Novaĵoj

La usona kosma agentejo NASA informis, ke ĝi ĉesigas la kunlaboron kun Rusio escepte de la Internacia Kosma Stacio – ISS. En la rilata komuniko legeblas, ke „konsideante la perforoton de la suvereneco kaj teritoria integreco de Ukrainio la registaro de Usono decidis, ke ĉiuj kontaktoj de NASA kun reprezentantoj de la rusaj aŭtoritatoj estos suspenditaj”. Konforme al la noto liverita al NASA-laborantoj ili ricevis malpermeson veturi al Rusio kaj akcepti rusajn gastojn. Malpermesitaj estas ankaŭ – ĝis senvalidigo de la decido – tele­konferencoj kun rusoj. Escepta estas la programo de la Internacia Kosma Stacio. NASA deklaris last­merkrede, ke kune kun la rusa flanko ĝi laboros favore al gia plia sekura funkciado. La evoluo de la kosma stacio preskaŭ tutece dependas de Rusio, post kiam usonanoj finis la flugprogramon de la kosmaj pramoj. Usonaj astronaŭtoj veturas en la Kosman Spacon sur la ferdeko de la raketo Sojuz; pro ĉiu loko Usono pagas 71 milionojn da dolaroj. NASA informis la usonan kongreson, ke ĝi ne tiom dependus de la rusa transporto, se ni ne malgrandiĝus ĝiaj fondusoj. Nun NASA konsideras kunlaboron kun privataj firmaoj.

El la elsendo 04.04.2014. Legas Tomek

Nasa cxesigas kunlaboron kun Rusio

Lastlunde la rusa prezidento Vladimir Putin interparolis telefone kun la germana kanceliero Angela Merkal. Ili interparolis pri la ukraina krizo kaj la problemo de la moldavia Apuddniestrrivera regiono.  Estis traktitaj diversaj aspektoj de la situacio en Ukrainio, inkluzive eblon de internacia subteno por revenigi ekvilibron. Putin akcentis la signifon okazigi en Ukrainio konstitucian reformon, kies celo estos defendi la vivgravajn interesojn de ĉiuj ukrainaj regionoj. Rilate la Apuddniestrriveran regionon laŭ Putin necesaj estas pliaj agadoj por ĉesigi faktan blokadon de tiu regiono kaj por serĉi justan kaj kompleksan reguligon de la tiuregiona problemo. Putin kaj Merkel atingis interkonsenton pri daŭrigo de striktaj diverŝtupaj ambaŭflankaj kontaktoj pri  la tuŝitaj aferoj.

El la elsendo 01.04.2014. Legas Krystyna

Lastlunda interparolo Putin-Merkel

Laŭ esploroj de la Konfederacio de Financaj Entreprenistoj en Pollando pli ol 60 procentoj de poloj havas neniujn financajn rezervojn. Ili finkonsumas siajn financajn rimedojn en la periodo  de unu salajropago ĝis la sekva. Sole 17 procentoj de poloj havas pli da rimedoj ol elspezas. Malgraŭ tio du trionoj estas konvinkitaj pri la valoro de la ŝparado. Plej ofte poloj ŝparas por pagi elektro­fakturojn, aŭtomobilon, ekskurson. Ŝparadon por emerituro poloj traktas kiel malagrablan devon kaj laŭ la esplorintoj kaŭzas tion mal­motivigaj deklaroj de la nuna registaro rilate la malfermajn emeriturajn fondusojn. Plia motivo de neŝparado estas manko de sufiĉaj rimedoj ekzemple pro la fakto, ke loĝej­kreditoj – kiujn posedas plimulto de la polaj familioj – ne lasas al ili liberan monon. Ilia situacio estas malpli bona, se ili havas pli ol unu infanon. Ankaŭ pro tio Konfederacio de Financaj Entreprenistoj kulpigas la registaron, kiu ĝiaopinie ne sufiĉe stimulas la evoluon de la entreprenemo de poloj.

