Novaĵoj

En 2016 Pollando eksportis nutraĵojn, kies valoro egalis al 24,1 miliardoj da eŭroj. Nia plej granda kliento estas Germanio kaj la preferata produkto la kortbirda viando. Pli ol 83 procentoj de ĉiuj polaj nutroproduktoj estis eksportita la uniaj landoj kaj ilia valoro egalis al 19,6 miliardoj da eŭroj. La dua plej granda kliento de la polaj nutraĵoj estas Britio, la tria Ĉeĥio. Pollando multon vendas ankaŭ al Nederlando, Italio, Francio, Slovakio kaj Hungario. La alta kvalito de la polaj produktoj kaŭzas, ke iom post iom kreskas ilia merkata valoro, ĉiam pli ofte komparebla al analogaj produktoj en la okcidentaj landoj. Pli ol 400 mil personoj en Pollando laboras rekte en la nutraĵa industrio, sed la polan nutraĵsektoron konsistigas krome farmistoj kaj bredistoj. Dank’ al ilia laboro  vivtenas sin milionoj da poloj kaj iliaj familioj. Malgraŭ la fakto, ke en 2016 la nutraĵeksporto superis la importon je 7 miliardoj da eŭroj laŭ ekspertoj gravas, ke Pollando grandigu la nutraĵeksporton ankaŭ al la eksteruniaj landoj, unuavice Azio.

El la elsendo 04.07.2017. Legas Maciek – 1’22”

La pola 18-jarulo el Vroclavo (la sudokcidenta Pollando) troviĝas inter 19 lernantoj el la tuta mondo, kiuj gajnis la konkurson EF Challenge organizitan de Education First. Partoprenis ĝin 1200 junuloj el 16 landoj. Premie ĉiuj venkintaj oratoroj i.a. el Argentino, Japanio, Meksikio kaj Francio partoprenos la lingvostaĝon Youth Leadership Forum en Novjorko. Mikołaj Niczyj estas licea lernanto en la lingva klaso. Krom la angla li lernas la francan kaj ĉeĥan lingvojn kaj planas lerni la hispanan. En la lerenejo li estas ankaŭ unu el la redaktoroj de la lernejana televidkanalo KamooflażTV. Mikołaj Niczyj ŝatas usonajn bildstriojn, krome li flegas sportajn interesiĝojn pri korbopildko kaj piedpilko. Lia revo estas fariĝi sporta ĵurnalisto, relajsi sportajn rivaladojn, fari intervjuojn kun sportistoj kaj vojaĝi tra la mondo. Kiel temon de sia oratoraĵo Mikołaj Niczyj elektis „Kion signifas esti la mondcivitano” argumentante, ke mondcivitaneco signifas mankon de limoj inter homoj, sed samtempe egalecon sendepende de haŭtkoloro, religio aŭ devenlando. La pola 18-jarulo reliefigis krome la signifon de mondvojaĝado, kiu favoras konatiĝon kun novaj kulturoj. Niczyj estas la dua polo, kiu gajnis la prestiĝan oratoran konkurson. La alia pola oratoro estas Konrad Puchalski, 17-jarulo el Zielona Góra, kiu fariĝis laŭreato de la antaŭa konkurseldono.

El la elsendo 04.07.2017. Legas Maciek – 1’46”

Malgraŭ sisteme pliboniĝantaj rezultoj pri la konscio de ekvilibroneceso inter la profesia kaj privata vivo poloj inter la aliaj eŭropaj landoj apartenas al la plej laboremaj. Inter 12 landoj (Svislando, Germanio, Francio, Italio, Aŭstrio, Hispanio, Portugalio, Turkio, Nederlando, Svedio kaj Belgio) enketitaj de Michael Page pri Confidence Index poloj okupis la lastan lokon. La plej altan indicon pri viv-laborekvilibro en Eŭropo havas loĝantoj de Turkio, sekve de Hispanio kaj Portugalio. Ĝian plej altan malkreskon inter la unuaj jarkvaronoj  de 2017 kaj 2016 oni notis en Aŭstrio – je 10 procentoj, plej altan kreskon en Nederlando – je 8 procentoj. La rezultoj de la enketado pri Confidence Index en Pollando, kiu koncernis divsaĝajn persnojn elmontras, ke poloj daŭre estas socio bonstatiĝanta, kiu lernas la viv-profesian ekvilibron, kvankam la atingo de la vivnvelo de la okcidenteŭropaj landoj dependas ankaŭ de la aktuala stato de la mastrumado, kiu speguliĝas sur la labormerkato.

