Novaĵoj

Polaj lernantoj troviĝas inter la plej bonaj, se temas pri la rezon­kapablo rilate natursciencojn, legadon kaj interpretadon de tekso kaj rilate la matematikajn kapablojn. Tio rezultas el la esploroj de PISA -programo pri la poentado de lerno­kapabloj – konsistanta el duhora testo kun demandoj, kiujn necesas plurfoje respondi en diversaj kuntekstoj kaj kun malfermaj demandoj baziĝantaj sur situacioj, kiujn eblas fronti en la ĉiutaga vivo.

PISA-esplorado estis okazigita jam la 5-an fojon inter 500 mil 15-jaruloj en 65 landoj de la mondo laŭ la mendo de OECD – Organizo pri la Ekonomia Kunlaboro kaj Evoluo. La rezultoj de junaj poloj en signifa grado superas la mezumon karakterizan por ĉiuj OECD-ŝtatoj. La polaj junuloj okupis la 9-an lokon en la kategorio la rezonado koncerne natursciencojn, la 10-an se temas pri legado kaj interpretado de teksto. Se temas pri la natursciencoj polaj 15-jaruloj akiris lokon tuj post finnoj kaj estonoj – en la monda skalo anticipinte i.a. Usonon kaj Francion.  Rilate matematikajn kapablojn ili  okupis la 14-an lokon. Kompare kun la antaŭaj esploroj de PISA tio estis ilia plej granda avanco, ĉar antaŭe iliaj  rezultoj egalis al OECD-mezumo. La rezultoj de la polaj gimnazianoj pri la matematikaj kapabloj distingiĝas ankaŭ fone de la ceteraj eŭropaj ŝtatoj. Poloj akiris ĉi-rilate la 4-an rezulton inter la ŝtatoj de la Eŭropa Unio kaj la 6-an inter ĉiuj eŭropaj ŝtatoj. La esploroj de PISA elmontris, ke en Pollando estas ĉiam malpli da lernantoj kun la plej malbonaj lerno­rezultoj, grandiĝas la nombro de avanuloj. Rilate matematikon la plej bonaj lernantoj konsisitigas 5 procentojn de la tuta esplorata grupo.

 Entute en la nunjara esplorado de OECD gejunuloj el 25 landoj akiris pli bonajn rezultojn ol en la antaŭaj jaroj. Krom Pollando en maniero evidenta pliboniĝis la klerig­nivelo en Brazilo, Germanio, Israelo, Italio, Meksikio, Portugalio, Tunizo kaj Turkio. Tre bonajn rezultojn atingis lernantoj el la orienta Azio kaj ankaŭ el Liĥtenŝtejno, Svislando kaj Nederlando.

El la elsendo 13.12.2013. Legas Milada

Polaj junuloj en la lastaj esploroj de OECD

La konsilantaro de Częstochowa – en kiu ekde unu jaro estas krom­financata la programo de ekster­organisma koncipado – ekde 2014 subvencios ankaŭ metodon kuraci malfekundecon naturmaniere. Nome komence de decembro la urbokonsilantaro aprobis la civitanan rezolucion pri la krom­financado de la programo kuraci malfekundecon per natura metodo, la t.n. Naturgenera Teknologio [NPT]. La decidon antaŭis tutjara inform­kampanjo celita al la civitanoj kaj urbo­aŭtoritatoj kadre de kiu okazis  multaj klerigaj sesioj, simpozioj, podi­diskutoj kaj sciencaj konferencoj. Pravigante la civitanan proponon oni elstarigis, ke la problemo de nefekundeco rilatas al 10-15 procentoj de paroj kaj inter ili nur ĉe 20 procentoj ne­fekundecon eblas konsideri kiel malsanon. Tio signifas, ke en 80 procentoj da kazoj eblas revenigi fekundecon helpe de profesia diagnozado kaj konforma kuracado. Samtempe oni elstarigis, ke la aplikado de la naturgenera teknologio  estas statistike plej efika maniero kuraci malfekundecon. Ĝi estas ankaŭ dekkelkoble malpli posta ol la eksterorganisma koncipado.

