Novaĵoj

Polaj lernantoj troviĝas inter la plej bonaj, se temas pri la rezon­kapablo rilate natursciencojn, legadon kaj interpretadon de tekso kaj rilate la matematikajn kapablojn. Tio rezultas el la esploroj de PISA -programo pri la poentado de lerno­kapabloj – konsistanta el duhora testo kun demandoj, kiujn necesas plurfoje respondi en diversaj kuntekstoj kaj kun malfermaj demandoj baziĝantaj sur situacioj, kiujn eblas fronti en la ĉiutaga vivo.

PISA-esplorado estis okazigita jam la 5-an fojon inter 500 mil 15-jaruloj en 65 landoj de la mondo laŭ la mendo de OECD – Organizo pri la Ekonomia Kunlaboro kaj Evoluo. La rezultoj de junaj poloj en signifa grado superas la mezumon karakterizan por ĉiuj OECD-ŝtatoj. La polaj junuloj okupis la 9-an lokon en la kategorio la rezonado koncerne natursciencojn, la 10-an se temas pri legado kaj interpretado de teksto. Se temas pri la natursciencoj polaj 15-jaruloj akiris lokon tuj post finnoj kaj estonoj – en la monda skalo anticipinte i.a. Usonon kaj Francion.  Rilate matematikajn kapablojn ili  okupis la 14-an lokon. Kompare kun la antaŭaj esploroj de PISA tio estis ilia plej granda avanco, ĉar antaŭe iliaj  rezultoj egalis al OECD-mezumo. La rezultoj de la polaj gimnazianoj pri la matematikaj kapabloj distingiĝas ankaŭ fone de la ceteraj eŭropaj ŝtatoj. Poloj akiris ĉi-rilate la 4-an rezulton inter la ŝtatoj de la Eŭropa Unio kaj la 6-an inter ĉiuj eŭropaj ŝtatoj. La esploroj de PISA elmontris, ke en Pollando estas ĉiam malpli da lernantoj kun la plej malbonaj lerno­rezultoj, grandiĝas la nombro de avanuloj. Rilate matematikon la plej bonaj lernantoj konsisitigas 5 procentojn de la tuta esplorata grupo.

 Entute en la nunjara esplorado de OECD gejunuloj el 25 landoj akiris pli bonajn rezultojn ol en la antaŭaj jaroj. Krom Pollando en maniero evidenta pliboniĝis la klerig­nivelo en Brazilo, Germanio, Israelo, Italio, Meksikio, Portugalio, Tunizo kaj Turkio. Tre bonajn rezultojn atingis lernantoj el la orienta Azio kaj ankaŭ el Liĥtenŝtejno, Svislando kaj Nederlando.

El la elsendo 13.12.2013. Legas Milada

Polaj junuloj en la lastaj esploroj de OECD

La konsilantaro de Częstochowa – en kiu ekde unu jaro estas krom­financata la programo de ekster­organisma koncipado – ekde 2014 subvencios ankaŭ metodon kuraci malfekundecon naturmaniere. Nome komence de decembro la urbokonsilantaro aprobis la civitanan rezolucion pri la krom­financado de la programo kuraci malfekundecon per natura metodo, la t.n. Naturgenera Teknologio [NPT]. La decidon antaŭis tutjara inform­kampanjo celita al la civitanoj kaj urbo­aŭtoritatoj kadre de kiu okazis  multaj klerigaj sesioj, simpozioj, podi­diskutoj kaj sciencaj konferencoj. Pravigante la civitanan proponon oni elstarigis, ke la problemo de nefekundeco rilatas al 10-15 procentoj de paroj kaj inter ili nur ĉe 20 procentoj ne­fekundecon eblas konsideri kiel malsanon. Tio signifas, ke en 80 procentoj da kazoj eblas revenigi fekundecon helpe de profesia diagnozado kaj konforma kuracado. Samtempe oni elstarigis, ke la aplikado de la naturgenera teknologio  estas statistike plej efika maniero kuraci malfekundecon. Ĝi estas ankaŭ dekkelkoble malpli posta ol la eksterorganisma koncipado.

