Novaĵoj

En la renoviga Ŝipfarejo en Gdansko komenciĝis la laboroj pri moderna pasaĝera-aŭtomobila pramo mendita de la kanada ŝipkompanio BC Ferries, la plej granda ŝip­transportanto en la Norda Ameriko kaj la dua plej granda en la mondo. La pramo pretos meze de la venonta jaro. La kontrakto antaŭvidas elkonstruon de tri pramoj. La pola flanko projektos ilin, konstruos, ekipo, efektivigos kompletan testo­programon kaj liveron de la ŝipo al la patrina haveno.  Ĉiu el la pramoj povos transporti 150 person­aŭtomobilojn kaj 600 pasaĝerojn. Ĝis nun la pola ŝifarejo produktis 30 ĉi-specajn marunuojn. Duono de ili kiel fuelon uzas likvigitan tergazon, LNG.

Samtempe la gdanska ŝipfarejo konstruas 19 diversspecajn ŝipojn por ŝip­kompanioj en Norvegio, Danlando kaj Gronlando. Inter ili la plej moderna estas ŝipo por Norvegoj, kiu servos por dismetado de la energetika kablo sur la marfundo. En 2015 Gdanskon forlasos 11 plene ekipitaj ŝipoj por diversaj ŝipkompanioj, i.a. 5 kontener­uloj por la gronlanda ŝipkompanio. La Renoviga Shipbuilding – Akcia Kompanio apartenas al la Grupo Kapitala Renviga Holdingo, kiu estas la plej granda ŝipfara kapitala grupo en Pollando administranta du ŝipfarejojn kaj multajn kompaniojn en­laborigante 7 mil personojn. Ĝi estas unu el la plej grandaj en la mondo produktejoj de ŝipoj provizataj per la gaso LNG.

El la elsendo 10.03.2015. Legas Milada

Hodiaŭ, t.e. la 3-an de marto 2015 okazis kunsido de la Parlamenta Grupo Apoganta Esperanton, al kiu estis invititaj reprezentantoj de multaj E-medioj en Pollando. La kunsido sub la gvido de la prezidanto de la grupo, profesoro Edmund Wittbrodt estis dediĉita al la decido de la pola ministro pri kulturo kaj nacia heredaĵo enmeti Esperanton sur la Polan Liston de la Nemateria Kulturheredaĵo kiel portanton de E-kulturo kaj al la ligitaj kun tio pliaj agadoj de la Grupo. Sekve de kelkhora diskuto estis formita e-ista laborgrupo por prilabori enkondukan agdplanon ligitan kun la uzo de ĉi tiu fakto en laboro de la pola,  diversmedia strukture,  esperantistaro.

El la elsendo 03.03.2015. Legas Barbara

10-an de majo 2015 en Pollando okazos prezident­igaj balotoj. Krom la oficanta Bronisław Komorowski, al la posteno pretendas 8 aliaj kandidatojn. La plej grandan opozician partion Juro kaj Justeco reprezentas Andrzej Duda. Dum la semajnfina renkonto kadre de sia prezidentiga kampanjo en la loko Rypin en la Kujavia-Pomeria Vojevodio (la norda Pollando) li deklaris certigon de vivperspektivoj por junaj poloj en la lando, socian dialogon kaj establon de la Nacia Evolukonsilio pri Evoluo. Li i.a. memorigis, ke preskaŭ 80 procentoj de la pasintjaraj abiturientoj deklaris mankon de vivperspektivoj en Pollando kaj intencon ĝin forlasi. Laŭ Andrzej Duda tio estas sekvo de manko de serioza propono, rilate al junuloj,  manko de laborŝancoj por ili. Tiu situacio liaopinie devas esti ŝanĝita. Laboro  estos kaj la salajronivelo devos egali al la meza indico en la landoj de la malnova Unio. La kandidato de Juro kaj Justeco deklaris i.a., ke se li fariĝos prezidento li establos Nacian Evolukonsilion, en kies konsisto troviĝos specialistoj laborantaj prl la evolu­strategio en multaj sferoj de la ekonomia kaj socia vivo.