El la elsendo 04.07.2017. Legas Milada – 1’20”

La pola vodko troviĝas sur la listo de cent eŭropaj produktoj, kiuj estos protektataj en Ĉinio kontraŭ la falsado. Ĉi-rilata interkompreniĝo estis subskribita inter la uniaj reprezentantoj kaj Ĉinio. Samtempe en la Unio estos protektataj cent ĉinaj produktoj. Post la publikigo de la listo komenciĝis la periodo de la reciproka protekto de la uniaj kaj ĉinaj produktoj kontraŭ la falsado. La definitiva kontrakto estos prilaborita ankoraŭ en la nuna jaro. Sur la unia listo krom la pola vodko troviĝas i.a. francaj, hispanaj, italaj kaj portugalaj vinoj, ĉampano, konjako, ĉeĥaj kaj germanaj bieroj, la greka fromaĝo de la speco „feta”, fromaĝoj el Francio kaj Italio, olivoleo el Greklando kaj Hispanio. La ĉina listo enhavas i.a. diversspecajn teojn, rizon kaj fungojn. Laŭ la Eŭropa Komisiono la kontrakto estos avantaĝa por la uniaj agrikulturistoj kaj agrikulturaj entreprenoj, ĉar la ĉina merkato apartenas al la plej grandaj en la mondo. Por la eŭropaj konsumantoj aliflanke vastiĝos en la kontinentaj vendejoj gamo de la tradiciaj ĉinaj produktoj.

El la elsendo 27.06.2017. Legas Tomek – 1’15”

En la loko Gorzów Wielkopolski en la okcidenta Pollando kreiĝis muralo prezentanta Alfreda-n Markowska, polan ciganinon, kiu dum la 2-a mondmilito savis ĉirkaŭ 50 romaajn kaj judajn infanojn. Ĝi troviĝas sur la muro de la loka Baza Lernejo numero 1, en kiu de jardekoj lernas la romaaj infanoj. La murpentraĵo kun la dimensio de 3 je 3 metroj prezentas s-inon Alfreda sidantan surseĝe. Fone, en la formo de ombro, videbliĝas la cigana nomada grupo kaj malsupre floroj. La muralo kreiĝis rezulte de la kunlaboro de la kulturmmedioj kaj medioj agantaj favore al naciaj malplimultoj kaj la integriĝo en Gorzów Wielkopolskie. Alfreda Markowska naskiĝis en 1926 en la cigana nomada grupo apud Stanisławów. En 1941 germanoj elmurdis ŝian tutan familion. Poste ŝi edziniĝis, sed kune kun la edzo ŝi estis fermita en la getoon en Lublin,  de kie ili estis veturigitaj al Lodzo kaj al Bełżec. De tie ili fuĝis kaj revenis al la loko Rozwadowa, kie okazis ilia geedziĝo. Dummilite Alfreda Markowska klopodis helpi al romaaj kaj judaj infanoj trovante por ili kaŝejojn, preparante por ili falsajn dokumentojn. Post la milito kun sia nomada grupo ŝi estis setligita en Gorzów Wielkopolski, en kiu ŝi vivas ĝis hodiaŭ. Pro sia heroeco kaj kuraĝo Alfreda Markowska ricevis en 2006 Komandoran Krucon kun la Stelo de la Ordeno de la Renaskiĝo de Pollando.