El la elsendo 10.12.2013. Legas Barbara

Subvenciado ankau de la naturgenera teknologio

Rusoj tuj post germanoj apartenas al personoj plej multnombre vizitantaj Pollandon. En 2013 la nombro de rusoj venantaj al Pollando, aparte al la Gdanska Regiono kreskis enorme. En 2012 iliaj vizitoj kreskis 30-procente, en la unua jarduono de 2013 rusoj lasis en Pollando 238 milionojn da zlotoj. Kvankam rusoj venas unuavie butikumcele videbliĝis kresko de interesiĝo pri la kulturaj proponoj kaj ripozo. Ĉi-lasta estas ĉiam pli­longdaŭra, kion konsideras la pola flanko plu­konstruante la turisman infrastrukturon, ĉefe 5-stelajn hotelojn. Dum la lasta Pola-Rusa Turisma Forumo en Gdansko oni parolis ankaŭ pri la favorantaj turisman viglon interhomaj rilatoj. La turisman trafikon favoras traktato pri malgranda limtrafiko, kvankam krom kaliningradanoj ĉiam pli da turistoj venas el Moskvo.

El la elsendo 10.12.2013. Legas Milada

Pollando logas rusajn turistojn

La parlamento de Ukrainio malakceptis la postulon pri malfid­esprimo por la registaro de la ĉefministro Mykoła Azarow, kiu decidis ke la asociiga interkonsento kun la Eŭropa Unio ne estos akceptita. Lia parolado estis superb­rigita per protestkrioj de opoziciaj deputitoj indignitaj, ke la ĉefministro parolas ruse kaj ne ukraine. En sia alparolo en la parlamento Witalij Kliczko akuzis la ŝtaton pri perfido kaj postulis la abolon de la kabineto. Miloj da manifestaciantoj, aŭskultantaj la parlamentan debaton pri revoko de la registaro Azarows post la malsukcesa decido direktiĝis al la rezidejo de prezidento Janukowycz. Sur la centra placo de Kijevo – Majdan laŭvican tagon manifestas pledantoj de integriĝo de Ukrainio kun la Unio. La opozicio blokas la registarajn konstruaĵojn kaj la rezidejon de la prezidento.

El la elsendo 03.12.2013. Legas Barbara

Akrigxanta situacio en Ukrainio

Ne Kajmana Insularo, nek Aŭstralio – sed Ĉino estas la plej ofte elektata de eksterlandanoj loko por vivi kaj labori. Laŭ ekspertoj de la banko HSBC eksterlandajn al Azio logas unuavice altaj salajroj. Meze dum la jaro eblas gajni 74 mil dolarojn, tio estas je 10 mil pli ol ekvivalentas la meza salajro sur aliaj kontinentoj. Al la malavantaĝoj apartenas polucio en la ĉinaj metropoloj. HSBC enketis pli ol 7 mil personojn en 37 landoj. Post Ĉinio, kiel atrakcia laborloko,  viciĝis Germanio, Singapuro, Kajmana Insularo kaj Aŭstralio.

El la elsendo 03.12.2013 Legas Zbyszek

Cxinaj salajroj logas eksterlandajn laborantojn

Antaŭnelonge la Pola Poŝto emisiis  tri poŝtmarkojn kun paŝteloj de Stanisław Wypiański, kiuj prezentas polan aktoron kaj reĝisoron el la limperiodo de la 19-a kaj 20-a jarcentoj, Ludwik Solski. La tri poŝtmarkoj – ĉiu en la eldonkvanto de 450 mil ekzempleroj – aperas en la ciklo „Perditaj artverkoj”. Ĝia celo estas atentigi, ke la artverkoj malaperintaj dum la 2-a mondmilito aŭ ŝtelitaj lige kun ĝi estas seninterrompe serĉataj. Sur la postmarke prezentitaj tolaĵoj de Wyspiański la aktoro estas prezentita en la roloj el teatraĵoj de Leopold Staff,  Ŝekspiro kaj Wyspiański. Dum la germana pribombado la varsovia loĝejo de Solski – elstara pola aktoro, reĝisoro kaj teatra direktoro en septembro 1939 estis damaĝita. Multnombra kolekto de liaj artverkoj perdiĝis.

