La ligna palaco de Radziwiłł-familio en Antonin, en la okcidenta Pollando estas la plej fama kaj plej impona ĉi-speca ligna konstruaĵo en Pollando. Origine temas pri ĉasista palaco, komence enloĝata sole dum la ĉassezonoj. Ĝi estis konstruita laŭ la komisio de princo Antoni Henryk Radziwiłł blazone Trąby deziranta havi inter vastaj terenoj surkreskitaj de maljunaj arbaroj someran rezidejon. En la nomo de la reĝo de Granda Poznana Princolando li rezidis kun sia edzino, prusa principo Luiza Hohenzollern, nevino de reĝo Frederiko la 2-a en Poznano. La somera rezidejo estis projektita de la plej fama tiumomente berlina arkitekto Karl Friedrich Schinkel kaj estis realigita en la jaroj 1822-24. La flavkolora konstruaĵo konsistas el moduloj geometriformaj. Ĝian bazon formas la greka kruco. La centra parto havas oklateran formon, kiun kovras tendoforma tegmento. Ĉirkaŭas ĝin kvar malpli altaj aloj. Interne la atenton kaptas alta je tri etaĝoj reprezenta salonego ornamita per ĉasistaj trofeoj. Centre de ĝi altiĝas kolono, kiu rolas samtempe kiel arkitektura kolono kaj kiel kameno. La koncepto de tiu interno emfazas la demokratajn konceptojn de la princo. Tie ĉi ĉe la kameno egalrange pasigadis la tempon eĉ 24 invititaj gastoj, ĉiuj disponantaj pri samrange aranĝita individua apartamento konsistanta el eta vestiblo, saloneto kaj dormoĉambro. La originala projekto de alarika palaco en Antonin, tre moderna konsiderante la epokon, eleganta sed samtempe komforta transdaŭrs ĝis nun – nedamaĝita dum la militoj – preskaŭ en ideala stato. Ne eblas kaŝi, ke post la 2-a mondmilito la palaco estis forte neglektita. La unuaj konservistaj laboroj okazis nur en la mezo de la 70-aj jaroj. La renovigo post la incendio parte damaĝinta tegmenton komence de la 90-aj jaroj estis honorita per la premio Europa Nostra ’94. Nun funkcias en ĝi hotelo kaj restoracio. Princo Antoni Radziwiłł homo klera kaj ĉiuflanka estis ne sole politikisto, sed ankaŭ granda ŝatanto de la arto, desegnisto, violonĉelisto, komponisto ne nur de etaj muzikformoj, sed ankaŭ de muziko por la ŝatata de si Fausto de Goethe. Antonin estis do vigla centro de la kultura vivo, en kiu la atento koncentriĝis ne sole ĉirkaŭ la ĉasado, sed ankaŭ ĉirkaŭ muziko, literaturo, plastikaj artoj. Cetere post jaroj pasigitaj en Poznano la princa familio translokiĝis por konstate al Antonin. Inter a renomaj gastoj en la palaco du fojojn en la jaroj 1827 kaj 1829 troviĝis Frederiko Chopin. Tie li ludis dum muzikaj vesperoj, donis muziklecjonojn al la princidino Wanda, disputis pri la mistroj de la komponista arto kaj mem verkis. En Antonin li komponis – plej verŝajne por la komunua muzikado – polonezon Do-Maĵoran por fortepiano kaj violonĉelo, pianotrion Sol-Minoran adresitan al Radziwiłł. Ĉi lasta mem dum la estado de Chopin prezentis al juna komponisto nefinkomoponitan tiam partituron kun sia muziko por Fausto. La dua filino okaze de la vizitoj de Chopin en la palaco en Antonin, la princo Eliza pentris du portretojn de Frederiko. Chopin estis ravita pri siaj vizitoj, pri kio li skribis en letero al sia amiko, kaj varme rememorigis ĝin jam estadante en Parizo. Tiun etoson de muzikvesperoj spegulas la interesa kaj fama tolaĵo de pola 19-jarcenta pentristo Henryk Siemiradzki „Chopin en salono de princo Antoni Radziwiłł en 1829”. Verdire, la lastan fojon ĝi estis prezentita antaŭ 133 jaroj en Krakovo. Tamen ekde la plej proksima dimanĉo ĝis la 31-a de aŭgusto eblos ĝin rigardi en la Muzeo en la proksima al Varsovio Nieborów. Por la nuna prezento ĝi estis prunteprenita el la privata kolekto en Novjorko. Kaj Antonin daŭre spiras per atmosfero de Chopin-vizitoj kaj sonas per lia muziko. La Kamenan Ĉambron ornamas portretoj de Antoni Radziwiłl, liaj du flinoj Wanda kaj Eliza kaj ankaŭ portreto de Frederiko Chopin. Staras tie ankaŭ lia fortepiano. En iu el la flankaj ĉambroj troviĝas la Muzika Saloneto, en kiu estis arigitaj eldonaĵoj pri Antonin kaj memoraĵoj ligitaj kun Chopin – muldaĵo de la komponista manplato, la postmorta masko, Buchholtz-fortepiano, portretoj de Chopin kaj lia busto. En la Palaco daŭre eĥas Chopin-muziko. La plej grava muzika evento estas la organizata en septembro internacia festivalo „Chopin en la koloroj de aŭtuno”. Sed Chopin-muziko sonas tie ankaŭ alisezone, aparte en la datrevenoj ligitaj kun la naskiĝo kaj morto de la komponisto.

El la elsendo 11.06.2021. Legas Barbara – 6′ 28″