Meze de marto 2017 estis enskribitaj 10 novaj objektoj sur la listo de la Historimonumentoj. Ĉi tiu titolo estas atribuata al objektoj kun aparta historia, scienca kaj arta valoroj, firmiĝinta en la ĝenerala konscio kaj havanta grandan signifon por la kultura heredaĵo de Pollando. La listo enhavas unuopajn objektojn kaj tutajn kompleksojn, kiuj spegulas la riĉon kaj variecon de la pola kultura heredaĵo. Inter ili estas la malnovurbaj kompleksoj, kulturpanoramoj, verkoj de la defendoarkitekturo, batalkampoj, kanaloj, aritekturaj kompleksoj, klostraj kompleksoj. La listo establita en 1994 havas malferman karakteron kaj kun la novaj aktuale troviĝas en ĝi 70 objektoj. Ni mallonge parolu pri la nunjaraj aldonaĵoj. Inter ili troviĝas radiostacio en la urbo Gliwice. Temas pri la ligna emisituro en la suda Pollando. Pro sia alteco de 111 metroj ĝi estas la plej alta ekzistanta ligna konstruaĵo en Eŭropo kaj la plej alta ligna emisituro en la mondo. Al la listo de historimonumentoj aldoniĝis en 2017 la evangelia-aŭsburga preĝejo de Sankta Spirito, difinata kiel Pacpreĝejo en la loko Jaworzno. Ĝi estis elkonstruita baze de la Vestfalia Traktato el 1648 finanta la 30-jaran militon. Ekde 2001 ĝi troviĝas en la listo de la monda Unesko-heredaĵo. En la listo troviĝas ankaŭ komplekso de la evangelia-aŭgsburga preĝejo de Sankta Triunuo en Świndica. La laŭvica historimonumento fariĝis la romkatolika preĝejo de la Vizito de Maria-Virgulino ĉe Elizabeta en la loko Klępsk. Temas pri la faktraba, ligna/masonita konstruaĵo el la limperiodo de la 16-a kaj 17-a jarcentoj, unu el la plej gravaj religiaj objektoj en la Centra Eŭropo. Kiel laŭvica historimonumento estis kalkulita la fera pendanta ponto por piedirantoj super la rivero Mała Panew en la loko Ozimek. Elkonstruita en 1827 ĝi estas la plej malnova en la kontinenta Eŭropo fera pendanta ponto konserviĝinta en origina formo. Sur la listo de histoimonumentoj troviĝas ekde la nuna jaro la rezideja arkitektura komplekso en la loko Rydzyna, kreiĝinta dank’ al la Leszczyński-familio en la 18-a jarcento. Al la listo de la polaj historimonumentoj estis aldonita katedralo de sanktaj Stanisław kaj Wacław en Świdnica, unu el la plej grandaj preĝejoj de la Malsupra Silezio. Ĝia 103-metra turo estas la plej alta en la tuta regiono kaj la kvina kosiderante la tutan landon. Inter la historimonumentoj sur la listo ektroviĝis nunjare eĉ tri klostraj kompleksoj. La postbenediktana klostra komplekso la Sankta Kruco kaj devenantaj el la antaŭkristana epoko ŝtonremparoj sur la altaĵo de Łysa Góra. Komplekso de la Benediktana Abatejo en Tyniec apud Krakovo el la 11-a jarcento. La cisterciana abatejo en Wąchock el la fino de la 12-a jarcento. La ekzistanta de 23 jaroj kulturprotekta kategorio de historimonumento estas unu el la formoj protekti historiajn objektojn kun eksterordinara signifo por la historio kaj kulturo de Pollando. Ne pri ĉiuj nunjaraj objektoj ni parolis en niaj elsendoj. Pri kelkaj el ili ni felietonos en nia ciklo pri koninda Pollando.
El la elsendo 08.04.2017. Legas Barbara – 4’24”