El la elsendo 10.12.2013. Legas Barbara

Subvenciado ankau de la naturgenera teknologio

Rusoj tuj post germanoj apartenas al personoj plej multnombre vizitantaj Pollandon. En 2013 la nombro de rusoj venantaj al Pollando, aparte al la Gdanska Regiono kreskis enorme. En 2012 iliaj vizitoj kreskis 30-procente, en la unua jarduono de 2013 rusoj lasis en Pollando 238 milionojn da zlotoj. Kvankam rusoj venas unuavie butikumcele videbliĝis kresko de interesiĝo pri la kulturaj proponoj kaj ripozo. Ĉi-lasta estas ĉiam pli­longdaŭra, kion konsideras la pola flanko plu­konstruante la turisman infrastrukturon, ĉefe 5-stelajn hotelojn. Dum la lasta Pola-Rusa Turisma Forumo en Gdansko oni parolis ankaŭ pri la favorantaj turisman viglon interhomaj rilatoj. La turisman trafikon favoras traktato pri malgranda limtrafiko, kvankam krom kaliningradanoj ĉiam pli da turistoj venas el Moskvo.

El la elsendo 10.12.2013. Legas Milada

Pollando logas rusajn turistojn

La parlamento de Ukrainio malakceptis la postulon pri malfid­esprimo por la registaro de la ĉefministro Mykoła Azarow, kiu decidis ke la asociiga interkonsento kun la Eŭropa Unio ne estos akceptita. Lia parolado estis superb­rigita per protestkrioj de opoziciaj deputitoj indignitaj, ke la ĉefministro parolas ruse kaj ne ukraine. En sia alparolo en la parlamento Witalij Kliczko akuzis la ŝtaton pri perfido kaj postulis la abolon de la kabineto. Miloj da manifestaciantoj, aŭskultantaj la parlamentan debaton pri revoko de la registaro Azarows post la malsukcesa decido direktiĝis al la rezidejo de prezidento Janukowycz. Sur la centra placo de Kijevo – Majdan laŭvican tagon manifestas pledantoj de integriĝo de Ukrainio kun la Unio. La opozicio blokas la registarajn konstruaĵojn kaj la rezidejon de la prezidento.

El la elsendo 03.12.2013. Legas Barbara

Akrigxanta situacio en Ukrainio

Ne Kajmana Insularo, nek Aŭstralio – sed Ĉino estas la plej ofte elektata de eksterlandanoj loko por vivi kaj labori. Laŭ ekspertoj de la banko HSBC eksterlandajn al Azio logas unuavice altaj salajroj. Meze dum la jaro eblas gajni 74 mil dolarojn, tio estas je 10 mil pli ol ekvivalentas la meza salajro sur aliaj kontinentoj. Al la malavantaĝoj apartenas polucio en la ĉinaj metropoloj. HSBC enketis pli ol 7 mil personojn en 37 landoj. Post Ĉinio, kiel atrakcia laborloko,  viciĝis Germanio, Singapuro, Kajmana Insularo kaj Aŭstralio.

El la elsendo 03.12.2013 Legas Zbyszek

Cxinaj salajroj logas eksterlandajn laborantojn

Antaŭnelonge la Pola Poŝto emisiis  tri poŝtmarkojn kun paŝteloj de Stanisław Wypiański, kiuj prezentas polan aktoron kaj reĝisoron el la limperiodo de la 19-a kaj 20-a jarcentoj, Ludwik Solski. La tri poŝtmarkoj – ĉiu en la eldonkvanto de 450 mil ekzempleroj – aperas en la ciklo „Perditaj artverkoj”. Ĝia celo estas atentigi, ke la artverkoj malaperintaj dum la 2-a mondmilito aŭ ŝtelitaj lige kun ĝi estas seninterrompe serĉataj. Sur la postmarke prezentitaj tolaĵoj de Wyspiański la aktoro estas prezentita en la roloj el teatraĵoj de Leopold Staff,  Ŝekspiro kaj Wyspiański. Dum la germana pribombado la varsovia loĝejo de Solski – elstara pola aktoro, reĝisoro kaj teatra direktoro en septembro 1939 estis damaĝita. Multnombra kolekto de liaj artverkoj perdiĝis.

