POLA RETRADIO
nia komuna lingvomedioNovaĵoj
Konsiderata limigo de Schengen-traktato
Vendrede okazis en Bruselo eksterordinara renkontiĝo de la uniaj ministroj por konsideri denovan fermon de limoj. Oni diskutis pri tio ĉu malpli granda sfero de la persontrafiko evidentiĝos efika por mildigi la enmigrokrizon, kiun kaŭzis la inivito de la germana kanceliero Merkel. La Eŭropa Komisiono prezentos antaŭ la jarfino projekton de ŝanĝoj en la Limtraktato Schengen, kiu ebligos sistemajn kontrolojn de ĉiuj personoj transpaŝantaj Schengen-sferon, inkluzive de personoj ĝuantaj liberon de persontrafiko.
El la elsendo 20.11.2015. Legas Barbara
Sekurecrimedoj post atencoj en Parizo
Ne nur Francio severigas la sekurecrimedojn ĉe la limoj kaj en flughavenoj post la serio de atencoj en Parizo. En multaj eŭropaj ŝtatoj okazas la protektofirmigo de la limoj ĉe kiuj polico kaj soldatoj okazigas aldonajn kontrolojn. La nederlanda ĉefministro Rutte informis, ke la tuta persontrafiko al kaj el Francio kaj Parizo estos detale monitorata. Temas pri la pli severaj kontroloj en aerodromoj kaj fervojstacioj. La pola ministro por la internaj aferoj kaj administradio Mariusz Błaszczak deklaris, ke la plej grava estas la protekto de la eksteraj limoj de Eŭropa Unio. Pollando kiel unu el la landoj havanta tian limon devas rekonstrui la povon de sia limgardistaro. Oni ne ŝparos por certigi la sekurecon de Pollando kaj poloj.
El la elsendo 17.11.2015. Legas Milada
La pola defendministro en Bruselo
La estro de la pola defendministerio, Antoni Maciarewicz partoprenas marde la kunsidon de la uniaj defendministroj. Kiel li deklaris estas afero evidenta, ke Pollando en la drameca situacio, en kiu ektroviĝis Francio esprimas sian plenan subtenon. Antaŭtagmeze okazis la laborsesio kun la partopreno de la Alta Reprezentanto de la Eŭropa Unio por la eksterlandaj aferoj kaj politiko de sekureco ligita kun diskuto pri teroristaj atakoj en Parizo. Sesio kun la partopreno de la Ĝenerala Nato-Sekretario kaj la kunsido de EDA (Eŭropa Defendagentejo) estos dediĉita al la principaj agaddirektoj de la agentejo kaj ĝia buĝeto por 2016. En la programo de la vizito estas ankaŭ laborsesio de la uniaj defendministroj kun la Ĝenerala NATO-sekretario dediĉita al. la iniciato konstrui kapablojn favore al sekureco kaj defendo (CBSD). Dum la renkontiĝo Francio formale direktis peton pri helpo flanke de la uniaj partneroj post la vendredaj atakoj en Parizo referencante la unuan fojon en la unia historio al artikolo pri reciproka helpo. La pola ministro deklaris pretecon al senptokrataj interparoloj substrekante, ke ni faras tion konvinkitaj, ke ne nur Francio, sed ankaŭ aliaj uniaj landoj, se Pollando referencus al tiu artikolo, estos kun ni solidaraj.
El la elsendo 17.11.2015. Legas Barbara
Nova pola registaro
Prezidento Andrzej Duda nomumis lastlunde la registaron de Beata Szydło kaj akceptis la ĵuropromeson de la membroj de la nova Ministrokonsilantaro. La ceremonio komenciĝis per minuto de silento omaĝanta la viktimojn de atencoj en Parizo. Beata Szydło en la nomo de la tuta kabineto esprimis dankon pro la komisio de la tasko certigante ke la vortoj de la ministra ĵurpromeso estos plenumitaj de novaj ministroj. La nova ĉefministro havas 14 tagojn por prezenti al la Sejmo la agadprogramon de la kabineto kun la peto pri fidesprimo, kiu estas proklamata per senkondiĉa voĉplimulto en la ĉeesto de almenaŭ duono de la deputitoj.
