kaj ĉesiigi la ideoologian „ĉasadon” kontraŭ Moskvo. Liaopinie sen Rusio ne eblos fini la konflikton en Sirio.

El la elsendo 13.10.2015. Legas Krystyna

Cirkau la situacio en Sirio

La perturbon de  la turka aerspaco fare de rusa ĉasaviadilo kondamnis lastlunde la ĝenerala NATO-sekretario, Jen Stoltenberg, kiu renkontiĝis en la brusela NATO-sdejo kun la turka ministro Sinirlioglu por diskuti la situacion en Sirio post la sabata incidento. Laŭ la rusa defendministeria aferprezentanto tio okazis pro atmosferaj motivoj. La rusa flanko ne rilatigis sin al simila incidento okazinta dimanĉe. La Blanka Domo difinis la eventon kiel provokon.

Rusio ekde la lasta merkredo gvidas aviadilojn atakojn en Sirio asertante, ke ĝia celo estas celoj de la islama ŝtato kaj de aliaj grupoj ligitaj i.a. kun Al-Kaida. Koalicio sub la gvido de Usono, kiu de unu jaro atakas celojn de la islama ŝtato en Sirio kaj Irako riporĉas al Rusio atakadon de siria opozicio, batalanta por aboli la subtenatan de Rusio prezidenton Baszar al Assad.

El la elsendo 06.10.2015. Legas Milada

Cirkau la rusaj flugatakoj en Sirio

Marde, la pola prezidento inaŭguris oficialan viziton en Rumanio. Tiutage Andrzej Duda interparolis kun la rumana prezidento Klaus Iohannis, la ĉefministro Victor Ponta kaj la prezidanto de la Senato, Calin Popescu-Tariceanu. La vizito reliefigas la signifon, kiun donas prezidento Duda al la polaj-rumanaj rilatoj por elformi kunlaboron inter la adriatikaj-nigramaraj-baltaj ŝtatoj.  Ĝi ankaŭ elmontras, ke la centreŭropa politiko povas esti pli vasta ol kadre de la Viŝehrada Grupo (Pollando, Ĉeĥio, Slovakio kaj Hungario). Merkrede Andrzej Duda partoprenos la renkontiĝon de la ŝtatestroj de la orienta alo de NATO. En ĝia fino estas atendata komuna deklaro. Partoprenos tiun renkonton anstataŭanto de la ĝenerala NATO-sekretario kaj la prezidentoj de Estonio, Latvio, Litovio, Slovakio, Hungario kaj Bulgario. Flanke de Ĉeĥio estos la prezidanto de la malpli supera parlamenta ĉambro.

El la elsendo 03.11.2015. Legas Krystyna kaj Barbara

Eŭropa Komisiono mendis ĉe dek kelkaj internaciaj impostaj ekspertoj specialan raporton, kiu sumigas la fenomenon de la evitado de CIT-imposto.  Temas pri enspezimposto de juraj personoj. Rezultas el ĝi, ke ĉiuj uniaj landoj perdas  pro tiu ĉi kaŭzo ĉiujare 500 miliardojn da zlotoj. La perdoj de Pollando egalas al 46 miliardoj da zlotoj.

La impostopagadon evitas unuavice internaciaj korporacioj, kio malrekte frapas kontrau polajn firmaojn. Holdingoj disponantaj pri kromaj rimadoj aplikas dumpingajn prezojn malstabiligante la merkatojn dum la landaj firmaoj honeste pagantaj la impostojn troviĝas ĉe la t.n. perdita pozicio.

Ekspertoj – inter kiuj estis i.a. Dominik Gajewski z la Ĉefa Komerca Lernejo – menciis 600 komplikajn jurajn trukojn, dank’ al kiuj eksterlandaj konzernoj kaj holdingoj pere de la fikcia generado de kostoj evitas la impostopagadon en la landoj,en kiuj ili aktivas. La maja raporto de Internacia Valutfonduso kritikis Pollandon pro ĉiam malpli efika impostoprenado de grandaj konzernoj. Temas ankaŭ pri VAT-imposto (aldonvalora imposto), pro kio Pollando suferas perdojn en la alteco de 50 miliardoj da zlotoj jare.

