La centro por la kosmaj esploroj de la Pola Sciencakademio kaj Light Polution Think Tank publikigis raporton pri la lumpoluado en Pollando. Kiel rezultas el ĝi super Pollando ne plu ekzistas la natura nokta ĉielo. La plej hela loka lokalizo estas la varsovia placo antaŭ la Palaco de la Kulturo kaj Scienco, kvankam la plej helaj estas en la landa konsidero la forcejoj. La troa lumo perturbas dormon kaj metabolon negative influante homojn, bestojn kaj plantojn. 58 procentoj de polaj loĝantoj ne havas ŝancon vidi la Laktovojon kaj por 20 procentoj de la landa populacio la nokta ĉielo estas tiom hela, ke dum la tuta diurno, t.e. 24 horoj ĝi postulas la tagan vidkapablon. La pola leĝaro ne traktas la troan lumemisiadon kiel poluadon, male al bruo aŭ fumnebuloj. Dume laŭ doktoro Tomasz Ściężor el la Krakova Politekniko, la kunaŭtoro de la raporto, la dumnokta lumefikado perturbas la internan biologian horloĝon, kio sekvas per perturboj en dormo kaj metabolo, apartenantaj al unu el la civilizaciaj malsanoj. Satelitaj analizoj elmontris, ke la teritorio de Pollando el la ĉirkaŭtera orbito fariĝis pli hela almenaŭ je 6 procentoj en 2022 kompare al la pasinta jardeko. Tio estis la plej hela jaro en la historio de la observadoj. En tiaj urboj kiel Varsovio, Lodzo, Krakovo, Gdansko kaj Poznano nokto praktike de ekzistis. La plej bona situacio regis en la Bieŝĉada montoĉeno, kie la ĉielo estis pli hela je apenaŭ 6 procentoj ol la ĉielo ne poluita de la lumo. La nokta prilumado de diversaj objektoj sendube apartenas al unu el la civilizaciaj atingaĵoj tamen nepripensita kaj troa prilumado de ili dumnokte kondukas al lumpoluado. Ne temas pri tio, ke oni rezignu pri la nokta prilumado, sed ke la noktan prilumadon oni apliku racie ne senigante sin mem kaj la aliajn je la eblo sane vivi en la sana medio. La raporto ne nur atentigas pri la probemo de lumpoluado, sed liveras aferkernajn, sciencpruvitajn argumentojn por krei landan politikon de la ekvilibra prilumado.
El la elsendo 30.12.2023. Legas Barbara – 03′ 07″
