La natura lumo estas grava faktoro reguliganta la tagnoktan ritmon kaj ligitajn kun ĝi fiziologiajn procezojn, kiel aktivecon de la cerboondoj, produktadon de hormonoj, regeneradon de ĉeloj. Samtempe ekzistas pruvoj, ke pligrandigita influo de la artefarita lumo perturbas la dormon kaj tutdiurnan ritmon. Aldone pli ofta apliko de lumeligantaj diodoj (LED) kaj ekranoj kaŭzas, ke en ĉiam pli signifa grado homo estas influata de la blua lumspektro. Tiun spektron en signifa grado emisias LED-lumo. Ĝis nun la fenomeno ne estis rimarkita, ĉar eĉ en la evoluintaj landoj la lumeligantaj diodoj ne estas aplikataj sufiĉe longe, por ke la negativaj sekvoj de ĝia influo estu videblaj en epidemiologiaj ekzamenoj. Tamen longdaŭra influo de la blua lumspektro emisiata de la plurfunkciaj telefonoj kaj komputiloj povas negative influi la vivodaŭron. Sciencistoj el la Ŝtata Universitato en Oregono rimarkis, ke la blua lumo detruas ĉelojn en la cerbo kaj retino de bananmuŝoj t.e. drozofiloj. La esploroj okazis sub la gvido de Jaga Giebułtowicz, specialistiĝanta pri la biologia horloĝo. Evidentiĝis, ke drozofiloj kiuj dum 12 horoj troviĝis sub la influo de la blua lumspektro kaj dum 12 horoj troviĝis en mallumo vivis signife malpli longe ol drozofiloj, kiuj aŭ la tutan tempon troviĝis en mallumo aŭ en la natura lumo, en kiu estis blokita la blua lumspektro. Estis konstatite, ke ĉe la testita grupo la efikado de la blua lumspektro akcelis la maljuniĝadon damaĝante la ĉelojn de retino, cerbosengradigon kaj lezis la movkapablon. La blua lumspektro kondukis ankaŭ al genekspresio ĉe altaĝaj drozofiloj, sed ne ĉe junaj. Tio signifas, ke ĝi rolas kiel stresiga faktoro konforme al la maljuniĝado.
El la elsendo 05.11.2019. Legas Tomek – 2’09”
