Nur antaŭ kelkaj semajnoj, la 8-an de februaro pasis la 109-a mortodatrevento de la tragike pereinta en Tatry-montaro pola komponisto, direktisto, Tatry-montara aktivulo, fotografiisto kaj publicisto Mieczysław Karłowicz. Li estis la aŭtoro de pli ol 101 kantoj kaj diversspecaj pororkestraj komponaĵoj, inkluzive de 6 simfoniaj poemoj. Mieczysław Karłowicz naskiĝis la 11-an de decembro 1876 en Wiszniewo (la nuna Belorusio), kies posedanto estis lia patro elstara etnologo kaj lingvisto. Tie Mieczysław pasigis idilian vivon ĝis la 6-a vivojaro. Post la vendo de la bieno la familio instaliĝis sinsekve en Heidelberg, Prago, Dresdeno por finfine ekloĝi en Varsovio. Mieczysław ekde la komenco estis saturita de la muzika atmosfero. Lia patro Jan Aleksander Karłowcz ludis violonĉelon kaj fortepianon, en la hejmo funkciis arĉkvarteto. Dum la estado eksterlande li profundigis siajn konojn pri la opera kaj simfonia muziko. En Dresdeno kaj Prago Mieczysław studis la violonludon, kiun li daŭris en Varsovio en la jaroj 1889-1895. Tiuperiode li komencis komponi kaj lia unua konserviĝinta komponaĵo estas Chant de mai. Krom muziko Mieczysław Karłowicz studis la natursciencojn en la Varsovia Universitato. La muziklernadon li daŭrigis en Berlino. Komence ĉe Florian Zajic studante violonludon, sekve ĉe Heinrich Urban dediĉinte sin al komponado. Samtempe li partoprenis lekciojn pri muzikhistorio, filozofihistorio, psikologio kaj fiziko en la filozofia fakultato de la berlina universitato. El Berlino Mieczysław Karłowicz sendadis muzikrecenzojn por „Muzika, Teatra kaj Arta Eĥo” deklarante sin por novromatika, Wagnera-fluo.nDum unu jaro 1985-1886 kreiĝis la plimulto el inter 22 konserviĝitaj solkantoj de Karłowicz. Fine de la 90-aj jaroj Karłowicz entreprenis laboron pri la Simfonio „Renaskiĝo”, kiun li finis post la reveno al Varsovio en 1901. Per sia artikolo „La propra muziko en la Varsovia Filharmonio” Karłowicz iniciatis batalon favore al la pola muziko en la repertuaro de la jus kreiĝinta Filharmonio. Li aktivis tiam en la estraro de la Varsovia Muzika Societo, ĉe kiu establis kaj gvidis arĉorkestron. En la sama jaro aperis lia grava publikaĵo „Ne eldonitaj ĝis nun memoraĵoj pri Chopin”, kiu enhavis korespondaĵojn de la elstara pola komponisto. Finfine Mieczysław Karłowicz dediĉis sin al kreado kadre de unusola ĝenro – la simfonia poemo. Inter 1904 kaj 1909 kreiĝis 6 poemoj, kvankam notindaj estas „Serenado opuso 2” kaj virtuoza „Violona konĉerto La majora opuso 8”, kies fragmenton vi aŭdos fine de la felietono. Dank’ al sia simfnia muziko Mieczysław Karłowicz okupis unu el la plej gravaj lokoj en la novromantika fluo el la komenco de la 20-a jarcento kaj prave akiris la nomon de la kreinto de la moderna pola simfonia muziko. La referencpunkto en lia muzika kreado estis Richard Strauss, sed la muziko de Karłowicz distingiĝas per klare individua vizaĝo, profunda emociiga emfazo rilatiganta sin al la eternaj problemoj de la homa ekzisto. La sukcesoj de Mieczysław Karłowicz ne estis venantaj facile. Eksterlande oni riproĉis al li eklektismon. En Pollando lia stilo sammotive komence elvokadis kontraŭstaron. Plena sukceso kun entuziasmaj recenzoj venis finfine post la koncerto en la varsovia Filharmonio la 22-an de januaro 1909 ne plenajn tri semajnojn antaŭ la morto. Muziko kaj Tatry-montaro estis la plej grandaj pasioj de Mieczysław Karłowicz. Kvankam en lia muziko verdire ne troviĝas apartaj referecoj al Tatry-montaro kaj antaŭmontara regiono, sed lia individua estetika rilato al la plej alta en Pollando montaro fariĝis imitmodelo por centoj da Tatry-montaraj amantoj. La komponisto ekloĝis en Zakopane (la suda Pollando) en 1906, sed la unuan viziton li faris tie kun la patrino havante nur 13 jarojn. Li revenis tien la unuan fojon en 1902 aktiviĝinte en Tatry-montara societo, verkante artikolojn pri montaraj vagadoj la espedicioj, fotante. Karłowicz estis samtempe pasia montogrimpanto, skianto kaj fotografo. En Zakopane lia vivo pasis inter la komponista laboro, montaraj ekspedicioj, oficaj forvetroj al Vieno kaj Varsovio kaj revenoj al Tatry. Tiel estis ankaŭ en 1909. Mieczysław Kasprowicz ĵus aĉetis novan fotoaparaton kaj malpacience atendis favoran veteron por foti vintrre la Tatry-montaran pejzaĝon. Lia promeno la 8-an de februaro finiĝs tragike kaj la komponisto estis superŝutita de lavango. En la loko kie estis retrovita lia korpo staras nun omaĝe la Ŝtono de Karłowicz.
El la elsendo 16.03.2018. Legas Barbara – 07’01”