El la elsendo 29.11.2013. Legas Gabi

Nova posxtmarserio el la ciklo Perditaj Artverkoj

Fine de novembro 2013 dum la Monda Scienca Forumo en Rio de Janeiro la pola institucio Ŝtataj Arbaroj kaj la sudafrika organizo Endangered Wildlife Trust ricevos la premion de la sultano de Omano,  Kabus ibn Sa’ida, kiu premio estas atribuata de la Ĝenerala Direktoro de Unesko. Ricevas ĝin personoj, institucioj kaj organizoj agantaj favore al la protekto de la natura medio. La rekomendo por la Polaj Ŝtataj Arbaroj venis de la pola natur­ministerio, subtenita i.a. de la Landa Unesko-Komitato kaj Kulturministerio. Oni reliefigis preskaŭ la 90-jarajn administrajn spertojn de la institucio Ŝtataj Arbaroj. La fakto, ke  preskaŭ 80 procentoj de la polaj arbaroj troviĝas sub la protekto de la institucio igas ĝin la plej granda ĉi-speca firmao en Eŭropo. Ne subtaksinda estas la fakto, ke unu el la plej gravaj celoj de la institucio Polaj Ŝtataj Arbaroj estas disponigi arbarojn al homoj kaj altigi ilian ekologian konscion. Ne subtaksinda estas la malfermiĝo de la institucio je novaj amaskomunikiloj. Kiel­ la ekzemplo povas servi la interreta dis­bildigado el la nestoj de cikonioj aŭ de blankaj agloj. Ĉi lasta estis sekvata de pli ol 20 mil internaŭtoj.

El la elsendo 26.11.2013. Legas Milada

Polaj Sxtataj Arbaroj premiitaj

Jam pli ol 26 kaj duona milionoj da eŭropuniaj loĝantoj estas senlaboraj, inkluzive de kvin kaj duona milionoj da personoj ĝis la 25-a vivojaro. Tiaj estas la donitaĵoj de Eŭrostat. Al tiu problemo estis dediĉita la okazinta meze de novembro en Parizo konferenco pri la kontraŭbatal­ado de senlaboreco de junuloj en Eŭropo. Tiu fenomeno maltrankviligas fakulojn. Por aktivigi ilin Bruselo intencas dediĉi en la jaroj 2014-2020 eĉ 8 miliardojn da eŭroj. La problemo de senlaboreco inter gejunuloj ne evitas Pollandon. Multaj polaj altlernejaj diplomitoj ne povane trovi laboron enlande serĉas ĝin eksterlande. Tiel Pollando investante por klerigi ilin samtempe ilin perdas. Specialistoj atentigas pri neceso de energiaj agadoj flanke de la ŝtato, ĉar iliaopinie la sola alvokado al memdungiĝo kaj establado de propraj firmaoj ne solvos la problemon.

El la elsendo 26.11.2013. Legas Milada

En Parizo pri senlaboreco en EU<

La 6-an de novembro pasis la 74-a datreveno de la Speciala Kampanjo Krakovo,  kadre de kiuj germanoj invitis al Collegium Novum en Krakovo profesorojn de la Jagelona Universitato    por prezenti la prelegon pri la germana starpunkto rilate al la scienco kaj superaj lernejoj. Efektive temis pri  „Aktion gegen Professoren”, efektivigita de la krima subtaĉmento de Einsatzkommando D gvidita de SS-viro Bruno Müller. La subalternuloj de Hitler malliberigis 184 universitatajn lekciantojn el la Jagelona Universitato, el la Fand- kaj Minindustria Akademio kaj unuopajn personojn el aliaj altlernejoj. La koncentrejo Sachsenhausen signifis por ili la morto­verdikton. La evento estis tiom skandala, ke pri la sorto de famaj polaj sciencistoj intervenis… Mussolini. Parto estis liberigita, sed la travivitaj spertoj fariĝis kaŭzo de ilia baldaŭa morto.

El la elsendo 22.11.2013. Legas Milada

zap_bp_24

La Eŭropa Komisiono petis la registarojn de la eŭrouniaj landoj permesi la kultivadon de la genetike modifita maizo 1507. Informis pri tio la unia komisaro por sanaferoj Tonio Berg. Tiu postulo fariĝos en decembro temo de la eŭropunia renkonto de la ministroj pri la medioprotektao. Se en la Konsilio ne estos atingita kvalifikita plimulto por aŭ kontraŭ  – la Komisiono aŭtomate devos ĝin aprobi. La last­merkreda decido de la Komisiono estas sekvo de la verdikto de la eŭropunia Tribunalo, kiu la 26-a de septembro agnoskis, ke la Eŭropa Komisiono sindetenis sin de agadoj koncerne peton de la firmao Pioneer de antaŭ 12 jaroj pri permeso kultivi la modifitan genetike maizon 1507.  Tiu maizo estas allasita al la aplikado en la nutraĵoj kaj furaĝoj, sed ne al la kultivado. La decidon de la Eŭropa Komisiono kritikis Greenpeace.

El la elsendo 19.11.2013. Legas Tomek

Pri kultivado de maizo 1507 en EU