Novaĵoj

Komence de majo la pola prezidento, Andrzej Duda subskribis leĝamendon,  konforme al kiu,  ĉiu polo fininte la 75-an vivojaron senkonsidere al sia ekonomia situacio rajtos ricevi senpagajn medikamentojn – inkluzive de tiuj, kiuj estas ligitaj kun la kuracado de grizaĝuloj, troviĝantaj en la registro de la sanministerio. Senpagaj estos por tiu aĝgrupo, nuraĵproduktoj kun aparta destino kaj aliaj medicinaj artikoloj. Pravigante la amendon oni elmontris, ke dank’ al ĝi kvankam grandiĝos publikaj elspezoj, pliboniĝos aliflanke la sanstato kaj vivkvalito de personoj grizaĝaj kaj estos limigitaj kostoj de enhospialigo pro la ekonomia maleblo aĉeti necesajn medikamentojn.

El la elsendo 31.05.2016. Legas Maciek – 0’49”

En Pollando viziton faras la Ĝenerala Sekretario de NATO Jens Stoltenberg. Interalie la temo de la interparoloj estas la julia pintrenkonto de la Pakto en Varsovio. Hieraŭ dum la renkontiĝo kun la pola prezidento Andrzej Duda en la palaco Belweder Jen Stoltenberg certigis, ke eventuala atako kontraŭ Pollandon estos traktata kiel atako kontraŭ la tutan Pakton. Andrzej Duda informis, ke Pollando aliĝas al. NATO-misio sur la Egea Maro direktante tien la fregaton „Kościuszko” por kontraŭbatali la kontrabandadon de homoj kaj migrikrizon. Dum la hodiaŭa interparolo kun la pola defendministro Antoni Maciarewicz la Ĝenerala Sekretario de NATO konfirmis, ke en Pollando kaj en la baltaj landoj garnizonos rotacie batalionaj NATO-grupoj.

El la elsendo 31.05.2016. Legas Barbara – 1’02”

Konsilanto de la turka prezidento Recep Tayyip Erdogan deklaris lunde, ke Turkio povas suspendi ĉiujn interkompreniĝojn kun la Eŭropa Unio, inkluzive de tiuj pri la dogana unio kaj denova akceptado de enmigrantoj, se la Unio daŭre aplikos „duoblajn normojn”. La 18-an de marto Turkio kaj la Unio subskribis interkompreniĝon pri solvo de la migrokrizo. Ĝi premisas, ke Ankaro reakceptos ĉiujn enmigrantojn, kiuj nelegale traiĝas sur la grekajn insulojn. Reciproke la Unio promesis financan subtenon kaj vizan liberigon, kondiĉe, ke Turkio plenumos 72 kriteriojn. Lunde interparolante kun Erdogan Merkel atentigis pri la neceso de ilia plenumo. Por certigi al la turkaj civitanoj senvizan persontrafikon kun la Unio estas necesaj i.a. ŝanĝoj en la kontraŭterorista leĝo.

El la elsendo 24.05.2016. Legas Krystyna – 1’05”

La firmao Ursus, la plej granda produktanto de traktoroj kaj agrikulturaj maŝinoj planas restariigi kontaktojn kaj akiri novajn klientojn, i.a. sur la skandinavia merkato. Ursus krome volas plibonigi sian pozicion sur la orientaj merkatoj kaj en tiaj landoj, kiel Ĉeĥio, Slovakio, Hungario, Nederlando, Slovenio kaj Kroatio, kie estas eksportataj elfaraĵoj el kompleksa oferto de la firmao. La planoj de Ursus ligiĝas ankaŭ kun la ekstereuropaj merkatoj. Pasintjare ĝi subskribis grandan kontrakton kun Tanzanio kun la valoro de 55 milionoj da dolaroj por la livero de 2400 traktoroj. Produktotaj en Pollando ili estos muntataj de tanzanianoj, kiuj estis instrukciitaj de poloj. La pola firmao en 2013 subskribis la unuan kontrakton en Afriko  kun la etiopa kompanio pri livero de traktoroj, ekipo de riparcentroj kaj livero de vicelementoj. Aktuale Ursus intencas instali la traktoran muntolinion en Alĝerio.

El la elsendo 24.05.2016. Legas Tomek – 1’36”

La nova prezidento de Aŭstrio, Alexander Van der Bellen alvokis la civitanojn en sia unua publika elpaŝo post la anonco de la balotrezultoj, ke ili ne pufigu dividojn, kiuj montriĝis dum la balotkampanjo. Li atentigis, ke estas necesa „nova kulturo de dialogo” kaj politiko, kiu ne okupiĝas pri si mem, sed pri realaj problemoj, ankaŭ pri kolero reganta en la lando. Van der Beller subtenita de verduloj ricevis 50,35 procentojn de la voĉoj. Lia rivalo el Aŭstra Partio de Libereco, Norbert Hofer 49,65 procentojn.

