La fenomenoj okazantaj en la homa organismo, unuavice en la cerbo dum la dormo estas objekto de multaj sciencistaj esploroj. Esploristoj el la universitato de Bostono koncentriĝis pri reorganizo de la cerbofunkciado en la dormofazo NREM, do en la fazo de profunda dormo. I.a. en ĝi la ritmo de la metabolo malaltiĝas, malkreskas sangopremo, malrapidiĝas spirado kaj korritmo – la korpo ripozas. Sed estas procezoj, kiuj en tiu dormofazo okazas pli rapide. Kiam neŭronoj trankviliĝas post kelkaj sekundoj la sango elfluas el ĝi kaj en ĝian lokon enfluas cerbospina fluidaĵo, kiu prilavas ĝin per ritmaj pulsantaj ondoj. La bostonaj sciencistoj asertas, ke malrapidaj ondoj en la fazo de kreiĝado de la neŭronaj konektoj kontribuas al konsolidiĝo de memorspuroj kaj la cerbospina likvaĵo forigas el la cerbo toksajn proteinojn kreiĝantajn dum la metabolo. Ĝis nun ne estis tamen sciate ĉu tiuj du procezoj estas inter si ligitaj. Dum la lastaj ekzamenoj, en kiuj partoprenis 13 personoj en la aĝo de 23 ĝis 33 jaroj estis elmontrite, ke plej versajne tiel okazas. Laura Lewis esprimis la esperon, ke iun tagon dank’ al esploroj de ŝia kolektivo eblos ankaŭ pli bone kompreni dormoperturbojn ligitajn kun aŭtismo aŭ Alzheimer-malsano. La kompara analizo de la cerboondoj kun modeloj pri korlabora ciklo kaj de la cerbospina likvaĵo povas ankaŭ iom prilumi procezojn dum la homa maljuniĝado. Dum ĝi la cerboj generas malpli da malrapidaj ondoj. Tio povas influi la sangotrafluon tra la cerbo kaj malkreskon de la cerbospina likvaĵo dum la dormo. En la sekvo okazas amasiĝo de toksaj proteinoj kaj memorkadukiĝo. Pli frue sciencistoj analizis tiujn procezojn aparte dum nun ŝajnas, ke ili estas proksime ligitaj. En pliaj esploroj ili koncentriĝos pri altaĝaj plenkreskuloj kaj pri tio, kiel la cerboondoj, la sangotrafluo kaj la cerbospina likvaĵo estas tiom ideale kunordigitaj.
El la elsendo 26.11.2019. Legas Tomek – 2’24”