El la elsendo 27.06.2017. Legas Tomek – 1’37”

La pola firmao Solaris Bus & Coach liveros por la nederlanda kompanio de la publika trafiko Connexxion 40 longajn flekseblajn  busojn Solaris Urbino 18. Ili estos liveritaj ĝis la fino de la nuna jaro. Polaj busoj trafikos en la publika transporto de la regiono Amstelland-Meerlanden. La polaj busoj trafikis ĝis nun en 30 landoj. Dank’ al la nova mendo el Nederlando kaj kontraktoj el Luksemburgio ilia nombro kreskos ĝis 32. La suma nombro de busoj, kiujn pola produktanto el la loko Bolechów direktis al klientoj en pli ol 600 urboj de la mondo egalas al preskaŭ 15 mil ekzempleroj.

El la elsendo 27.06.2017. Legas Milada – 0’51”

Konsilio de la Homaj Rajtoj de UNo laboras pri laŭvica rezolucio protektonta la familio. La projekto de la nunjara povas kontribui al firmigo de la pozicio de la familio en la tuta mondo. Ĝi rekonas familion kiel bazan socian ĉelon kaj naturan evolumedion por la infanoj. La projekto substrekas, ke la familio rajtas atendi protekton de la socio kaj ŝtato kaj la ŝtaton ŝarĝas la ĉefa respondeco pro la repekto de rajtoj kaj liberoj de ĉiuj homoj, inkluzive de la familioj. La dokumeno elmontras familion kiel forton, kiu favoras socian integriĝon kaj koherecon. Ĝi substrekas la ŝlosilan rolon, kiun la familio ludas en la konservo de kultura identeco, tradicio, moralo kaj sociaj heredaĵoj kaj valoroj. Ĝis nun la rezolucioj pri la protekto de la familio estis proklamitaj en la 2014, 2015 kaj en la 2016-a jaroj. Pasintjare la unuan fojon la rezolucio estis subtenita de la uniaj ŝtatoj, inkluzive de Pollando kaj Hungario. Konsilio de la Homaj Rajtoj de UNo estas organo respondeca pro la promociado kaj protekto de la homaj rajtoj en la tuta mondo. En ĝian konsiston eniras 47 ŝtatoj elektataj por la trijara periodo. Nun troviĝas en ĝi i.a. Belgio, Ĉinio, Germanio, Kroatio, Hungario, Latvio, Nederlando, Suda Koreio, Usono kaj Tunizio.

El la elsendo 20.06.2017. Legas Milada – 1’57”

Hieraŭ laŭ la iniciato de la pola ĉefministro, Beata Szydło en Varsovio okazis renontiĝo de la kabinetestroj de Pollando, Hungario, Ĉeĥio, Slovakio, Belgio, Nederlando kaj Luksemburgo. Ĝi altigis la politikan nivelon de la reciprokaj rilatoj, kiuj ĝis nun estis okazantaj sur la nivelo de la ministerioj por la eksterlandaj aferoj. Dum la komuna laborsesio de la ĉefministroj estis traktita Brexit-afero kaj estonteco de la Unio post la eksiĝo de Britio. La interparoloj rilatis ankaŭ al ekonomiaj aferoj, konkurencplibonigo de la unia mastrumado kaj firmigo de la komuna merkato baziĝanta sur kvar liberoj. La pintrenkonto estis ankaŭ la okazo pridiskuti la migrokrizon kaj proponojn ĝin solvi. Pro terorisma, kibernetika kaj hibrida minacoj estis priparolita komuna unia politiko de sekureco kaj defendo. Lunde posttagmeze en la grupo V4 Beata Szydło sumigis kaj finis la jaron de la prezidado de Pollando  kaj solene transdonis la prezidadon en V4 al la ĉefministro de Hungario, Viktor Orbán.