El la elsendo 17.11.2015. Legas Milada
Politika situacio en Pollando
Hodiaŭ en la Prezidenta Palaco – en la ĉeesto de marŝaloj de la Sejmo kaj Senato kaj multaj politikistoj de la reganta partio – prezidento Andrzej Duda konfidis al Beata Szydło la funkcion de la Prezidanto de la Ministrokonsilantaro. Kiel ŝi pli frue informis ĵurnalistojn laŭeble rapide ŝi prezentos al la prezidento la konsiston de nova registaro. Tio povos okazi jam la plej proksiman lundon. Lastĵaŭde okazis la inaŭguraj kunsidoj de la Sejmo kaj Senato. Dum la Sejma kunsido demision prezentis Ewa Kopacz, kiu estis akceptita de la prezidento. Al la malnova registaro estis konfidita tasko pluposteni ĝis la nomumo de la nova kabineto. Lunde la Politika Komitato de Juro kaj Justeco akceptis la kandidatecon de Beata Szydło por la ĉefministra posteno kaj konsiston de ŝia registaro. Estos en ĝi tri vicĉefministroj: Piotr Gliński, Mateusz Morawiecki kaj Jarosław Gowin. Gliński estros la kulturministerion, Morawiecki – ministerion pri la evoluo kaj Gowin – ministerion por scienco kaj supera instrusistemo. La estro de la Ministerio por la Nacia Defendo estos Antoni Maciarewicz, la justicministro – Zbigniew Ziobro. Witold Waszczykowski estos ministro por la eksterlandaj aferoj, Mariusz Błaszczak estros ministerion por la internaj aferoj kaj administracio. Financministro estos Paweł Szałamacha, la fiskoministerion gvidos Dawid Jackiewicz. Pro la energetika ministerio respondecos Krzysztof Tchórzewski kaj prof. Jan Szyszko estos ministro por la naturo.
El la elsendo 13.11.2015. Legas Barbara
Formo kaj konsisto de la nova pola registaro
La formo kaj konsisto de la nova pola registaro estis temo de la lunda kunsido de la Politika Komitato de Juro kaj Justeco, kiu sekve estis prezentita dum la gazetara konferenco. Tio estas la rezulto de interkompreniĝo inter la prezidanto de la partio, Jarosław Kaczyński, elektita por la posteno de nova ĉefministro Beata Szydło kaj partiaj grupiĝoj, kiuj elformis koalicion kun Juro kaj Justeco. Beata Szydło estas la vicprezidanto de Juro kaj Justeco kaj estas deputito ekde 2005. Laŭ edukiteco etnografo ŝi finis postdiplomajn studojn en la krakova Ekonomika Akademio. Ekde 2011 Beata Szydło estas vicprezidanto de la Komisiono pri la Publikaj Financoj. Dum la lastaj monatoj ŝi fariĝis unu el la plej rekoneblaj personoj en Pollando kun sukceso gvidainte la prezidentigan kampanjon de Andrzej Duda. Prezidento Andrzej Duda konforme al la Konstitucio kunvokis la unuan kunsidon de la Sejmo de la 8-a oficperiodo por la 12-a de novembro.
El la elsendo 10.11.2015. Legas Milada
La 11-a de novembro _Festo de Sendependeco
La historia defilado kun figuroj de soldatoj en uniformoj de diversaj formacioj kaj militistaj veturiloj, la 7-a Koncerto de Sendependeco en la Muzeo de la Varsovia Insurekcio kaj la Haltejo Sendependeco troviĝas inter la atrakciaĵoj de la merkrede pasanta pola nacia festo, Festo de Sendependeco. La ĉefaj solenaĵoj okazos sur la varsovia Piłsudzki-placo. Inaŭguros ĝin koncerto kaj solena militista parado. Tagmeze okazos ŝanĝo de honora gardostarantaro ĉe la Tombo de Nekonata Soldato, laŭtprezento de la pereintoj. Estos metitaj florkronomoj ĉe la Tombo kaj ĉe la monumento de marŝalo Józef Piłsudzki. Sekve la historia parado celos la Muzeon de la Polaj Armeaj Fortoj, kie okazos pikniko „Tuŝu la sendependecon”. I.a. en la Muzeo de Sendependeco estos inaŭgurita ekspozicio „La legia epopeo” kun eksponaĵoj prezentantaj la Polajn Legiojn, kiun akompanos la hitoria-muzika spektaklo „Patria Mia, Kara Patrolando”. Vespere en Teatro la Granda okazos koncerto „Perdiĝinta partituro…Karol Kurpiński” dum kiu okazos praplenumo de nekonata komponaĵo de Kurpiński. La alia koncerto en la Muzeo de la Varsovia Inurekcio estos inspirita de la eventoj en la jaroj 1980 kaj 1981-89. Ĝi elmontros la heredaĵon de la konspita Landa Armeo kaj etoso de la Varsovia Insurekvio 1944 por la formado de patriotismo kaj sinteno de pliaj generacioj de poloj. Varsovio jam estas ornamita per polaj naciaj flagoj, multas subĉielaj ekspozicioj. La 11-an de novembro la Ŝtata Arkvo prezentos fotojn kaj arkivaĵojn i.a. el novembro 1918.