El la elsendo 29.11.2013. Legas Gabi

Nova posxtmarserio el la ciklo Perditaj Artverkoj

Fine de novembro 2013 dum la Monda Scienca Forumo en Rio de Janeiro la pola institucio Ŝtataj Arbaroj kaj la sudafrika organizo Endangered Wildlife Trust ricevos la premion de la sultano de Omano,  Kabus ibn Sa’ida, kiu premio estas atribuata de la Ĝenerala Direktoro de Unesko. Ricevas ĝin personoj, institucioj kaj organizoj agantaj favore al la protekto de la natura medio. La rekomendo por la Polaj Ŝtataj Arbaroj venis de la pola natur­ministerio, subtenita i.a. de la Landa Unesko-Komitato kaj Kulturministerio. Oni reliefigis preskaŭ la 90-jarajn administrajn spertojn de la institucio Ŝtataj Arbaroj. La fakto, ke  preskaŭ 80 procentoj de la polaj arbaroj troviĝas sub la protekto de la institucio igas ĝin la plej granda ĉi-speca firmao en Eŭropo. Ne subtaksinda estas la fakto, ke unu el la plej gravaj celoj de la institucio Polaj Ŝtataj Arbaroj estas disponigi arbarojn al homoj kaj altigi ilian ekologian konscion. Ne subtaksinda estas la malfermiĝo de la institucio je novaj amaskomunikiloj. Kiel­ la ekzemplo povas servi la interreta dis­bildigado el la nestoj de cikonioj aŭ de blankaj agloj. Ĉi lasta estis sekvata de pli ol 20 mil internaŭtoj.

El la elsendo 26.11.2013. Legas Milada

Polaj Sxtataj Arbaroj premiitaj

Jam pli ol 26 kaj duona milionoj da eŭropuniaj loĝantoj estas senlaboraj, inkluzive de kvin kaj duona milionoj da personoj ĝis la 25-a vivojaro. Tiaj estas la donitaĵoj de Eŭrostat. Al tiu problemo estis dediĉita la okazinta meze de novembro en Parizo konferenco pri la kontraŭbatal­ado de senlaboreco de junuloj en Eŭropo. Tiu fenomeno maltrankviligas fakulojn. Por aktivigi ilin Bruselo intencas dediĉi en la jaroj 2014-2020 eĉ 8 miliardojn da eŭroj. La problemo de senlaboreco inter gejunuloj ne evitas Pollandon. Multaj polaj altlernejaj diplomitoj ne povane trovi laboron enlande serĉas ĝin eksterlande. Tiel Pollando investante por klerigi ilin samtempe ilin perdas. Specialistoj atentigas pri neceso de energiaj agadoj flanke de la ŝtato, ĉar iliaopinie la sola alvokado al memdungiĝo kaj establado de propraj firmaoj ne solvos la problemon.

El la elsendo 26.11.2013. Legas Milada

En Parizo pri senlaboreco en EU<

La 6-an de novembro pasis la 74-a datreveno de la Speciala Kampanjo Krakovo,  kadre de kiuj germanoj invitis al Collegium Novum en Krakovo profesorojn de la Jagelona Universitato    por prezenti la prelegon pri la germana starpunkto rilate al la scienco kaj superaj lernejoj. Efektive temis pri  „Aktion gegen Professoren”, efektivigita de la krima subtaĉmento de Einsatzkommando D gvidita de SS-viro Bruno Müller. La subalternuloj de Hitler malliberigis 184 universitatajn lekciantojn el la Jagelona Universitato, el la Fand- kaj Minindustria Akademio kaj unuopajn personojn el aliaj altlernejoj. La koncentrejo Sachsenhausen signifis por ili la morto­verdikton. La evento estis tiom skandala, ke pri la sorto de famaj polaj sciencistoj intervenis… Mussolini. Parto estis liberigita, sed la travivitaj spertoj fariĝis kaŭzo de ilia baldaŭa morto.

El la elsendo 22.11.2013. Legas Milada

zap_bp_24

La Eŭropa Komisiono petis la registarojn de la eŭrouniaj landoj permesi la kultivadon de la genetike modifita maizo 1507. Informis pri tio la unia komisaro por sanaferoj Tonio Berg. Tiu postulo fariĝos en decembro temo de la eŭropunia renkonto de la ministroj pri la medioprotektao. Se en la Konsilio ne estos atingita kvalifikita plimulto por aŭ kontraŭ  – la Komisino aŭtomate devos ĝin aprobi. La last­merkreda decido de la Komisiono estas sekvo de la verdikto de la eŭropunia Tribunalo, kiu la 26-a de septembro agnoskis, ke la Eŭropa Komisiono sindetenis sin de agadoj koncerne peton de la firmao Pioneer de antaŭ 12 jaroj pri permeso kultivi la modifitan genetike maizon 1507.  Tiu maizo estas allasita al la aplikado en la nutraĵoj kaj furaĝoj, sed ne al la kultivado. La decidon de la Eŭropa Komisiono kritikis Greenpeace.