El la elsendo 01.04.2014. Legas Milada

Malmultaj poloj povs sxpari

La 10-a datreveno de la membriĝo de Pollando en la Eŭropa Unio estas bonega okazo – laŭ pola sub­ŝtatsekretario en la ministerio por la eksterlandaj aferoj,  Henryka Mościcka-Dendys – fortigi kaj grandigi la ĉeeston de poloj en la strukturoj uniaj, tiel ke ĝi spegulu la povon kaj forton de la pola voĉo en la Unio. Pri tio ŝi interparolis pasintsemajne en Bruselo, kie ŝi  renkontiĝis kun reprezentantoj de la Eŭropa Oficistaro por Eksteraj Aktivadoj, Eŭropa Komisiono, Kosilio kaj la parlamento. Ŝi renkontiĝis krome kun naciaj ekspertoj kaj laborantoj de Konstanta Reprezentantaro kaj kun reprezentantoj de la Societo Network.pl membriganta polajn oficistojn en la internaciaj strukturoj. La pola ministerio por la eksterlandaj aferoj de jaroj gvidas inform­laboron pri la ebleco dungiĝi en la internaciaj organizoj kaj pri preparoj al laborcelaj konkursoj. Aktuale daŭras laŭvica rekrutado al malfermaj konkursoj por estontaj uniaj oficistoj.

El la elsendo 01.04.2014. Legas Milada

Polaj oficistoj en la uniaj strukturoj

La plej proksiman sabaton komenciĝas en Varsovio la 6-a eldono de la Festivalo Karesma Bedaŭrolamentado – “Gorzkie Żale” daŭronta ĝis la 13-a de aprilo. La titolo de la festivalo referencas al la kreiĝinta en Varsovio antaŭ 310 jaroj kaj senĉese praktikata karesma diservo anoncanta la pasionon de Jesuo. La Festivalo entreprenas provon konsideri la fundamentajn demandojn de filozofio, teologio kaj kulturo tra la prismo de arto kreiĝinta ĉirkaŭ la pasionaj veftoj radikantaj en la 18-a Pollando. La organizantoj celas elmontri, ke tempo komune pasigita dum spektakloj, koncertoj, diskutoj kaj aktivaj labor­rendevuoj pere  de universalaj valoroj povas esti tempo de enpensiĝo por ĉiu, ne sole katoliko. La nunjara eldono de la festivalo okazas sub la devizo “40 tagoj en dezerto” memoriganta la gravecon de la spiritaj valoroj en la vivo de la homo.

El la elsendo 28.03.2014. Legas Gabi

La 6-a eldono de la Festivalo Karesma Lamentado

 En Hago ekde lundo okazas – la finiĝanta hodiaŭ – pinte­renkonto dediĉita al la nuklea sekureco. Partoprenas ĝin reprezentantoj de 53 ŝtatoj kaj 4 internaciaj organizoj. Pollandon reprezentas la ministro por la eksterlandaj aferoj, Radosław Sikorski.  Tiuj ĉi debatoj kaj la komenciĝinta en Eŭropo vizito de Barak Obama troviĝas en la ombro de la geopolitika disputo inter Okcidento kaj Rusio, kiun kaŭzis la rusa anekso de Krimeo.  La gvidantoj de la grupo G7 renkontiĝis lunde vespere en Hago por pripaproli la situacion en Ukrainio. Laŭ la informo de la plenumanta la funkcion de la ukraina prezidento Oleksandr Turczynow ukrainaj soldatoj ricevis la ordonon forlasi Krimeon. Kune kun militistoj el Kriemo estas evakuataj ankaŭ iliaj familioj. Al Pollando venis la unua grupo de rifuĝintoj el Krimeo. Ili intencas resti ĝis momento, kiam la situacio en Ukrainio trankviliĝos kaj jam petis la statuson de rifuĝinto, kiu ebligos al ili legale loĝi kaj labori en Pollando. La ministro por la internaj aferoj Bartłomiej Sienkiewicz informis, ke Pollando konsideras diversajn scenarojn rilate al la venantaj ukrainanoj inkluzive elkonstruon de speciala por rifuĝintoj urbeto.