El la elsendo 24.05.2016. Legas Krystyna – 0’43”

La defendministro de Germanio, Ursula von de Leyen anoncis la 10-an de majo la decidon grandigi la peronalan staton de Bundeswehr je 14,3 mil militistoj kaj 4,4 civilaj laborantoj. Laŭ la estro de la soldata sindikato Andre Wuestner tio estas 180-procenta ŝanĝo en la germana defendopolitiko, ĉar ekde la unuiĝo de Germanio la personala konsisto de la germana armeo malkreskis. La kreskoprocezo daŭros sep jarojn. Ĝis la 2020-a jaro la buĝeto de la germana defendoministrio kreskos de 34,3 miliardoj da eŭroj ĝis 39,2 miliardoj. Von der Leyen pli frue anoncis kadre de Bundeswerh establon de taĉmentoj por kontraŭbatali ciberatakojn, kiuj kreiĝos jam nunjare, sed plenan pretecon atingos en 2021. Tiam ili konsistos el 13, 5 mil specialistoj pri informadiko. Kreiĝos tiucele aparta fakultato. Sed jam nun ĉiujare la germanaj armeaj fortoj enlaborigos po 800 civilulojn kaj 700 soldatojn, komputilajn specialistojn.

El la elsendo 17.05.2016. Legas Milada – 1’26”

Prezidento Andrzej Duda kune kun la edzino faras viziton en Italio. Post la interparolo kun la itala ĉefministro Matteo Renzi en Romo, dum la gazetara konferenco ili esprimis la opinion,  ke la migrokrizo devas esti solvata ĉe la fontoj, tio estas tie, kie aktuale regas malfacila situacio, militsituacio, de kie homoj fuĝas, kio konsekvence kreas migropremon. La pola prezidento subtrekis, ke kun la itala ĉefministro ili samopinias, ke ĉiu iniciato, kiu ebligos solvi ĉi tiun problemon estas valora kaj konsiderinda. Marde la pola prezidento renkontiĝis kun sia itala partnero Sergio Mattarella. Posttagmeze Andrzej Duda prezentis prelegon en la Defendakademio de NATO kaj renkontiĝis kun la aŭtoritatoj de la altlernejo. En la lasta vizittago – merkrede la pola prezidento kune kun la edzino partoprenos solenaĵojn lige kun la 72-a datreveno de la venka batalo apud Monte Cassino, en kiu gravan rolon havis poloj.

El la elsendo 17.05.2016. Legas Barbara – 1’13”

Preskaŭ duono de la balotantoj en ok grandaj ŝtatoj de la Eŭropa Unio volas voĉdoni pri plia membreco de sia lando en la Unio, kiel la 23-an de junio en la propra plebiscito faros britoj. Tio rezultas el la sondado de Ipsos/MORI okazigita inter la 25-a de marto kaj la 8-a de aprilo baze de interparoloj kun 500-1000 respondantoj en ĉiu el la landoj, en kiu okazis la opinisondado.  Preskaŭ 50 procentoj de la respondintoj en Belgio, Francio, Germanio, Italio, Pollando, Hispanio, Svedio kaj Hungario taksis, ke la brita plebiscito elvokos similan efekton en aliaj landoj de la Unio. Pli ol la duono de la balotantoj asertas, ke se Britio forlasos la Union ili sekvos ĝian ekzemplon. Laŭ „Financial Times” eŭropanoj manifestas pli grandan entuziasmon por la eblo voĉdoni mem ol por la forlaso de la Unio. Por forlaso de la Unio volas voĉdoni – laŭ la menciita opinisondado – 48 procentoj de italoj, 41 procentoj de francoj, 34 procentoj de germanoj, 26 procentoj de hispanoj. En Pollando temas nur pri 22 procentoj de balotantoj.

El la elsendo 17.05.2016. Legas Tomek – 1’19”

Polaj invigilservoj atentigas, ke lige kun la proksimiĝanta NATO-pintrenkonto en Varsovio estas konstatitaj intensaj agadoj de rusaj specialaj servoj. El informoj prezentitaj dum la parlamenta komisiono por la specialaj servoj rusoj preparas agadojn kontraŭ Pollandon. Kiel informis la radiostacio RFM FM vastskale planita kampanjo de Kremlo plej verŝajne estas ligita kun la informa milito, kies kulimino estus okazonta rekte antaŭ la julia NATO-pintrenkonto. La estro de la parlamenta komisiono Marek Opioła konfirmis, ke la rusaj servoj jam komencas uzi kanalojn de propagando kaj misinformado. Temas ne sole pri la Interreto, sed ankaŭ pri amaskomunikiloj en Pollando kaj eĉ en Eŭropo.

El la elsendo 13.05.2016. Legas Krystyna – 0’55”

Lastmerkrede la registaro kun unuopaj ministroj prezentis detalan raporton pri la 8-jara regado de la koalicio Civitana Platformo/Pola Kamparana Partio, kiun la ĉefministro Beata Szydło promemesis antaŭ duona jaro transprenante la regadon. La raporto bildigas la staton de la ŝtato, kiun renkontis la registaro transprenante la regadon en novembro 2015, la skalon de patologioj, korupto, malmastrumemo kaj malŝparado de la publikaj rimedoj, kio estas taksita sume je 340 milionoj da zlotoj. La raportoj estis faritaj baze de dokumentoj de ĉiu el la ministerioj. Multaj konkretaj donitaĵoj devenas el la raportoj de la Plej Supera Kontrolĉambro.

El la elsendo 13.05.2016. Legas Krystyna – 0’52”