Sciencistoj el la Centro pri Medicino de Katastrofoj kaj Traŭmatologio el la Universitato en Linköping, Svedio prilaboris ĝelon kun vivantaj ĉeloj. Eblas ĝin injekti aŭ 3D-presi por krei haŭtenplantaĵon. Iliaj studoj ĉe musoj elmontras, ke ĉi tio povus fariĝi nova kuracmetodo kaze de pezaj vundoj, i.a. brulvundoj.
La haŭto en la sana organismo rolas kiel bariero protektanta la korpon disde la ekstera mondo. Lezo de ĝi sekve de ampleksaj brulvundoj elmetas la organismon je vivminaco. La aktuale farataj haŭtotransplantoj plej ofte koncernas eksteran, maldikan surfacon de la hauto, t.e. epidermon, kiun formas prinicpe unu ĉelospeco. Tio alkondukas al kreiĝo de seriozaj cikatraĵoj
Sub la epidermo troviĝas pli kompleksa strukturo – la dermo, enhavanta sangajn vaskulojn, nervojn, harfoliklojn kaj strukturojn dank’ al kiuj la haŭto estas elasta. Malofte eblas transplanti dermon, ĉar tiukaze necesus preni la samgrandan histon kiel la vundo mem.
La dermostrukturo estas tiom komplika, ke homo ne kapablas kreskigi ĝin en la laboratoriaj kondiĉoj, des pli ke ni eĉ ne konas plene ĝian konsisiton. La baza konstruelemento de la dermo estas fibroblastoj, konektiva histo, kiujn eblas facile preni el la organismo kaj obligi en laboratoriaj kondiĉoj. Svedaj esploristoj kultivis ĉi tiujn fibroblastojn sur mikroskopaj, poraj gelatenaj globetoj, similaj al la haŭta kolageno. Tamen aperis problemo, ĉar post ilia enverŝo en la vundon, evidentiĝis ke ili ne lokiĝas firme. Solvon oni trovis post ilia mikso kun hialurona acidbazita ĝelo kaj fine ligo pere de la tiel nomata “klaka” kemio.
La ĝelo karakteriziĝas per aparta propreco: ĝi fariĝas likva sub delikata premo, do ebals ĝin apliki per injektilo. Poste la ĝelo denove densiĝas. Eblas ĝin ankaŭ 3D-presi kun enestantaj en ĝi vivantaj ĉeloj.
En la eksperimento oni enplantis sub la haŭton de musoj etajn 3D-e produktitajn disketojn. Evidentiĝis, ke la ĉeloj transvivas kaj produktis substancojn necesajn por elformi dermon. Kreiĝas en ĝi krome sangovaskuloj, kio estas ŝlosila por la fina rezulto.
Laŭ Johan Junker, esploristo kaj docento pri plastika kirurgio, kiu gvidis la projekton, temas pri tre promesoplena materialo.
El la elsendo 30.08.2025. Legas Barbara – 03′ 28″