 El la elsendo 25.03.2014. Legas Milada

Ukrainio – temo daure aktuala

Lastlunde estis publikigitaj en Finnlando rezultoj de la opinisondado pri militista alianco kun Svedio. Oni enketis 1000 plenkreskajn finnojn demandante ĉu kaze de kriza situacio ili akceptus aliancon de armeoj de ambaŭ landoj. Favore al ĝi deklaris sin 54 procentoj de finnoj, 36 procentoj estis kontraŭ, 10 ne prezentis la ĉi-rilatan deklaron. Inter personoj, kiuj favoras la militistan kunlaboron kun Svedio dominis finnoj sub la 25-a kaj super la 50-a vivojaroj. Tiuj rezultoj elvokis la reagon de la finna defend­ministro Carl Haglund konstatinta, ke la militista finna-sveda alianco „ne devus esti eksludita”. La opinisondado okazis laŭ la komisio de la publika radia-televida emisianto YLE.

El la elsendo 25.03.2014. Legas Krystyna

Finnoj pretas militare kunlabori kun Svedio

La kanceliero de Germanio Angela Merkel anoncis pliajn sankciojn de la Eŭropa Unio rilate Rusion de la gvidantoj de la uniaj ŝtatoj. Ŝi informis, ke kaze de la akriĝo de la konflikto estos eblaj ekonomiaj sankcioj.  Merkel antaŭ kelkaj tagoj kontestis la deklaron de la franca ministro por la eksterlandaj aferoj, ke Rusio estis ekskludita el la grupo G8. Ŝi certigis, ke malgraŭ anekso de Krimeo Rusio daŭre restas membro de la grupo de la plej influpovaj ŝtatoj de la mondo, tamen rilate la planatan por junio renkontiĝon de G8 en Soĉi ne estis alprenitaj konkretaj decidoj.  Merkel deklaris, ke la germana registaro pli poste decidos ĉu la planitaj por la fino de aprilo germanaj-rusaj interregistaraj konsultoj okazos aŭ estos revokitaj. Pro intensaj ekonomiaj kontaktoj kun Rusio Germanio preferis ĝis nun diplomatiajn klopodojn por solvi la konflikton en Ukrainio. Germanaj firmaoj avertas kontraŭ negativaj sekvoj de la sankcioj por la mastrumado kvankam agnoskas la superecon de politiko super la ekonomiaj interesoj.

El la elsendo 21.03.2014. Legas Krystyna

La gvidantoj de 28 uniaj landoj, la prezidantoj de la Eŭropa Konsilio kaj de la Eŭropa Komisiono subskribis kun la ĉefministro de la provizora registaro de Ukrainio politikan parton de la asociiga traktato. La politikaj ĉapitroj de kompleksa interkonsento i.a. parolas pri komunaj valoroj, dialogo, kunlaboro rilate eksterlandan politikon kaj sekurecon kaj ankaŭ rilate financan helpon. La plej ampleksaj ĉapitroj kaj aneksoj pri komerca kaj ekonomia kunlaboro, kunlaboro rilate justicon estos subskribitaj post la prezident­igaj balotoj en Ukrainio okazontaj la 25-an de majo kaj establo de la nova registaro. En la la plej proksimaj jaroj Ukrainio povas kalkuli je financa helpo de  la Unio egala al 11 miliardoj da eŭroj.