El la elsendo 19.11.2013. Legas Tomek

Pri kultivado de maizo 1507 en EU

La plej nova opinisondado pri la rilato de britoj al la Eŭropa Unio elmontras kreskantan separismon. Du trionoj de la respond­intoj en la enketo de la gazeto „Huffingston Post” deklaris volon, ke Britujo forlasu la Union. Dum iom pli ol tagnokto la sondadon partoprenis 17 kaj duona mil personoj. 36 procentoj asertis, ke Britujo restu en la Unio pro la ekonomiaj motivoj tamen eĉ 64 procentoj deklaris tion malgrava. La demando pri ekonomiaj avantaĝoj estis diktita de la starpunkto de la Konfederacio de Brita Industrio – CBI, kiu latlunde lanĉis kampanjon por resti en la Unio.

El la elsendo 19.11.2013. Legas Milada

Britoj en nova sondado pri EU

La 10-a de novembro estis dediĉita en la pola Katolika Eklezio al kristanoj en Niĝerio. Laŭ la veninta al Pollando episkopo Hyacinth Oroko Egbebo la ĉefa defio de la Niĝeriaj kredantoj estas la krima agado de la organizo Boko Haram, kies celo estas kontraŭbatali ĉion,  kio venas el Okcidento: preĝejojn, lernejojn hospitalojn por envivigi la islaman ŝariaton. Boko Haram celas plenan islamigon de la lando. Ĝiaj teroristoj mortigas ne sole kristanojn, sed ankaŭ kontraŭbatal­antajn soldatojn kaj policistojn, eĉ muzulmanojn mem, se ili kritikas ilian agadon.

El la elsendo 19.11.2013. Legas Zbyszek

Tago de Solidareco kun Nigxerio

La 10-an de novembro okazis la hindunia premiero de filmo pri maharaĝo savanta polajn infanojn. La filmo „Malgranda Pollando en Hinda Unio” rakontas historion de ĉirkaŭ unu mil polaj infanoj, al kiuj dum la 2-a mondmilito helpis la reganto de Ĝamnagar. Dank’ al prezento de la filmo en la kanalo Doordarshan [do-ĉan] konatiĝis kun ĝi ĉ. 150 milionoj da spektantoj.  La polaj infanoj el la infero de la sovetaj tendaroj kaj ekzilejoj de Siberio trafis al Hinda Unio tra dezertoj de la Centra Azio kaj tra Irano. La maharaĝo konstruigis al ili el siaj privataj rimedoj estadtendaron kaj certigis dignajn vivkondiĉojn. Ĉiujn grupojn de polaj infanoj li bonvenig-adis per la vortoj:  „Ne opiniu vin orfoj. Nun vi estas ĝamnagaranoj kaj mi estas patro, la patro de ĉiuj loĝantoj de Ĝamnagar, ankaŭ la via”. La helpokampanjo dediĉita al polaj infanoj en 1942 estis realigita kun delegitoj de la Armeo de generalo Władysław Anders kaj kunlabore kun la pola konsulejo en Bombajo, la Ruĝa Kruco kaj la tiama brita administracio. La filmo realigita de Anu Rada estis financita de la hindunia ŝtata televido Doordarshan kaj la registaro de la provinco Guĝarato, en kies loko Ĝamnagar loĝis polaj infanoj. La kunproduktintoj de la filmo estis pola Nacia Aŭdovida Instituto kaj la pola televido kiel teknika partnero.

El la elsendo 15.11.2013. Legas Milada

Malgranda Pollando en Hinda Unio

Ekde la 5-a de novembro klientoj de la Pola Poŝto povas aĉeti en la Interreto kaj sekve presi poŝtmarkojn. Ili povas ankaŭ skribi interrete leteron kaj sendi ĝin tradicie. Liveros ĝin al adresato leterportisto. La interreta platformo de Pola Poŝto ofertas do  novleteron kaj nov¬poŝtkarton. Jam de kelkaj monatoj utiligante mobil¬aparatojn eblas presi faritan de si foton kaj sendi tian karton al dezirata persono. Dume nov¬poŝtmarko kaj novletero estas realigeblaj pere de komputilo, sed baldaŭ la oferto estos vastigita je tabletoj kaj plur¬funkciaj poŝtelefonoj.