El la elsendo 20.06.2017. Legas Milada – 1’31”

La Klimata Pintrenkonto de UNo-2018 okazos en Katowice, en la suda Pollando. La klimata konferenco okazos en Pollando la trian fojon laŭvice. Lige kun tiu evento oni antaŭvias alvenon de 18 mil personoj el 200 ŝtatoj. Konferenco pri klimataj ŝanĝoj en la centro de la industria Silezio estos bona okazo por prezenti en la vasta skalo, kiom multe Pollando faras por la protektado de la klimato kaj por prezenti sukcesojn atingitajn ĉi-sfere dum la lastaj dek kelkaj jaroj. Katowice estas grava centro konsiderante la skalom de la streĉoj por forigi sekvojn de la plurjara sengradigado de la medio. La tuta regiono de la Supra Silezio kaj Karbobaseno estas elstara ekzemplo de tio, kion eblas atingi dank’ al la konsekvenca politiko de ekvilibra evoluo kaj ekonomia transformiĝo. Kadre de la pintrenkonto en Katowice okazos la 24-a Konferenco de la Flankoj de la Kadra Konvencio de la Unuiĝintaj Nacioj pri Klimatŝanĝoj, la 14-a Renkontiĝo de la Flankoj de Protokolo el Kioto kaj konferenco de la sigelintoj de la Pariza Interkompreniĝo.

El la elsendo 20.06.2017. Legas Maciek – 1’19”

La 14-an de junio en Pollando pasis Nacia Memortago pri la Viktimoj de la Germanaj Naziaj Koncentrejoj. 77 jarojn pli frue  germanoj deportis al la koncentrejo Auschwitz 728 virojn el la prizono en Tarnów, kiuj fariĝis la unuaj malliberigitoj de la kreiĝanta mortotendaro.  La porokazajn solenaĵojn partoprenis i.a. ĉefministro Beata Szydło, kiu prezentis tie porokazan paroladon, kies fragmento manipulita servis al Donald Tusk kaj al aliaj kontrauuloj de la pola registaro por ataki la polan politikiston. Tio elvokis indignon kaj kritikon ankaŭ en judaj medioj. Jonny Daniels, la Prezidanto de la Fondaĵo  „From The Depts” (el Abismo), okupiĝanta pri holokaŭsto kaj polaj-judaj kontaktoj diris i.a.: Sinjorino Ĉefministro havis rekte la devon diri tiujn vortojn. La abomenaĵo estas tio, kion kun ĉi tiu eldiro faris politikistoj de opozicio en Pollando, kiuj trudmetis ĝin en la realaĵojn de la politika batalo en Pollando, havante malbonajn intencojn. Pola ĵurnalisto Dawid Wildstein rilatigante sin al la manipulado per la vortoj de Beata Szydło en Auschwitz flanke de medioj kontraubatalantaj la polan registaron deklaris, ke „superas ĉiajn limojn la praktikado de politiko per la kosto de holokaŭsto, manipulado kaj kalumniado de la pola ŝtato per la kosto de  tiuj senkulpaj murditoj”. Ankaŭ la Forumo de Polaj Judoj kondamnis la kalumnian kampanjon kontraŭ la polan ĉefministron. „La eldiro de Beata Szydło „Auschwitz en la hodiaŭa maltrankvila tempo estas granda leciono, ke necesas fari ĉion por protekti sekurecon kaj  vivon de siaj cicitanoj” estas unusignifa, ni legas. Se demokrata ŝtato ne defendos siajn civitanojn tiam venos iu totalisma ŝtato kun mortiga ideologio (aŭ la ideologio mem) kaj ilin elmurdos. Tiuj vortoj havas sencon ĝuste en Auschwitz: la intermilita Pollando ne kapablis defendi siajn civitanojn (unuavice judojn) kaj la 3-a Regno elmurdis milionojn da ili. Tio ne povas ripetiĝi. La angle subtitolita plena teksto: (https://www.tvp.info/32830738/what-polish-prime-minister-beata-szydlo-really-said-zobacz-tekst-i-wideo-z-napisami-w-jezyku-angielskim

El la elsendo 16.06.2017. Legas Barbara – 2’48”