El la elsendo 21.03.2014. Legas Barbara

Asociiga traktato kun Ukrainio

“] [/audio]

La situacio en Ukrainio endanĝerigas la sekurecon de Pollando. Tion opinias plimulto de la enketitoj partoprenintaj la opinisondadon de la institucio CBOS. 66 procentoj de la respond­intoj asertas, ke la ukraina krizo minacas al Eŭropo, laŭ 52 procentoj la situacio endanĝerigas la sekurecon de la mondo. La opinisondado estis okazigita inter 1098 plenkreskaj loĝantoj de Pollando en la periodo inter la 6-a kaj la 12-a de marto. Lastlunde la prezidento de Rusio Vladimir Putin subskribis dekreton agnoskanta Krimeon kiel suverenan kaj sendependan ŝtaton. Post la dimanĉa referendumo sur Kriemo ne agnoskita fare de la internacia socio sankcion kontraŭ Rusion aplikis  Eŭropa Unio kaj Usono. Aliĝis al ili NATO prezentinte la deklaron, ke la referendumo  sur Krimeo estas malkongrua kun la ukraina konstitucio kaj internacia leĝaro. Samtempe la Nordatlantika Pakto prezentis militaran oferton al Ukrainio, kiu antaŭvidas intimigon de la reciprokaj rilatoj kaj grandigon de la rolo de Kievo en NATO-agadoj.

El la elsendo 18.03.2014. Legas Krystyna

Eventoevoluo cxirkau Ukrainio

xx

La plej granda en Hungario fakultato de la pola filologio en Universitato Loránd Eötvös en Budapeŝto nunjare solenas sian 35-jariĝon. La 11-an de februaro okazis ĝia inaŭguro post la dumonata moderniga paŭzo. Kvar lekciaj salonegoj ricevis novajn meblojn, baldaŭ aldoniĝos moderna komputila kaj aŭdovida ekipaĵaro. Ĉiu el la lekci­salonoj ricevis nomon de unu el la polaj literaturaj Nobel-premiitoj – Reymont, Sienkiewicz, Miłosz kaj Szymborska. Sur la muroj de la lekcisalonoj troviĝas informaj paneloj en la pola kaj hungara lingvoj kun biografiaj notoj de la laŭreatoj, kun iliaj fotoj. Dank’ al la renovigo studentoj de la pola filologio en Budapeŝto komencos la someran semestron 2014 en komfortaj kondiĉoj. Aktuale la polan lingvon studas tie 68 personoj inkluzive de tri doktoriĝ­antoj. La modernig­itaj  salonoj servos ankaŭ al la nacia malplimulto en Hungario. Konforme al la hungara leĝaro la pola filologio apartenas al malplimultaj. Krom tradicia filologia rolo ĝi certigas la lernadon de la gepatra lingvo al pola malplimulto en Hungario.

El la elsendo 18.03.2014. Legas Milada

Modernigo de la Pola Fakultato en Budapesxto

Tri polaj urboj ektroviĝis ĉe gratulindaj lokoj en la  Internacia Rangolisto de Reputacio, en kiu estis distingitaj 100 turiamaj lokoj en la mondo. Inter la unuaj 10 urboj famaj pro la plej bone taksataj de turistoj hoteloj troviĝas Gdansko, Krakovo kaj Varsovio.

La plej altan lokoj atingis la itala Sorrento akirine 84,71 procentojn de voĉoj antaŭ Dresdeno (84,13). Sur la tria loko ektroviĝis Gdansko – 84,01 procentoj. Krom Pollando la unusola lando fieranta pri pli ol unu urbo en la unua deko estas Kroatio. Ĝia Dubrovnik lokiĝis ĉe la kvara pozicio, Split ektroviĝis ĉe la 10-a loko. La lokon sesan kaj sepan okupas Krakovo kaj Budapeŝto. Varsovio avancis je 10 lokoj kaj troviĝas ĉe la 9-a loko. Multe malpli kontentaj estas hotelaj gastoj pri Parizo, kiu okupis la 92-an lokon, pri Londono (la 96-a loko) kaj Manilo (la 100-a loko). Internacia Rangolisto de Reputacio kreiĝas baze de pli ol 82 milionoj da opinioj de sur pli ol 200 rezervopaĝoj. Por ke la rangolisto estu fidinda estis konsider­itaj nur tiuj hoteloj, kiuj ricevis pli ol 60 opiniojn en urboj disponig­antaj pli ol 135 hotelojn.

