En la ĵusaj tagoj estis oficiale malfermita Memormuzeo pri loĝantoj de Oświęcim-tero. Tiu nova centro kreiĝis sekve de la ideo pri konstanta ekspozicio dediĉita al la loĝantoj de Oświęcim, kiuj portis helpon al la malliberigitoj de Auschwitz-koncentrejo. Ĝi etendiĝas sur tri etaĝoj de la konstruaĵo de antaŭ la 1916-a jaro, komence servanta al la loka bakejo. En la jaroj 1940-44 kiel Lagerhaus ĝi estis staplejo de grio, faruno kaj sukero por la koncentreja SS-anaro. Auschwitz estis kreita de germanoj en 1940 kiel malliberejo de poloj. La kreita du jarojn poste Auschwitz II-Birkenau fariĝis ekstermejo de judoj.
Ĉe la unua etaĝo de la rekonstruita en la lastaj jaroj domo la ekspozicio proksimigas la belecon de Oświęcim-regiono. Troviĝas tie i.a. skulptaĵo de Igor Mitoraj, kiu pasigis sian infan- kaj junulaĝon en la apud-urba Grojec. Ĉe la dua etaĝo eblas rigardi fotojn rilatajn al la intermlita periodo kaj al la periodo de la germana okupacio. La ekzpozicio en la parto dediĉita al la milito havas formon de labirinto. En apartigitaj spacoj la vizitano povas aŭskulti rememorojn de poloj, aktive helpantaj al la malliberigitoj. La tria, subtegmenta ekspoziciparto simbolas sekuran lokon garantiitan de polaj familioj al la fuĝintoj el Auschwitz. Ĝia lasta parto rakontas pri la unuaj postmilitaj monatoj kaj ankaŭ pri reprezalioj, kiujn suferis Oświęcim-loĝantoj pro sia helpa aktivado dum la milito.
La 1-an de majo la muzeon povis rigardi loĝantoj de Oświęcim kaj ĝia regiono, la sekvan tagon ĉiuj vizitantoj. En majo kaj junuio la muzeo estas vizitebla senpage. Historiistoj de Auschwitz-muzeo identigis ĉirkaŭ 1200 nomojn de personoj, kiuj aktive helpis al la malliberigitoj de la koncentrejo. Sur la apukoncentreja tereno funkciis organizita rezistomovado, en kiu aparte distingiĝis partizana taĉmento de Landa Armeo.

El la elsendo 30.04.2022. Legis – Maciek 02′ 26”