El la elsendo 29.09.2015. Legas Barbara

Koruptaj deliktoj de grandaj konzernoj

En sia parolado farita en UNo-sidejo en Novjorko la pola prezidento Andrzej Duda alvokis la ŝtatgvidantojn kunlabori en la kreado de la vizio de la mondo bazita sur la „forto de la leĝaro kaj ne sur la bazo de forto”. La prezidento riliatigis sin ankaŭ al la aktualaj  eventoj sur la internacia areno kaj avertis kontraŭ la neglektado de internaciaj traktatoj kaj ĝenerala malrespektado de homo. Reliefiginte du vortojn Paco kaj leĝaro, la du vortojn-ŝlosilojn,  dank’ al kiuj eblas kompreni kaj agnoski la rolon de UNo en la lastaj 70 jaroj  Andrzej Duda memorigis ilian fragilecon reference al la germana kaj sekve sovetunia agresoj eksplodigintaj la 2-an mondmiliton, kiam unu el la unuaj viktimoj  fariĝis la internacia leĝaro, sekve la homaj rajtoj.

Hodiaŭ, en la lasta tago de sia vizito en Novjorko la pola prezidento daŭrigis vicon da renkontiĝoj, partoprenis renkontiĝon de la grupo de la ŝtatoj el la regiono de Baltiko kaj Adriatiko kaj la organizitan de Barak Obama rondtablon pri terorismo kaj pacmisioj.

El la elsendo 29.09.2015. Legas Barbara

A. Duda en Novjorko

Parto de la universitatoj jam prezentis informojn pri la trapaso de la nunjara studentiga kampanjo. Kiel ĉiujare la plej grandan interesiĝon ĝuis juro, ekonomiko kaj psikologio.

En la Jagelona Universitato en Krakovo registriĝis 18 mil studentokandidatoj. Plej multaj elektis juron, ĉirkaŭ 2 mil personoj. La duan lokon okupis kuracista fakultato, pri kiu interesiĝon manifestis 1500 junuloj kaj psikologio, kiun elektis 1300 personoj. La kvaran lokon egale dividis la angla filologio kaj aplikata psikologio. Plej multajn interesiĝantojn je unu loko notis la sveda filologio – pli ol 17 personoj, sekve la japana filologio (11 kandidatoj por unu loko).

En la Varsovia Universitato registriĝis kiel studentoj ĉ. 22 mil personoj en plimulto elektante ekonomikon kaj juron. La trian lokon okupis financo, la  kvaran la angla filologio kaj la kvinan – psikologio. La rivalado por unu studloko estis plej arda kaze de japana filologio (25 kandidatoj), sinologio (20 kandidatoj) kaj ekonomikaj-menaĝeraj studoj (19 personoj). En la Universitato de Adam Mickiewicz en Poznano la plej popularaj studdirektoj estas juro kaj psikologio. En la rangolisto de la plej multaj kandidatoj je unu loko viciĝas sveda filologio (23 interesiĝantoj), la dana filologio (13 personoj), geodezio kaj kartografio (9 personoj). En kelkaj universitatoj, en kiuj iuj fakultatoj estas aparte popularaj okazos kromaj studentigaj kampanjoj.

El la elsendo 22.09.2015. Legas Tomek

kion studos polaj abiturientoj

Laŭ la estro de la Oficejo por la Nacia Sekureco, Paweł Soloch la minacon por Pollando konsistigas unuavice la fakto, ke decidoj pri akcepto en enmigrantoj estas alprenataj ekster niaj suverenaj ŝtatorganoj kaj estas al Pollando trudataj. Ĝis nun ĉiu unia ŝtato estis akceptanta enmigrantojn laŭ siaj propraj internaj principoj. Nun oni klopodas trudi al plimulto de la europaj ŝtatoj decidon desupran malgraŭ la fakto, ke multegaj demandoj ne ricevis respondon. Kvankam teknike Pollando  kapablas akcepti enmigrantojn, sed tio neniel influos realan solvon de la problemo kaj ilian integriĝon en la socio en kiu ili ektroviĝos. Pollando ne fermiĝas je la problemo de enmigrantoj, akceptas ankaŭ tiujn el aliaj kulturaj rondoj,  sed unuavice frontas fortan enmigradon el Ukrainio. Asimiliĝo de tiuj personoj okazas en maniero natura, neniu trudis al kiu ajn,  kie tiu devas vivi. Nun Germanio volas trudi sian vizion pri disdivido de siaj enmigrantoj kun aliaj ŝtatoj.

El la elsendo 22.09.2015. Legas Barbara kaj Milada

Oficejo por la Nacia Sekureco pri enmigrantoj