El la elsendo 11.03.2014. Legas Krystyna

Tri polaj urboj en la rangolisto pri hotelaj servoj

Vroclavo, Poznano, Katowice, Lodzo kaj Krakovo troviĝas en la unua deko da eŭropaj urboj laŭ la vidpunkto de la venantaj al ili investaĵoj. Puls Biznesu prezentis rezultojn, notitatajn en la rangolisto de la eŭropaj urboj kaj regionoj. Vroclavo kaj Katowice avanas inter grandaj eŭropaj urboj, al kiuj venis plej multaj projektoj. Se temas pri la investologa strategio inter la orienteŭropaj landoj gvidas Katowice, Vroclavo kaj Poznano. Vroclavo krome troviĝas en la akompano de grandaj eŭropaj urboj en la kategorio “amikaj por la merkatagado”.

El la elsendo 11.03.2014. Legas Milada

Polaj urboj kaj investajxoj_milada

Ne malgrandiĝas tensio ĉirkaŭ Ukrainio kaj la scenaroj de la evento­evoluo ne estas unusignifaj. La rusa ambasadoro ĉe UNO Witalij Czurkin deklaris dum la eksterordinara kunsido de la Sekureckonsilantaro, ke Wiktor Janukowycz petis skribe la prezidenton de Rusio, Vladimir Putin pri interveno en Ukrainio, revenigo de leĝobservo kaj ordo. Janukowycz deklaris, ke la lando troviĝas rande de interna milito kaj la okazantaj perforto­aktoj estas inspiritaj de Okcidento. La pola ministro por la eksterlandaj aferoj, Radosław Sikorski post renkontiĝo kun la uniaj diplomati­estroj en Bruselo alvokis Rusion ne eniri Ukrainion avertante pri seriozaj konsekvencoj de tia paŝo.

La konflikto en Ukrainio kaŭzis disvandadon de akcioj en la tuta mondo. Kreskis la valoro de krudaĵoj,  i.a. de nafto kaj oro. Investatnoj komencis interesiĝi pri la usona doloaro, la japana jeno kaj la svisa franko.

El la elsendo 04.03.2014. Legas Barbara

Cxirkau la krizo en Ukrainio

 Plimulto de nuntempaj sklavoj en Eŭropo devenas el Eŭropo mem. Tiel rezultas el la raporto de Eurostat pro la 2013-a jaro. Ĝi konstatas, ke eĉ 61 procentoj de la nuntempaj sklavoj devenas el la Eŭropa Unio. Inter la viktimoj troviĝas apud rumanoj, hungaroj, bulgaroj multaj poloj. Homoj estas forkaptataj unuavice kiel laborforto kaj por la seksaj celoj. Tial la plimulton de la viktimoj konsistigas virinoj, inkluzive de malgrandaj knabinoj, kiuj estas vendataj al la publikaj domoj kaj devigataj al la prostituiĝ­ado. Eurostat informas, ke en la jaroj 2008-2010 seksaj sklavoj konsistigis 62 procentojn de ĉiuj viktimoj de la homkomerco.  Statistik­aĵoj elmontras krome, ke legalizo de prostititucio ne solvas la problemon de la seksa sklaveco. En ĉiuj 28 uniaj landoj oni frontas homkomercon kaj devigan prostituiĝ­adon. Myria Vassiliadou, eŭropunia kunordiganto por kontraŭbatal­ado de homkomerco konstatis aldone, ke multaj homoj estas forkonduk­ataj por akiri iliajn trans­plantoorganojn kaj komerci per ili. Okazas nelegalaj adoptoj kaj trudaj geedziĝoj. En la lastaj jaroj la situacio malpliboniĝis. Pro la ekonomia krizo kaj bezonateco de malmultekosta laborforto ĝi aldone intensiĝos. En 2011 la Unio eldonis direktivon, kies celo estis lertigi la persekutadon de krimuloj respondecaj pro homkomerco. Ĝis aprilo 2013 envivigis ĝin nur 20 el 28 uniaj landoj.

