La arkeologiaj esploroj de sciencistoj el la angla universitato en Durham kaj la ĉina Palaca Muzeo en Pekino elmontris, ke restaĵoj de ĉinaj porcelanaĵoj malkovritaj en Saragossa, Almeria kaj Valencio devenas el la epoko de la ĉinaj dinastioj Tang (618-907) kaj Song (960-1279). Tio atestas, ke jam en la epoko de Tang-dinastio ekzistis komercaj vojoj ligitaj kun la Mara Silka Vojo kondukantaj malrekte aŭ rekte al la landoj de la meditereanea baseno. Tiel la arabaj komercistoj povis venigadi al Hispanio porcelanaĵojn rekte el Ĉinio antaŭ ol ĉi-specaj varoj trafis poste al la havenoj ĉe la Hinda Oceano aŭ la Ruĝa Maro. Nome la ĉinaj porcelanaĵoj trafis al la eŭropaj klientoj jam en la 9/10-a jarcentoj kaj ne nur en la 16-a. Laŭ doktoro Zhang Ran el la Arkeologia Fakultato de la Universitato en Durham la ĉinaj-britaj esplorrezultoj atestas pri tre grava rolo de Ĉinio en la evoluo de la frua mara komerco kaj pri la fruaj ekonomiaj kaj kulturaj kontaktoj inter Oriento kaj Okcidento.
El la elsendo 24.05.2019. Legas Maciek – 1’24”