El la elsendo 12.11.2013. Legas Tomek

Novaj interretaj servoj de Pola Posxto

En la stacidomoj en Varsovio, Vroclavo kaj Poznano krom aŭtomatoj kun kafo, tero kaj dolĉaj mordaĵoj aperis pasint­semajne aŭtomatoj kun libroj. La vojaĝantoj povas aĉetila plej novan romanon de Haruki Murakami „La senkaraktera Tsukuru Tazaki kaj la jaroj de lia pilgrimado”. Ne hazarda estas la formo kaj enhavo de la vendata libro”. Nome temas pri la tradicio de vendo­maŝinoj, tre popularaj en Japanio, aliflanke la ĉefheroo estas la projektanto de la stacidomoj. La kreado de Haruki Murakami vekas grandan interesiĝon en la mondo. Li estis plurfoje kandidato por la literatura Nobel-premio. La libro de Mrakami aperis en la polaj librovendejoj la 6-an de novembro. En Japanio ĝi fariĝis furorlibro dum unu diurno, dum unu tago estis venditaj 600 mil ekzempleroj.

El la elsendo 12.11.2013. Legas Tomek

La stacidomaj vendomasxinoj

Teknikaj preparoj al la klimata UNO-pintrenkonto en Varsovio inter la 11-a kaj la 22-a de novembro finiĝas hodiaŭ. La konferenco okazos sur la Nacia Stadiono, sur kies ludplato estis instalitaj kvar pavilonoj, inkluzive de du por  po ĉirkaŭ du mil peronoj, en kiuj disvolviĝos la debatoj. La akompanaj aranĝoj okazos ankaŭ en Palaco de Kulturo kaj Sciencoj. Por la pint­renkonto, kies inaŭguro okazos en la 95-a datreveno de la reakiro de la sendependeco de Pollando venos pli ol 10 mil personoj reprezentantaj ŝtatojn kaj ekster­registarajn organizojn. Unu el la plej grandaj delegacioj – ĉirkaŭ 100-persona – venos el Ĉinio. Por faciligi la trafikon funkcios specialaj buslinioj. La organizo de UNO-konferenco kostos ĉirkaŭ 100 milionojn da zlotoj, aldone por la teknika priservo de la evento estis destinitaj 34 milionoj da zlotoj.

El la elsendo 08.11.2013. Legas Zbyszek

Klimata UNo-Konferenco en Varsovio

Lastdimanĉe, t.e. la 3-an de novembro Pollando adiaŭis la forpasintan unuan nekomun­istan ĉefministron en la Orienta Eŭropo post 1989.  Tadeusz Mazowiecki mortis la 28-an de oktobro en la aĝo de 86-jaroj. La sepultotago estis anoncita en Pollando kiel tago de la nacia funebro. La solenaĵoj komenciĝis en la varsovia Arkikaderala Baziliko de Sankta Johano Baptisto. La funebran meson, kiun partoprenis la plej altrangaj reprezentantoj de la ŝtato kaj registaro celebris kardinalo Kazimierz Nycz. Tadeusz Mazowiecki estis entombigita en la apudvarsovia loko Laski.  Kondolencoj al la familianoj kaj al Pollando venis el la tuta mondo. Sendis ilin i.a. la prezidentoj de Usono, Germanio, Ĉeĥio, Litovio, Estonio, Svislando, Makedonio, Bosnio kaj Hercegovino. Ili venis ankaŭ de la germana kanceliero Angela Merkel kaj la ĉefministroj de Ĉeĥio, Litovio, Moldavio, Luksemburgio kaj Singapuro. Pasint­semajne en la polaj diplomatiaj centroj estis elmetitaj kondolencaj libroj. Siajn omaĝvortojn enskribis estroj de la ŝtatoj kaj registaroj, konataj politikistoj la amikoj de Tadeusz Mazowiecki el la periodo de lia politika aktivado.