El la elsendo 04.03.2014. Legas Krystyna

Nuntempaj sklavoj_04.03.2014

Caritas Polska disponigis laŭvican kvoton, ĉi-foje 100 mil zlotojn por helpo al ukrainanoj. Caritas direktas sian helpon al damaĝitoj kaj iliaj familioj ĉefe sur la tereno de la okcidenta Ukrainio, ĉar tie ne funkcias dume efika helposistemo nek urba, nek ŝtata. La destinitaj ĝis nun monrimedoj estis elspezitaj por aĉeto kaj transporto de medikamentoj kaj nutraĵproduktoj al Kievo. Inter ĵaŭdo kaj sabato el Lvovo estis direktitaj transportoj kun la valoro de 150 mil zlotoj. Pri la distribuado de helpo okupiĝas preĝejoj kaj kirkoj, kion postulas ukrainanoj mem. Al la kampanjo „Solidaraj kun Ukrainio” aliĝis ĉiuj Caritas-filioj en la tuta lando. Laŭ la iniciato de la Pola Episkoparo la plej proksima vendredo estos en Pollando tago de preĝoj kaj fasto favore al paco en Ukrainio. Laŭ Andrzej Sadowski el la Cento de Adam Smith nek Rusio nek Unio helpos al Ukrainio. Ĉiaj helpoprogramoj iliaflankaj havos pli simbolan ol realan karakteron. Liaopinie Ukrainio por solvi ekonomiajn problemojn devas revenigi liberan merkaton kaj elimini korupton.

El la elsendo 25.02.2014. Legas Barbara

Caritas Polska por Ukrainio

La registaro de Islando intencas retiri peton pri membriĝo en la Eŭropa Unio. La rilata projekto de dokumento estis last­vendrede direktita al la parlamento kaj nunsemajne ĝi estas objekto de parlamentaj debatoj. La islanda inform­portalo Visir.is sciigis referencante al reprezentanto de la regitaro, ke la kabineto ne havas sufiĉan politikan subtenon por daŭrigi la klopodojn pri membriĝo. En opinisondadoj la plimulto de islandanoj senĉese deklaras sin kontraŭ membriĝo. La islanda registaro volas nun koncentriĝi pri intimigo de la ekonomiaj rilatoj kun la Unio kadre de la Eŭropa Ekonomia Sfero. En junio 2010 Islando inaŭguris interparolojn pri aliĝo al la Unio tamen ĝi suspendis ilin pasintjare antaŭ la parlamentaj balotoj.

El la elsendo 25.02.2014. Legas Krystyna

Islandno retiras sian peton membrigxi en EU

La havaĵoj de 85 plej riĉaj homoj de la mondo egalas al la bonstato de la duono de la homaro, alivorte 3 kaj duona miliardoj da homoj. En la raporto de Oxfam „Laborante por malmultaj” tiu ĉi mondskala help-evoluiga organizo elmontras la skalon de malegaleco, kiun grandigas la rapide kreskantaj havaĵoj de super­riĉuloj. Ĝi ankaŭ avertas, ke tiu fenomeno minacas al la progreso de la homaro. En 2013 la grupo de miliarduloj grandiĝis je 210 personoj aliĝintaj al 1426 mondskalaj riĉuloj disponantaj pri la havaĵo kun la suma valoro de 5,4 bilionoj da dolaroj. La plej riĉa unu procento kontrolas la havaĵojn kun la valoro de 110 miliardoj da dolaroj, kio 65-oble superas la bonstaton de la malpli riĉa duono de la homaro. Tio konsistigas minacon por tutaj ekonomiaj kaj sociaj sistemoj. Laŭ Oxfam-enketo plimulto de la respond­intoj el Brazilo, Hispanio, la Hinda Unio, la Sudafrika Respubliko, Usono kaj Britio multaj leĝoj kaj reguligoj estis envivigitaj por favori la riĉulojn. Laŭ Oxfam kiel ekzemplo de ekstremaj mal­proporcioj servas la Hinda Unio, en kiu dum la lastaj 10 jaroj la nombro de miliarduloj kreskis de 6 ĝis 61.

