Novaĵoj

Por fino de majo la Eŭropa Komisiono volas pretigi programon de la dislokado de la sudeŭropaj enmigrantoj en la unuopaj landoj de la Eŭropa Unio. Pollando devus acepti preskaŭ unu mil azilpetantojn. Laŭ Komisiono en la plej proksima tempo necesos disloki 20 mil enmigrintojn. La 13-an de majo la vicprezidanto de la Komisiono, Frans Timmermans prezentis enkondukan planon. Laŭ tiu modelo al Pollando trafus 960 personoj troviĝantaj en portempaj tendaroj ekster la Unio kaj 5, 64 procentoj de la enmigrintoj, kiuj jam troviĝas en la sudo de Eŭropo. Laŭ Timmermans temas pri portempa programo. Ĝis la jarfino la Eŭropa Komisiono intencas enkonduki ankaŭ sistemon de la dislokado de enmigrantoj por konstante. Por la transloko de enmigrantoj el ekster la Unio oni destinos 50 milionojn da eŭroj.

El la elsendo 19.05.2015. Legas Milada

Laŭ la informo de la Ŝtata Balotkomisiono en la prezidentaj balotoj en Pollando, la 10-an de majo 2015, kiujn partoprenis 11 personoj,  gajnis Andrzej Duda akirinte 34,76 procentojn de la voĉoj. La duan lokon okupis Bronisław Komorowski ricevinte la subtenon de 33,77 procentoj de la balotintoj. La trian lokon okupis Paweł Kukiz kun la subteno de 20,8 procentoj de la voĉoj. La ceteraj kandidatoj ricevis de 3,26 ĝis 0,2 procentoj de la voĉoj. Tio signifas, ke okazos la 2-a balotraŭndo.

Balotrajtaj estis pli ol 30 milionoj da poloj. La balotfrekventeco lastdimanĉe egalis al 48,96 procentoj. Poloj denove direktiĝos al balotujoj por elekti la prezidenton de Pola Respubliko post du semajnoj, la 24-an de majo 2015.

El la elsendo 12.05.2015. Legas Krystyna

Antaŭ 70 jaroj Germanio subskribis senkondiĉan kapitulacon, kiu finis la eksplodigitan de ĝi la 1-an de septembro 1939 militon en Eŭropo. La subskribo okazis je la 22a 30 laŭ la eŭropa tempo. Pro la tempodiferenco inter la eŭropaj landoj kaj Moskvo funkcias du oficialaj datoj de ĉi tiu historia evento. La 8-a kaj la 9-a de majo, kaj ĉi-lastan daton oni solenas en Rusio.

En Pollando la porokazaj solenaĵoj okazis sur la promontoro Westerplatte. Venis por ili i.a. la prezidentoj de Pollando,  Bulgario, Kroatio, Kipro, Ĉeĥio, Estonio, Rumanio, Ukrainio kaj la slovaka ĉefministro. Ĉeestis la ĝenerala Uno-sekretario Ban Ki Mun kaj prezidanto de la Konsilio de Eŭropo Donald Tusk. En la nomo de la ĉeestantoj komunan florkronon oni metis ĉe la monumento de la Defendantoj de la Marbordo.

En la gdanska Eŭropa Centro de Solidareco  okazis en la ĉeesto de la invititaj gastoj la historia podia  diskuto. Pri la sekvoj de la 2-a mondmilito laŭ la 70-jara perspektivo kaj la malsama memoro pri tiu konflikto diskutis historiistoj el kelkaj landoj, el Belgio, Usono, Rusio, Brito, Francio, Pollando kaj Germanio.