El la elsendo 05.11.2013. Legas Milada

Funebraj solenajxoj de Tadeus

En la tombejo de la Varsoviaj Insurgentoj en la kvartalo Wola kreiĝos La Muro de Memoro. Nun en la Muzeo de la Varsovia Insurekcio 1944 komencis funkcii centro kolektanta informojn pri pereintoj, mortintoj aŭ perdiĝintoj dum la tempo de la Insurekcio. Ĉiuj informoj estas kolektataj  pere de speciala enketo konsultebla rete. La enketo paperforme estas disdonata ankaŭ de volontuloj kvestantaj – dum la nuna periodo de la Festo de la Mortintoj en ĉiuj Varsoviaj tombejoj – por la renovigo de la insurgentaj tomboj. Ĉiuj informoj estos kontrolataj de specialistoj de la muzeo kaj definitivan decidon  pri la loko de unuopaj nomoj sur la Muro de la Memoro alprenos Memorkonsilio pri Bataloj kaj Martireco.  La Muro troviĝos en la Tombejo de la Varsovia Insurekcio 1944, en kiu eterne ripozas jam pli ol 104 mil personoj – civiluloj kaj soldatoj. Eĉ 80 mil tio estas la korpo­restaĵoj de la civila loĝantaro de la pola ĉefurbo: virinoj, infanoj, grizaĝuloj senkompate pafmortig­ataj de hitleranoj.

Ekde 2011 daŭras la renovigo de la Tombejo de la insurgentoj de la Varsovia Insurekcio 1944, nome la sabloŝtonaj tombotabuloj estas anstataŭigataj per granitaj. La tuta renoviga laboro finiĝos antaŭ la 70-a datreveno de la eksplodo de la Varsovia Insurekcio, tie estas la 1-a de aŭgusto 2014.  Renovigita estos ankaŭ la ĉirkaŭaĵo de la monumento Pereintoj Nevenkitaj troviĝanta sur la terŝutaĵo kun la restaĵoj de preskaŭ 50 mil varsovianoj, kiuj pereis dum la Insurekcio 1944.

El la elsendo 01.11.2013. Legas Milada

Muro de Memoro omagxe al insurgentoj de la jaro 1944

La plej proksiman lundon, tio estas la 21-an de oktobro la varsovia Palaco de Kulturo kaj Scienco bonvenigos la 13-an Mondan Pintrenkonton de la Pacaj Nobelpremiitoj. Ĝiaj gvidaj temoj estos paco kaj sekureco, sociaj valoroj en la epoko de krizo kaj la homaj rajtoj. Tuj post la inaŭgura solenaĵo estas planitaj du sesioj „Solidaraj por paco kaj sekureo” kaj „Sistemo de sociaj valoroj en la epoko de krizo”. Marde oni traktos la temojn „Aŭdu nin! Malegalecoj kaj socia justeco” kaj „Homaj rajtoj – minacoj hieraŭ kaj hodiaŭ”. La lasta tago de la pint­renkonto okazos en la varsovia Teatro la Granda, kie disvolviĝos la lastaj sesioj pri „Solidareco kaj interpaciĝo: neniam plu milito” kaj „Solidareco de junuloj – agu favore al paco”.

El la elsendo 15.10.2013. Legas Gabi

p_kolore_sp_

La fondaĵo okupiĝanta pri la barcelona preĝejo Sagrada Familia anoncis, ke la sanktejo estos finkonstruita en 2016.  Ĝia konstruo komenciĝis antaŭ 131 jaroj, sed ankoraŭ aldoniĝos kelkaj novaj ĉielskrapaj turoj el inter kiuj la plej altaj havos 175 metrojn.

La konstruado komenciĝis en 1882. Ekde la sekva jaro pri ĝi okupiĝis fama arkitekto Antonio Gaudi, kies projektaj laboroj pri la sanktejo daŭris laŭvicajn 43 jarojn ĝis lia morto en 1926. Tiam la konstruaĵo estis preta nur en 20 procentoj.

La kaŭzoj de ekstreme longa konstru¬periodo ligiĝas kun la tempesteca historio de Hispanio, financaj problemoj kaj enorme komplika konstruprojekto.

El la elsendo 11.10.2013. Legas Barbara

p_kolore_sp_

La sukcenaj ornamaĵoj de jaroj estas pola specializo. Pollando kovras 70 procentojn de la monda merkato de sukcenornamaĵoj. Tre longe inter la polaj klientoj dominis usonanoj kaj eŭropanoj, nun venas ĉiam pli da klientoj el Azio.

Laŭ la mastrumministerio en 2012 la eksporto de la polaj sukcenornamaĵoj havis la valoron de 60 milionoj da eŭroj, unu jaron pli frue de preskaŭ 51 milionoj da eŭroj. En la unua jaroduono de 2013 la eksporto de polaj sukcenornamaĵoj superis la valoron de 37 kaj duona milionoj da eŭroj. Temis pri 53 procenta kresko kompare kun la sama periodo de antaŭ unu jaro.