El la elsendo 21.01.2014. Legas Barbara

Laborante por malmultaj_ la raporto de Oxfam

La prezidento de  Ukrainio Wikotr Janukowycz kaj la gvidantoj de la opozicio Arsenij Jaceniuk, Witalij Kliczko kaj Ołeh Tiahnybok en la ĉeesto de la estroj de la pola kaj germana diplomataro subskribis interkompreniĝon pri elkonduko de la lando el la krizo. Jam vendredon posttagmeze estis realigita unu el la punktoj de la interkom­preniĝo, estis revenigita la Konstitucio el 2004. Inter aliaj punktoj estas establo de la koalicia registaro en la daŭro de 10 tagoj kaj antaŭdataj balotoj.

El la elsendo 21.02.2014. Legas Barbara

Interkomprenigxo en Kievo

La hodiaŭa Internacia Tago de la Gepatra Lingvo pasas sub la devizo „Lokaj lingvoj por la globskala civitaneco – scienco en la atento­centro”. Ĝi emfazas la signifon de la gepatra lingvo kaj de la lokaj dialektoj por la evoluo de la globskala edukado formanta la kapablon de aktiva partopreno en la socia vivo kaj la kapablon solvi la problemojn same sur la loka kiel ankaŭ sur la tutmonda niveloj. Dum la planita por hodiaŭ Konferenco en la pariza Unesko-sidejo ekspertoj parolas i.a. pri la rolo de la gepatraj lingvoj en la perado kaj popularig­ado de la konoj de la lokaj kaj aŭtoktonaj socioj. Ili traktas ankaŭ la rolon de tiuj lingvoj en la solvado de aktualaj problemoj de la mondo. Unesko difinas la plurlingvan edukadon, kiel utiligadon de du aŭ pli lingvoj kiel instrumentojn de lernado kaj akirado de konoj. Laŭ la difino el 1999 temas pri lingvo de la loka socio, la gepatra lingvo kaj lingvoj de internacia komunikado. UEA en sia starpunkto el 2008 deklaris sin por la lernado de du, tri aŭ kvar lingvoj depende de la cirkonstancoj. Temas pri la gepatra lingvo, la regiona lingvo, se ĝi estas malsama ol la gepatra, la nacia lingvo, se ĝi malsamas disde la du ĵus menciitaj kaj la internacia lingvo estata nenies posedaĵo, alivorte Esperanto.

El la elsendo 21.02.2014. Legas Krystyna

En Varsovio funkcias la unua “hotelo” por polen­igantaj insektoj. Speciale konstruataj por ili “dometoj” – ĝiscele 100 – ekde marto komencos kreiĝi en la tuta lando. Dank’ al ili la sovaĝe vivantaj polenigantaj insektoj pli bone frontos la vivon en grandaj urboj. Mono por ilia elkonstruo estis kolektita dum la pasintjara septembra kampanjo “Adoptu abelon”. Ĝi celas protekti la polen­igantajn insektojn amase mortantajn sekve de malsanoj, amaskvanta uzo de  kemiaĵoj en la agrikulturo kaj detruado de iliaj vivejoj.

El la elsendo 18.02.2014. Legas Krystyna

Hoteloj por polenigantaj insektoj

Sistemo monitoranta  la sortojn de diplomitoj de la superaj lernejoj estas testata en la Varsovia Universitato. Laŭ la ĵus publikigitaj rezultoj evidentiĝas, ke 70 procentoj de la eksaj universitatanoj en Varsovio tri jarojn post la diplomitiĝo  havas stabilan etatan laboron enspezante pli ol 4 mil zlotojn monate. Ĉirkaŭ duono de ili estas dungita de la sama labordonanto. Aldoniĝas al tio 10 procentoj de la diplomitoj, kiuj establis propran firmaon aŭ laboras kontrakte. Rilate tiujn personoj mankas donitaĵoj pri iliaj enspezoj.  La ĵus menciitaj rezultoj estis formulitaj baze de analizo de donitaĵoj el la Instituto pri la Sociaj Asekuroj pri la periodo 2007-2011.

