Sciencaj informoj

Paruoj kaj paseroj en esploroj pri kreiĝo de plumkoloro

Enretigita de: | Mar 29, 2016 | Sciencaj informoj | Skribu komenton.

Estas sciate, ke la koloro de la birdaj plumoj helpas trovi partnerinon, kaŝi sin kontraŭ rabobestoj, ĝi elmontras idojn kun la plej grandaj ŝancoj pluvivi. Kvankam pri tiu temo oni scias jam multon, tamen ĉiuj ĝisnunaj esploroj koncentriĝis pri la mezurado de kolorparametroj, tamen daŭre sciencistoj malmulte scias kiel kreiĝas la plumkoloro, kiel la koloron influas la sano de la birdo aŭ mediaj naturfaktoroj. Doktoro Szymon Drobniak dank’ al la  rimedoj de la Nacia Scienca Centro entreprenis esplorojn pri la mekanismo de kolorkreiĝado aparte okupiĝante pri bluaj paruoj  kaj paseroj. Tiuj birdospecioj estis elektitaj, ĉar ili havas klare difinitan plumkoloron, pro kio respondecas diversaj mekanismoj. La nigra koloro de subbekaj plumoj de pasero, atestanta pri la kvalito de masklo, devenas de melanino, kiu decidas ankaŭ pri koloro de la homaj haroj. La flavaj surbrustaj plumoj estas kolorigitaj de karotenoidoj, kiuj aperas en la flavaj folioj kaj fruktoj. La intense bluaj plumoj sur la kapo kaj la vosto de paruo, reflektantaj la ultraviolan radiadon,  enhavas neniun kolorigilon, sed dank’ al sia konstruo sur la nanostruktura nivelo ili en specifa maniero reflektas lumon, tiel ke ni rimarkas ilin kiel brilajn kaj bluajn. Tio estas la t.n. strukturaj koloroj. La kolorstrukturo dependas aliflanke de la kvanto de melanino kaj karotenoidoj kaj ankaŭ de la struktura reguleco de plumoj. Esplorenda estas la demando, kiel birdo decidas kiom da melanino aŭ karotenoidoj celu plumojn en koncerna momento de la vivo kaj kiel tiu decido dependas de ĝia aktuala sanstato. La plej granda mistero estas kiel birdo stiras la plumstrukturon, kio kaŭzas kreiĝadon de belegaj, brilaj koloroj i.a. ĉe paruo. En la eksperimenta parto de la projekto la plumoj de paruo kaj pasero estos ekzamenitaj sub la elektrona mikroskopo. Unue estos analizita la plumstrukturo kaj tio kiel ĝi dependas de la sanstato de la birdoj. Sekve la sciencistoj ekzamenos kiel la medio, en kiu vivas paruoj influas ilian plumkoloron. La plumesplorado povas krome havi konkretan praktikan aplikon. Imitante la mekanismon de la kreiĝo de brila blua koloro de la paruaj plumoj sciencistoj volas krei novan generacion de kolorigiloj, kiuj pli bone ol ĝis nun imitos la bluan koloron. Nome en la teknologio de koloro gravas tio, ke kelkiuj kolorigiloj ne estas firmaj kaj facile malkomponiĝas sub la influo de videbla lumo aŭ ultraviola radiado. En nova teknologio estus neniu malkomponiĝema pigmento, sed nur strukturo,  kiu neniel estus lumdetruebla. Stirante tiun strukturon eblus generi difinitajn kolorojn.

El la elsendo 29.03.2016. Legas Tomek kaj Barbara – 3’27”

Subtenu nin

Donacu rete al UEA konto vars-t

※ Donaco estos pagita sumo minus 5% de administraj kostoj ĉe Paypal.
※ Via nomo aperos en la listo de donacintoj. Kontaktu la redakcion se vi volas resti anonima

Ni dankas al …

niaj donacintoj!  Bonvolu klaki ĈI TIE por detaloj.

Kontaktu nin

Aŭskultu nin kaj aŭskultigu aliajn!

Skribu kaj komentu:
retradio.esperanto@gmail.com
(aŭ barbarinella@gmail.com)
Amikaro de Pola Retradio en Esperanto.

Nombro de vizitoj

0662749

Redakcia teamo

Barbara PIETRZAK
Gabriela KOSIARSKA
Milada SZWEDO
Maciej JASKOT
Krystyna GROCHOCKA
Tomasz MILLER
Bruce CRISP

Arkivoj