En 2021 pasis la 133-a naskiĝdatreveno kaj la 39-a mortodatreveno de la heroo de nia felietono, profesorino Hanna Czeczott, elstara pola paleobotanikisto, fitogeografo. Ŝi naskiĝis en Peterburgo en la pola familio devenanta el Wołyń-regiono. Hanna havis multajn gefratojn kaj la familio ne estis ekonomie forta. Do, post la morto de la patrino en 1903 la 15-jaraĝa junulino devis transpreni parton de la familiaj devoj ligitaj i.a. kun la protekto de la gefrataro. En Peterburgo en 1905 ŝi finis la gimnazian lernadon post kio la tuta familio translokiĝis al Varsovio. Ĉi tie ŝi komencis natursciencajn studojn organizitajn de la Societo de Sciencaj Kursoj kaj samtempe laboris por helpi en la vivteno de la familio. Kvin jarojn post la reveno al la lando Hanna edziniĝis al Henryk Czeczott, minindustria inĝeniero, profesoro de la Minindustria Instituto en Peterburgo. La paro post la geedziĝo forveturis tien. En Peterburgo Hanna en 1911 komencis studojn en la Natursciencaj Kursoj por Virinoj. Post ilia ĉesigo pro revolucio ŝi daŭrigis la studojn en Bio geografia Fakultato de la tiea Geografia Instituto. Ŝiaj studoj iom longiĝis pro la militagadoj. Samtempe kompletigis ilin kaj vastigis vojaĝoj, kiujn ŝi partoprenis akompanante al la edzo dum liaj pluraj esplorveturoj. En 1914 kun li ŝi partoprenis esplorojn en usonaj minejoj en Pensilvanio, Montana, Kalifornio. Sekve ŝi veturis al Alasko kaj Klondike en Kanado. Ŝi partoprenis multajn esplorveturojn i.a. al Malgrandazio kaj Kanariaj insuloj. Ĉie ŝi gvidis proprajn botanikajn esplorojn ĉefe ligitajn kun fotosociologio kaj dendrologio. Kiel ilia frukto ŝi aperigis multajn sciencajn publikaĵojn, riĉajn herbariojn. Ŝia diplomlaboraĵo en Peterburgo en 1922 estis bazita sur la kolektitaj materialoj dum la esplorveturo al la lago Imandra sur la Kola Duoninsulo. En la sama jaro la geedzoj Czeczott revenis al Pollando, komence al Krakovo, kie Henryk Czeczott transprenis katedron en la Min-fandindustria Akademio. Post lia morto en 1928 Hnna Czeczott porkonstante revenis al Varsovio. Estante sendependa ekonomie komence ŝi ne estis ligita kun iu ajn scienca centro. Ŝi tamen kunlaboris kun la krakova Sistematika Instituto, kun la varsoviaj Subinstituto pri Sistematiko kaj Plantgeografio, kun la Instituto de la Ŝtataj Arbaroj kaj Ŝtata Geologia Instituto. Laŭ la komisio de ĉi-lasta en 1937 ŝi okupiĝis pri kolektado de la miocena flaŭro en la loko Zaleśce. Ekde tiam la ĉefa objekto de ŝiaj interesiĝoj farigis paleobotaniko, kaj tute aparte la miocena flaŭro de Pollando. Aldonendas, ke en 1939 ŝi aperigis ampleksan publikaĵon pri flora mondo kaj plantaro de Turkio. Rekone pro ŝiaj esploroj la specio de latiro kreskanta en Turkio ricevis la nomon Lathyrus czeczottianus Bassler. Ŝi elmontris krome baze de botanikaj donitaĵoj la ekzistantan en la pasinteco kontinentan ponton ligintan Kriemon kun la norda parto de Malgradazio. Ŝiajn laborojn ĉesigis la eksplodinta 2-a mondmilito, dum kiu multaj el ŝiaj notoj, tekstaj tajpversioj, parto de herbarioj kaj scienca biblioteko estis detruitaj. Post la milito en 1946 Hanna Czeczot organizis la Paleobotanikan Laborejon en la kreiĝanta Muzeo de la Tero de la Pola Sciencakademio en Varsovio. Ŝi komencis krome kolekton de minflaŭro kaj prilaboron de katalogo de angiospermoj de Pollando. Samtempe ŝi gvidis la kolektivan prilaboron de la miocena flaŭro sur la tereno de la karbominejo en Turów kaj estas la motoro de ĉi tiuj labroj. Dank’ al ŝia energio kaj pasio la flaŭro de Turów estis agnoskita siatempe unu el la plej bone kaj plej ĉiuflanke traktita posteno de la miocena flaŭro en Eŭropo kaj la plantkolektoj el la jaroj 1950-1980 apartenas al la plej grandaj en la mondo. En la kampo de interesiĝoj de profesorino Czeczott estis ankaŭ la botanika konsisto de la baltika sukceno kaj ĝia deveno, pri kio ŝi skribis en aparta publikaĵo en 1961. Hanna Czeczott aktive partoprenis la antaŭmilitajn kaj postmilitajn Botanikajn Kongresojn en Kembriĝo, Amsterdamo, Parizo, Sofio ĉie prezentante rezultojn de siaj esploroj. La viglaj kontaktoj kun multaj sciencistoj en la lando kaj eksterlande, forveturoj al la plej gravaj sciencaj centroj en Eŭropo frukts per riĉaj sciencaj materialoj. Ŝi laboris baze de herbarioj, en bibliotekoj kaj sciencaj instituoj en Leinden, Parizo, Vieno, en Reĝa Botaika Ĝardeno en Kew, en Prago, Berlino, Budapeŝto, Florenco, Kopenhago, Uppsalo, Stokholmo, Peterburgo, Kijevo, Lvovo, Manĉestro kaj Zuriko. Ŝia neelĉerpebla energio kaj pasio manifestiĝis ankaŭ en la plurnombraj landaj esplorveturoj, plej ofte al la minejo Turów, en kiu ŝi estis la lastan fojon kiel la 86-jaraĝa esplorantino. Hanna Czceczott postlasis 32 sciencajn publikaĵojn inkluzive de 16 paleobotanikajn kaj iniciatis laboron de multaj aliaj sciencistoj. Ŝia laboro estis agnoskita per multaj sciencaj premioj kaj ŝtataj distingoj.
El la elsendo 02.07.2021. Legas Barbara – 7′ 22″