El la elsendo 18.02.2014. Legas Krystyna

Monitorado de enlaborigitaj diplomitoj

La loĝantaj en Germanio turkoj postulas enkondukon de leĝe agnoskita  muzulmana festo kaj enlaborigon de islamaj religiuloj en la germanaj militistaj fortoj, hospitaloj kaj malliberejoj. Laŭ Kenan Kolat, la prezidanto de la turka komunumo kiel leĝe agnoskita festo konforma estus Festo de Ofero. Ĝi estas la plej grava muzulmana festo. En Germanio loĝas nun ĉirkaŭ 4 milionoj da muzulmanoj. En plimulto ili devenas el Turkio, la sekvan lokon okupas islamanoj el la Sud-Orienta Eŭropo.

El la elsendo 11.02.2014. Legas Krystyna

Postuloj de la turka malplimulto en Germanio

Laŭ Eurostat en decembro 2013 en la eŭropunia eŭrosfero estis senlaboraj 12 procentoj de la civitanoj, same kiel en novembro kaj oktobro. En la tuta Unio tiu indico iom malkreskis kaj egalis al 10, 7 procentoj. La fenomeno  rilatis al 26 milionoj da civitanoj. Kompare kun la sama periodo de 2012 la nombro de senlaboruloj kreskis je 130 mil personoj. Plej malgrandan senlaborecon oni notis en Aŭstrio, kie ĝi koncernis ne plenajn 5 procentojn de la civitanoj, sekve en Germanio kaj Luksemburgio. Plej malbone la situacio aspektis en Greklando kaj Hispanio. En tiu ĉi lasta lando la senlaboreco trafis pli ol 25 procentojn de peronoj. Kompare al 2012 la senlaboreco kreskis en 14 membrolandoj, malkreskis en 13, en Svedio ĝi restis sur la sama nivelo. En la tuta Unio senlaboraj estis pli ol 23 procentoj de junaj personoj. Laŭ Eŭrostat la senlaboreco en Pollando en decembro 2013 egalis al pli ol 10 procentoj, dum laŭ la Ĉefa Statistika Oficejo ĝi estis je 3, 4 procentoj pli alta.

El la elsendo 11.02.2014. Legas Krystyna

Senlaboreco en la eurosfero 2013

La 62-jaraĝa Elżbieta Wanda Piotrowska, la direktorino de Morley College en Londono estis distingita de la reĝino Elizabeta la 2-a per medalo de la Oficiro de la Ordeno de la Brita Imperio – OBE pro la meritoj en la edukado de plenkreskuloj. Piotrowska naskiĝis en Britio en la familio de la polaj milit­rifuĝintoj – ŝia patrino estis malliberigit­ino de Oberlangen, la patro estis soldato de generalo Stanisław Maczek. Ekde 2008 ŝi estas direktorino de la funkcianta ekde la 80-aj jaroj de la 19-a jarcento koleĝo specialist­iĝanta pri la edukado de la plenkreskuloj. diplo­mitiĝinte pri sociologio en la universitato de Kent ŝi pli frue laboris en la kleriga inspektor­aro Ofsted, ŝi estis instruistino kaj manaĝero. En MorleyCollege en la sud-orienta Londono edukiĝas ĉ. 11 mil plenkreskuloj jare. Ĝi specialist­iĝas pri la sociaj sciencaj kaj artaj studdirektoj: pentroarto, muziko, aktorado, danco k.s. Kun la lernejo estis ligitaj konataj komponistoj Gustaw Holst kaj Ralph Vaugham Williams, nun kunlaboras konata pentristo David Hockney. MorleyCollege havas riĉan programon de ekspozicioj, lekcioj kaj koncertoj.

El la elsendo 04.02.2014. Legas Gabi

Elzbieta W. Piotrowska distingita de la brita regxino