El la elsendo 08.05.2015. Legas Krystyna

70a datreveno de la militfino

Poloj avanas kaj estas ĉampionoj en la rajda arkopafado. Pasintjare dum maja internacia turniro ili akiris 9 orajn medalojn en 10 rival­branĉoj sur la kampoj de la 15-jarcenta Grunwald-batalo. En la turniroj de la rajda arkopafado krom celtrafa kaj rapida sagopafado gravan rolon ludas la kapablo kunlabori kun la ĉevalo. Multaj rivalantoj venas por la turniroj kun la propra ĉevalo, kvankam okazas, ke organizantoj zorgas pri ĉevaloj aparte tiam, kiam turniroj okazas sur aliaj kontinentoj aŭ en foraj landoj. La rajda arkopafado signifas ne sole spektaklecan distron, sed ĉiam pli popularan sportbranĉon. Ankaŭ nunjare poloj estis senkonkurencaj akirinte medalon en ĉiu el 10 konkurencoj de la monda ĉampionado en la sportaj Kavaliraj Bataloj, entute 6 orajn, po du arĝentajn kaj bronzajn.  La eventon, kiu finiĝis lastdimanĉe en Malbork partoprenis 500 kavaliroj el 26 landoj de la mondo. La duaj en la medala klasifiko estis reprezentantoj de Britio akirinte 5 medalojn. Po du medalojn elbatalis taĉmentoj el Hispanio, Kanado, Usono kaj Danlando. Po unu forportis kavaliroj el Novzelando, Sudafrika Respubliko, Japanio, Aŭstrio, Litovio, Estonio kaj Germanio.

El la elsendo 05.05.2015. Legas Barbara kaj Tomek

Lastlunde okazis la sepultaj solenaĵoj de la mortinta la 24-an de aprilo Władysław Bartoszewski. Krom la plej proksima familio, amikoj kaj konatoj partoprenis ilin ankaŭ la prezidentoj de Pollando kaj Germanio, la pola ĉefministro, la estro de la Konsilio de Eŭropo, marŝaloj de la Senato kaj Sejmo, eksaj prezidentoj de Pollando, ministroj, varsovianoj.

La sanktan meson celebris kardinalo Kazimierz Nycz. En la porokaza homilio episkopo Grzegorz Ryś difinis Bartoszewski kiel homon de du dialogoj: la pola-germana kaj la pola-kristana-juda. Li atentigis, ke multaj el la laboroj de Władysław Bartoszewski servis  al „konservo de memorlokoj, kaj en tiuj ĉi lokoj al firmigado de la memoro de la generacio, kiu spertis hororon de tiuj lokoj kaj nun jam foriras. Memori devas laŭvica generacio, kaj post ĝi la sekva kaj la sekva. Homoj sen memoro estas homoj sen estonteco. Memoro signifas ĉiam „memoria futuri”. Ne memorante la pasintecon ni permesas al estonteco, ke ĝi evoluu memstare; ni ne kreas ĝin, sed senpripense malfermas ĝin je ĉiuj eĉ plej satanecaj scenaroj.

El la elsendo 05.05.2015. Legas Krystyna

Komenciĝas la somersezono ankaŭ en la pola Tatry-montaro, kiu en la nuna jaro solenas du jubileojn. La telfero al la pinto Kasprowy Wierch en la okcidenta Tatry-montaro alta 1897 metrojn havas 79 jarojn. Meze de marto 1936 nur post 7-monataj laboroj ĝiaj vagonetoj portis al la pinto la unuajn pasaĝerojn. Tio estis la unua en Pollando telfero  lokinta Zakopane en la avana vico de la mondaj montaraj ripozlokoj. Ĝi estis unu el la plej longaj en Eŭropo. En la 30-aj jaroj similan infrastrukturon havis sole la svisa Davos. Sian 90-jariĝon en marto solenis  ankaŭ la skisaltejo de Zakopane Wielka Krokiew, sur kiu en marto 1925 okazis la unua rivalado pri la skisaltado. La tiama rekordo egalis al 36 metroj, la nuna egalas al 140 kaj duona metroj.

El la elsendo 05.05.2015. Legas Barbara kaj Tomek

La projekto de subakva hotelo de la firmao Deep Ocean Tech­no­lo­gy en la norda Pollando vekas ĉiam pli grandan interesiĝon. Jarkomence finiĝis la ligitaj kun ĝi esploroj kun­financitaj de la Eŭropa Unio kaj Nacia Centro pri Esploroj kaj Evoluo. Unu el la objektoj kreiĝos en la Triurbo: Gdańsk, Gdynia, Sopot. Ĝi havos esploran, turisman kaj instrukcian karakteron. Interalie temos pri la scienca centro pri la mara medio, pri laboratorio de novaj profund­akvaj teknologioj, pri centro de la mara instrukci­ado i.a. por la profundakvaj teknikaj plonĝistoj. La firmaon kontaktas investantoj el la tuta mondo, ĝi estas invitata por diversspecaj internaciaj ekonomiaj forumoj, merkatistaj renkontiĝoj en tiaj landoj kiel la Saŭda Arabio, Aŭstralio, Ĉinio, Japanio, Kanado, Kataro, Usono, Uniiĝintaj Emirlandoj.

