Ĉiam pli ofte venas informoj pri polua efiko de la artefarita lumo. Laŭ biologoj el la Universitato en Exeter la sfero kaj intenseco de la prilumado de la planedo fare de homo kreskas laŭ duprocenta ritmo ĉiujare. Tiun fenomenon eblas kompari al la klimataj ŝanĝoj kaj al aliaj formoj de la poluado, en kies sekvo la ĉiutaga funkciado de plantoj kaj animaloj estas perturbitaj. La menciitaj sciencistoj aperigis en la periodaĵo Nature Ecology and Evolution analizon de 126 recenzitaj esploroj por kompreni la influon de la artefarita lumo. Oni malkovris, ke ĝi ŝanĝas la generajn ciklojn kaj polenadon, kondutmodelojn kaj aktivecon same de tage kiel ankaŭ de nokte funkciantaj animaloj, subiĝemon je rabobestoj kaj hormonniveloj – inkluzive tiujn, kiuj reguligas la dormociklon ĉe multaj plantaj kaj animalaj organismoj, inkluzive de la homo. Ĉe ĉiuj ekzamenitaj specioj estis konstatita la malaltigita nivelo de melatonino, hormono reguliganta la dormociklojn. Oni konstatis perturbojn en la konduto de animaloj. Ronĝuloj, kiuj nutras sin ĉefe nokte estis malpli longe aktivaj dum birdoj komencis kanti kaj serĉi vermojn multe pli frue en la tago. Samtempe sciencistoj konsideris kiel bonan flankon de la artefarita lumo tion, ke iuj specioj de plantoj pro la nokta lumo kreskis pli rapide kaj iuj vespertospecioj evoluis bone. Tamen la ĝenerala rezulto estas negativa, aparte kaze de insektoj logitaj de la stratlanterna lumo kaj rapide moviĝantaj aŭtomobilaj reflektoroj. La satelitaj fotoj de la Tero bildigas kiom rapide la problemo vastiĝas laŭ la geografia vidpunkto. La lumo fariĝas ĉiam pli intensa pro la ĝenerale aplikata LED-teknologio, kio kreas problemon laŭ la biologia vidpunkto. Nome la tiel nomata „blanka” lumo havas pli vastan spektron, same kiel la suna lumo. Laŭ profesoro Kevin Gaston el Instituto de la Medio kaj Ekvilibra Evoluo necesas pensi pri lumpoluado sammaniere kiel ekzempe pri la klimatŝanĝoj. Tamen malsame al la klimata krizo la solvo de la problemo kun la artefaria lumo generus ŝparojn kaj ne kostojn. Nome, se homoj uzus malpli da lumo, tio signifus malpli grandajn kostojn, malpli da foruzita elektra energio, malpli da poluado.
El la elsendo 24.11.2020. Legas Barbara – 3′ 12″