El la elsendo 11.10.2013. Legas Krystyna

p_kolore_sp

Laŭ la donitaĵoj de OECD (Organizo pri Ekonomia Kunlaboro kaj Evoluo) poloj laboras pli ol ekzemple usonanoj. Kaze de usonanoj temas pri 1800 laborhoroj jare, kaze de poloj pri 1893. Bedaŭrinde poloj samtempe havas duoble malpli altajn salajrojn.

En 2012 pli multe ol poloj laboris rusoj, grekoj kaj ĉilianoj. Plej grandaj laboremuloj evidentiĝis meksikanoj laborante meze dum la jaro 2226 horojn.

Pollando en la rangolisto de laboremuloj okupis la 5-an lokon. Sekvis ĝin i.a.  Israelo, Estonio, Hungario. Usono okupis la 11-an lokon.

El la elsendo 10.09.2013. Legas Krystyna

Laboremaj poloj

Instituto pri la Germana Mastrumado reference al la donitaĵoj de la Federacia Laboragentejo komparis la situacion de germanoj kaj enmigrantoj sur la germana labormerkato. La statistikaj donitaĵoj ne konsideris personojn laborantajn laŭ minimuma laborhoraro, oficistojn kaj entreprenistojn. Estis konsider­itaj sole eksterlandanoj havantaj la labor­permeson. Evidentiĝas, ke senlaboreco duoble pli minacas al eksterlandanoj ol al germanoj. Senlaboreco trafas plej ofte enmigrintojn el la arabaj landoj, kiel Libano, Irako, Afganlando kaj Irano. La plej multaj senlaboruloj estas en la germana turkdevena medio, kiu egalas al 460 mil personoj. En ĝi estas registritaj 140 mil senlaboruloj.  Inter senlaboruloj preskaŭ ne troviĝas enmigrantoj el tiaj industriigitaj landoj, kiel Usono, Britio, Francio kaj aziaj landoj. Se temas pri laborantoj el nov­demokrataj landoj inter poloj la senlaboreco estas minimume pli alta ol inter germanoj. Bonege retrovas sin en Germanio rumanoj, inter kiuj senlaboreco estas malpli alta ol inter germanoj.

El la elsendo 08.10.2013. Legas Zbyszek

Senlaboreco en Germanio kaj inter la tieaj enmigrintoj

Varsovio superas Novjorkon, Londonon aŭ Vaŝingtonon se temas pri publika luado de bicikloj. Inter 16 plej bonaj urboj Varsovio okupis la 10-an lokon. Oni elstarigis, ke la Varsovia sistemo Veturilo estas favora kaj  uzebla de ĉiŭj. Ĵurnalistoj de la usona portalo The Activ Times negative taksis la nesufiĉan iliaopinie biciklan infrastrukturon de la pola ĉefurbo.

El la elsendo 08.10.2013. Legas Barbara

Veturilo cxiam pli famas

450 breditaj perdrikoj estis lasitaj libere en la Olŝtina vojevodio (la nordorienta Pollando) kadre de la projekto savi la minacitan birdospecion, kiun endanĝerigas ne sole la rabobestoj, sed ankaŭ la evoluo de la grandarea agrikulturo.  Vastaj senarbustaj spacoj, la utiligado de grandaj agrikulturaj maŝinoj kaj senvaria sem­strukturo kaŭzas ilian dekumiĝon.  Laŭ pritaksoj en 2010 en Pollando estis du kaj duonoble malpli da perdrikoj ol en 1991, kaj la malkreskon de ilia populacio specialistoj klarigas per ne­deturneblaj medioŝanĝoj. Tio kaŭzas, ke nun tre malfacile eblas rimarki perdrikojn en la natura medio. 450 birdoj lasitaj libere devenas el privata perdriko­kovejo en Pomerio, en kiu la bredisto aplikas polan genetikan materialon. Dank’ al tio la birdoj estas rezistaj je la ŝanĝiĝantaj veter­kondiĉoj. Oni taksas, ke 90 procentoj de la liberigitaj perdrikoj transvivos kaj ĝisatendos idojn. Daŭre unu el la plej grandaj minacoj por perdrikoj estas korvecaj rabobirdoj, da kiuj estas tro.

El la elsendo 04.10.2013. Legas Zbyszek

Breditaj perdrikoj libere lasitaj al la naturo