Ĉi-jare la kompanio Deep Ocean Tech­no­lo­gy ricevis la premion de Blo­om­berg Bu­si­nesswe­ek Pol­ska „Luminatus 2015” pro novumoj en la kategorio Projekto. Pasintjare premiis ĝin la loĝantoj de la regiono per Aloj de la Triurbo pro la projekto de la subakva hotelo Water Di­scus.

El la elsendo 05.05.2015. Legas Maciek

Ĝis la 29-a de aprilo sur Piłsudzki-Placo en Varsovio funkcias la ekspozicio „Portretoj de Smoleńsk-pereintoj”. La inaŭgurita la 11-an de aprilo prezento sur la cirkloplano enhavas 96 nigrajn-blankajn portretoj de personoj, kiuj antaŭ 5 jaroj pereis fluganate por solenaĵoj omaĝontaj la polajn viktimojn de Katyń-krimo en ĝia 70-a datreveno. La ekspozicio havas la formon de cirklo kun diametro de 20 metroj. Ĝiaj eksteraj muroj faritaj el polurita ŝtalo spegulantaj la pulsantan vivon de la urbo enhavas la daton de la katastrofo.  Interne troviĝas fotoj kaj biogramoj de la viktimoj kaj ankaŭ informo pri la katastrofo. Super ili troviĝas citaĵo el la poeziaĵo de Zbigniew Herbert „Vi saviĝis ne por vivi, vi havas malmultan tempon, necesas doni la ateston”. La paneloj kun fotoj estas prilumataj, tiel la ekspozicio estas videbla ankaŭ postkrepuske.  Kiel ekspoziciloko estas elektita Piłsudzki-placo pro la troviĝanta sur ĝi Tombo de Nekonata Soldato kaj la tiel nomata papa kruco signanta lokon de la sankta meso celebrita de Johano Paŭlo la 2-a dum lia unua pilgrimvizito en Pollando. Sur la placo la 17-an de aprilo 2010 okazis la funebra diservo favore al la vitimoj de la katastrofo. La ekspozicion laŭ la iniciato de viktimofamilioj prilaboris Muzeo de la Historio de Pollando (www.smolensk.muzhp.pl).

El la elsendo 28.04.2015. Legas Barbara

Vendrede vespere mortis havante 93 jarojn Władysław Bartoszewski, eksa pola ministro por la eksterlandaj aferoj, senatano, socia aktivulo. Li estis aŭtoro de multaj libroj kaj publikaĵoj, plenrajtigito de la ĉefministro por la internacia dialogo. De ok jaroj li respondecis pro la pola-juda dialogo. Liaj publikaĵoj rilatis aparte al la Varsovia Insurekcio 1944, polaj-judaj kaj polaj-germanaj rilatoj.  En la ĉefministra kancelario ekde lundo ĝis dimanĉo estas elmetita kondolencolibro.

Antaŭ 9 jaroj Władyslaw Bartoszewski transprenis en Bjalistoko Medalon de Toleremo de Zamenhof-Fondumo atribuatan pro kompreno kaj respekto de kultura, nacia kaj religia diverseco.

El la elsendo 28.04.2015. Legas Krystyna

Caritas Polska, Pola Humaneca Kampanjo kaj  UNICEF Polska reage je la tertremo en Nepalo tuj komencis la monkolektadon por aĉeti akvon, nutraĵojn kaj medikamentojn necesajn post la tertremo, kiu plagis Nepalon kaŭzinte milojn da mortintoj kaj vunditoj.

UNICEF Polska preparis ankaŭ du aviadilajn  transportojn kun humaneca helpo, en kiu troviĝas ĉirkaŭ 120 mil tunoj da necesaj produktoj, tendoj, plejdoj kaj medicinaj instrumentoj. Al Katmanduo lunde venis grupo de polaj savantoj el la Pola Centro de Internacia Helpo. Surloke estas kelkdekpersona grupo  de polaj fajrobrigadistoj el la serĉ-sava grupo HUSAR kun 12 serĉhundoj kaj necesa ekipaĵaro. La tertremo kun la forto de 7,9 gradoj en Richter-skalo estis la plej forta ekde 81 jaroj.

El la elsendo 28.04.2015. Legas Krystyna