El la elsendo 10.11.2015. Legas Milada
Prezidento Duda en Ĉinio
Renkontiĝo kun la ĉina prezidento Xi Jinping kaj la prezidanto de la ĉina parlamento Zhang Dejiang komencis mekrede dutagan viziton de la pola prezidento en Pekino. Lastlunde Andrzej Duda malfermis en Ŝanhajo Polan-Ĉinan Ekonomian Forumon kaj marde li partoprenis la ekonomian pintrenkonton de 16 ŝtatoj de la Centra-Orienta Eŭropo kaj Ĉinio. Hodiaŭ en la ĉeesto de ambaŭ prezidentoj estis subskribitaj memorandumoj pri interkompreniĝo inter ICBN kaj Banko de la Landa Mastrumado kaj inter ICBN kaj Pola Agentejo por Informado kaj Eksterlandaj Investaĵoj, kaj ankaŭ pri la evoluigo de turismo. La pola kaj ĉina registaro intencas komune subteni la iniciaton de novkonceptita Silka Vojo kun la nomo „Unu strio, Unu Itinero”. Ĵaŭde prezidento Duda renkontiĝos kun la prezidento de la ĉina parlamento, li vizitos la Ĉinan Muregon. Tiutage okazos renkontiĝo de la pola prezidento kun poloj loĝantaj en Ĉinio. Krome Andrzej Duda partoprenos koncerton de laŭreato de la nunjara Chopin-konkurso.
El la elsendo 25.11.2015. Legas Milada
Enspezodiferencoj en la Unio
Virinoj en la Eŭropa Unio enspezas meze je 16 procentoj malpli ol viroj. Kiel atentigas Eŭropa Komisiono tio signifas, ke kvazaŭ ekde la 2-a de novembro ĝis la jarfino ili ne ricevus salajron. Tio ligiĝas kun malpli altaj pagoj por virinoj pro la sama laboro, kiun plenumas viroj. La egaleco de virinoj kaj viroj estas unu el la bazaj valoroj de la Unio, sed la 2-a de novembro bildigas realan aferstaton. Tiu fakto per si mem estas maljusta, nepravigita kaj en pli longa perspektivo kondukas al diferencoj en emerituroj, kies alteco en la Unio estas meze je ĉ. 39 procentoj malpli alta por virinoj. En sia raporto Eŭropa Komisiono reliefigis, ke la estrajn kaj kontrolajn postenojn en decida plimulto okupas viroj. En ĉiu sektoro ili avancas pli ofte ol virinoj, sekve viroj havas pli altajn enspezojn. Pollando okupas la trian lokon post Slovenio kaj Malto kiel ŝtato, en kiu tiuj malproporcioj estas plej malaltaj. Se tiu diferenco en Unio egalas al 16, 3 procentoj en Pollando nur al 6,4 procentoj.
El la elsendo 03.11.2015. Legas Krystyna kaj Barbara
Parlamentaj balotoj en Pollando
Laŭ la oficialaj informoj de la Ŝtata Balotkomisiono la lastdimanĉajn balotojn en Pollando decide gajnis Juro kaj Justeco akirinte 37,58 procentojn de la voĉoj. Ĝi disponos pri 235 mandatoj. En la Sejmo troviĝos kvin partioj. La reginta dum 8 jaroj Civitana Platformo ĝuis la subtenon de 24, 09 procentoj de la balotintoj. Ĝi havos 139 mandatojn. La trian lokon okupis la grupiĝo de Paweł Kukiz akirinte 8,81 procentojn de la voĉoj (39 mandatoj). Moderna de Ryszard Petru ricevis 7,6-procentan subtenon (31 mandatoj). La lasta estas la kunkoalicie reginta Kamparana Partio kun 5, 13 procentoj de la voĉoj (15 mandatoj). Ekster la Sejmo, t.e. la Deputita Ĉambro ektroviĝis Unuiĝinta Maldekstrularo, KORWIN kaj la Partio Kune. La venkinta Juro kaj Justeco (startanta kune kun Solidara Pollando kaj Pollando Kune) povas regi memstare. Ankaŭ en la Senato Juro kaj Justeco disponas pri plimulto – 61 mandatoj. 34 mandatojn havas Civitana Platformo, pri unu mandato disponas Pola Kamparana Partio. En la konsiston de la Senato eniras ankaŭ 4 sendependaj kandidatoj. Hodiaŭ posttagmeze kunsidis la strikta gvidantaro de la venkinta partio por trakti la balotrezultojn kaj paroli pri la postbalotaj laborscenaroj.
El la elsendo 27.10.2015. Legas Barbara