El la elsendo 24.02.2015. Legas Milada

40-milmembra Świnoujście estas la unusola urbo en Pollando situanta sur kelkdek insuloj inter kiuj nur tri estas enloĝataj: Uznam, Wolin kaj Karsibór. Sur Uznam loĝas 80 procentoj de la loĝantoj de Świnoujście kaj troviĝas tie la administra-serva centro kaj apudmara kvartalo kun turismaj-ripozigaj objektoj. Wolin havas 5 mil loĝantojn kaj sur Karsibór loĝas ĉirkaŭ 700 personoj. Wolin, la plej granda pola insulo estas dividita de la kontinento per markolo Dziwna. Troviĝas sur ĝi la plej grandaj entreprenoj ligitaj kun la mara mastrumado, krome la prama terminalo kaj busa kaj fervoja stacidomoj. Świniujście ne havas konstantan vojligon kun la cetera lando, eblas atingi ĝin nur per pramo. Antaŭneloge la itala firmao Technital S.p.A venkis la aŭkcion por prilaboro de la konstruprogramo de tunelo ligonta Świnoujście kun la cetera parto de la lando. Ĝi kreiĝus sub la rivero Świna inter la insuloj Wolin kaj Uznam. En septembro 2014 la elkonstruo de tunelo en Świnoujście ektroviĝis sur la baza listo de Teritoria Kontrakto por la okcidentpomeria vojevodio. Laŭpremise tunelo estos financita el la ŝtatbuĝeto.

El la elsendo 03.03.2015. Legas Tomek

Laŭ la opinisondado de la Centro CBOS kreskas la nombro de poloj, kiuj malbone taksas la situacion en la lando. Ilia nombro kreskis kompare kun januaro 2015 je kvar procentoj kaj egalas al 59 procentoj. Negativaj ŝanĝoj kreskis en la pritakso de la ekonomia situacio kaj enlaborigo.

Malkontenton pri la evolu­direktoj de la situacio en la lando oni notis en ĉiuj analizitaj soci-demografiaj grupoj. Aparte granda kritikemo rilatas al pritakso de la propra ekonomia situacio, kiun deklaris 77 procentoj de la enketitoj. Ĝis 43 procentoj kreskis la nombro de la respondintoj, kiuj kiel malbonan pritakasas la ekonomian situacion en la lando.

El la elsendo 24.02.2015. Legas Milada

300 milionojn da zlotoj intencas destini pola ministerio por la Scienco kaj Supera Eduksistemo por la plej talentaj studentoj. Tiuj rimedoj ebligos al ili entrepreni eksterlandajn studojn – kiuj estas ĉiam pli popularaj inter polaj junuloj –  kondiĉe, ke studentoj utiligontaj stipnediojn revenos al Pollando kaj ĉi tie entreprenos laboron.  Laŭ informoj  de ministro Lena Kolarska-Bobińska diplomito en la daŭro de 10 jaroj devos labori almenaŭ 5 jarojn en Pollando. La studkostoj ne ŝarĝos tiujn, kiuj postrevene entreprenos doktorigajn studojn finotajn per diplomo.  Ŝiaopinie la programo komencos validi ekde la plej proksima akademia jaro kaj en la komenca fazo ĝi ĉirkaŭprenos ĉirkaŭ 100 plej talentajn junulojn. Temos pri dilomitoj de licencaj studoj aŭ studentoj de la tria studojaro de magistrigaj studoj.

En la daŭro de 10 jaroj la administracio destinos por ĉi tiu celo pli ol 300 milionojn da zlotoj, t.e. 71, 4 milionojn da eŭroj. Tiu ĉi sumo certigos al 700 studentoj partopreni la projekton.

El la elsendo 24.02.2015. Legas Milada

Kreskas nombro de polaj studentoj eksterlande. Oni taksas la 20-procentan kreskon malgraŭ jarala malapogeo notita dum la lastaj tri jaroj. Laŭ la plej novaj statistikaj donitaĵoj de OECD temas jam pri ĉirkaŭ 48 polaj gejunuloj, inkluzive de preskaŭ 18 mil, kiuj studas en Britio.

Ĉiam pli granda popularecon ĝuas studoj en Danlando, kiu ofertas al eksterlandaj studentoj pli ol 500 stud­programojn en la angla lingvo. Polaj studentoj alte taksas la tien studsistemon, opiniatan unu el la plej bonaj en la mondo. Konfirmas tion prestiĝa rangolisto de Ŝanhajo. Kvankam en Danlando ekzistas nur 8 universitatoj, tamen du el ili troviĝas inter 100 plej bonaj en la mondo. La edukado en danaj altlernejoj ne estas pegenda. Aldone, se eksterlandaj studentoj entreprenas almenaŭ 10-horan laboron semajne, ili povas klopodi pri sociala stipendio, kiu kovras iliajn estad­kostojn.

La plej bonaj polaj altlernejoj: la krakova kaj la varsovia universitatoj troviĝas ekster la menciita  rangolisto.

