Hodiaŭ Pollando solenas Nacian Memortagon pri Poloj Savantaj Judojn dum la 2-a mondmilito. Ĝi omaĝas la memoron de tiuj, kiuj en la terura periodo de la germana okupacio – malgraŭ minacanta ilin morto – rapidis kun helpo al kuncivitanoj de la juda nacieco. Pro la pandemio plimulto de la eventoj estas relajsata realtempe en la interreto.
La Memortago estis proklamita en 2018 lige kun la datreveno de la tago, en kiu germanoj murdis en la loko Markowa la familion de Józef kaj lia graveda edzino Wiktoria, iliajn 6 etajn infanojn kaj ok judojn kaŝatajn de ili. En Pollando laŭ la decido de ĝenerala gubernatoro de la okupaciataj fare de germanoj polaj teritorioj ajna helpo al judoj rezultigis mortopunon. La nunjaraj solenadoj estis pretigitaj de la Muzeo de Poloj Savantaj Judojn. Multajn eventojn pretigis Instituto pri la Nacia Memoro.
Interalie matene sur la muro de la vilao en la varsovia Bestoĝardeno estis malkovrita memortabulo omaĝanta la memoron de Jan kaj Antonina Żabiński, kiuj disponigis sian vilaon por kaŝi judojn kontraŭ la germana okupaciinto. La portalo „vivo por vivo” (https://zyciezazycie.pl) publikigas historiojn de unuopaj poloj, kiuj helpis en la savado de judoj. Troviĝas tie ankaŭ kolekto de informoj de la atestantoj kaj de la rilataj dokumentoj. En la 1-a programo de la Pola Televido estis enprogramita la nova dokumenta filmo „Polmission. Sekretoj de pasportoj” dediĉita al la tiel nomata grupo de Ładoś, rakontanta pri la engaĝiĝo de polaj diplomatoj savantaj judojn. Al tiu temo ni dediĉas apartan felietonon en nia sekva elsendo.
El la elsendo 24.03.2021. Legas Milada kaj Barbara – 2′ 16″
