La lingvoevoluo kaj la lingvokapabloj de neandertala homo daŭre estas enigmo. De jaroj oni klopodas respondi la demandon ĉu aliaj specioj de homoj, aparte neandertalaj homoj uzis la parolon. Nun aperis la esplorrezultoj de la interbranĉa scienca kolektivo, pri kio informis „Nature”, ke posedante ĉiujn necesajn instrumentojn ili kapablus kompreni la homan parolon.
Sciencistoj kreis – dank’ al la tomografa bildigado – tridimensiajn modelojn de la orelstruktutoj de Homo sapiens kaj Homo neanderthalensis. La sekva tasko estis kontroli ĉu tiu strukturo ebligas percepti sonojn ĝis la frekvencco de 5 kilohercoj, kiu ampleksas plimulton de sonoj uzataj de la parolanta homo. Plia paŝo konsisitis el komparo de esploroj, al kiu estis subigitaj la restaĵoj el la arkeologia stacio en Atapuerca, kie estis trovita preskaŭ kompleta kranio de Homo heidelbergensis. Tio ebligis konstati, ke koncerne frenkvencojn de 4 ĝis 5 kiloherzoj neandertala homo pli similis al Homo sapiens ol al siaj ataŭuloj. La ebleco percepti similajn akustikajn stimulojn, aparte simileco de frenkvencosfero por la plej fajna aŭdokapablo pruvas laŭ profesoro Mercedes Conde-Valverde z Universidad de Alcala, ke la komunika sistemo de la neandertala homo estis same efika kaj komplika, kiel tiu de la nuntempa homo. Preninte en konsideron komplikajn sociajn kondutojn de neandertalaj homoj kaj ilian kapablon produkti pli komplikajn laborilojn ol iliaj antaŭuloj Ignacio Martinez el la ĵus menciita universitato formulas la aserton, ke la neandertela homo kapablis uzi la parolon.
El la elsendo 10.03.2021. Legas Barbara kaj Maciek – 2′ 01″