El la elsendo 17.02.2015. Legas Maciek

Varsovio kaj Krakovo okupas bonajn lokojn en la rangolisto de la plej volonte vizitataj urboj de la mondo.  Malgraŭ manko de aparta varb­kampanjo la interesiĝo pri Varsovio ne malkreskas. Ek­troviĝinte en la 42-a loko ĝi pretepasis Dublinon, Bruselon, Munkenon kaj Lisbonon. Laŭ la donitaĵoj de la listo „Top 100 City Destinations Ranking”, kiun prilaboris Euromonitor International rezultas, ke en 2013 Varsovion vizitis preskaŭ 4 milionoj da personoj, je preskaŭ 9 procentoj pli ol 2012. Similan kreskon en la sama periodo notis Krakovo, kiu en la rangolisto troviĝas ĉe la 70-a loko. Tiu kresko­tendenco konserviĝas de kelka tempo. La pola ĉefurbo bone evoluigis la turismajn servojn. Krom riĉa gastronomia kaj distra oferto, bona reto de vendo­galerioj – favorprezaj kompare al la okcidentaj – Varsovio disponigas  multajn allogajn lokojn, kiel la Sciencan Centron Kopernik aŭ Nacian Stadionon. Tio ebligas al turistoj rikolti multajn impresojn kaj sin distri. Laŭ turismaj ekspertoj la amasa turismo ne plu celas historiajn objektojn kaj vidindaĵojn, kiujn  oni rigardas kvazaŭ ĉeokaze.

Laŭ la ranglolisto „Top 100 City Destinations Ranking” plej multaj turistoj vizitis en 2013 Hong-Kongon, ĉar eĉ 25 kaj duona milionoj da personoj. Inter la eŭropaj urboj plej multnombre estis vizitata Londono, kiun elektis kiel vojaĝcelon 16, 7 milionoj da turistoj.

El la elsendo 17.02.2015. Legas Maciek

Dum la lastvendreda debato de la Eŭrop-Atlantika Societo en Varsovio ĝiaj partopren­intoj reliefigis, ke radikalismo ne radikas en religio, sed religio estas instrumente utiligata inter enmigrantoj pro ilia koloniisma ekspluatado kaj manko de perspektivoj. Laŭ la prezidanto de la Plenumkonsilio de la societo, eksa defend­ministro Janusz Onyszkiewicz iluzia estas la rezonado, ke tiu temo nin ne koncernas. Ĝi koncernas nin almenaŭ malrekte pro la sekureco de niaj aliancanoj. Profesoro Tomasz Aleksandrowicz el  Collegium Civitas atentigis i.a., ke ni frontas vaste komprenatan civilizacian konflikton. Interesan intervenon faris diplomato kaj parlamenta eksperto pri la problemoj de enmigrado Wojciech Gilewski dirante, ke „facile estas provoki radikalismon, kiam oni metas homon en la centron por eksterlandanoj, en kiu validas prizona reĝimo, la oficistoj ne konas lingvon nek kulturon de la apartigitoj, ekzemple servante tabuajn nutraĵojn. Eksa estro de likviditaj Militistaj Invigilservoj – WSI atentigis, ke teroristoj komencas apliki metodojn karakterizajn por specialaj servoj organizante komunikadon kaj konspirajn renkontojn, kaj severaj varbado­kriterioj malebligas enpenetri la radikalajn mediojn. La debato estis dediĉita al la temo „Pollando fronte al minacoj ligitaj kun islama radikalismo”.

El la elsendo 10.02.2015. Legas Tomek

En la ŝipfarejo Nauta en Gdansko (la norda Pollando) estis metita kilo de la moderna scienc­esplora ŝipo por la universitato en Gotenburgo, Svedio. Ĉiuj laboroj devintus finiĝi ĝis la fino de la jaro. La meto de la ĉefa konstru­elemento de la marunuo iam unusignife inaŭguris la konstru­procezon. Nun tio signifas mejloŝtonon en la konstru­procezo. La konstru­kontrakto por la ŝipo destinita al la sveda uni­versitato estis subskribita fine de 2013. Nauta venkis la rivaladon kun 14 eŭropaj ŝipfarejoj, i.a. kun la dana Damen kaj la finna STX. La konstruata en Gdansko ŝipo servos al la svedaj studentoj kaj sciencistoj por esplori globskalajn klimatajn ŝanĝojn en Skandinavio kaŭzitajn per la ŝanĝo de marfluoj kaj acideco de la mara akvo. Ĝi estos ekipita per modernaj laboratorioj kaj esplor­postenoj. La ŝipo pezante 800 tunojn estos longa 44,5 metrojn kaj vastos 11 metrojn. Sur ĝia ferdeko krom 5-membra personalo povos labori 20 studentoj kaj sciencistoj. Ĝi uzos je ĉirkaŭ 40 procentojn malpli da fuelo ol la nun laboranta por la universitato marunuo Skagerak.

 El la elsendo 03.02.2015. Legas Tomek