Tio okazis antaŭ multaj, multaj jaroj en Varsovio dum la reĝregado, kiam multaj varsoviaj metiistoj okupiĝis pri la produktado kaj riparado de kirasladoj. Al Varsovio estis venantaj kavaliroj el la tuta lando kaj multaj eksterlandaj gastoj, kiuj konante la tien metiistan arton al la varsoviaj majstroj konfidadis siajn ladajn kirasojn kaj ladŝirmilojn, kiuj post multaj militoj kaj bataloj daŭre bezonis riparadon. La varsoviaj majstroj ne plendis pro manko de laboro de frumateno ĝis la nokto riparante ladajn kirasojn revenigante al ili iaman aspekton kaj brilon.
Aparte famiĝis la metiisto Marcin, kies familio bonstatis kaj la infanoj vivis senzorge. Marcin la tutajn tagojn pasigadis en la metiejo, kie ĝojigis lin oftaj vizitoj de la infanoj, la filino Hanka kaj la filo Maciek. La infanoj ne enuis tie, trovante amuzon inter fragmentoj de la riparataj armiloj, rigardante siajn vizaĝojn en poluritaj ŝirmoladoj, per sia gaja petolado varmigante la koron de la peze laboranta patro. Sed infanoj kreskis kaj ĉiam pli kaj pli logis ilin la atrakciplena mondo ekster la patra metiejo.
En la bazaro, kvazaŭ el la mirlando eblis trovi ĉion – kolbidajn ĉenojn, bildojn, belegajn ujojn, tablotukojn, tuketojn, ŝtofojn, ludilojn, dolĉaĵojn. Kurante inter la standoj la infanoj apenaŭ povis satrigardi ĉiujn ĉi atrakciaĵojn. Iun tagon renkontinte malgrandajn amikojn ili ekdeziris ludi sur la proksimaj herbejoj. Ili petis la patran permeson, kiun li donis avertante tamen, ke ili ne tro foriru for de la urbo kaj ne proksimiĝu al la malnova ruino sur la apudvistulaj herbejoj. De jaroj cirkulis ĝia malbona famo kiel loko timiga. Pri ĝia hanta estaĵo, pri kiu neniu sciis kiel ĝi aspektas, sed laŭ la plej maljunaj varsovianoj tio povis estis la mita Bazyliszek, mistera kreaĵo nek besto nek diablo, enmondiĝanta unu fojon je cent jaroj el ovo kovita de koko. Ĝia aspekto estis hororiga, la kokan kapon ĝi heredis de sia patro, sed enorme grandan kun sama granda, ruĝa kresto falanta jen unu- jen aliflanke de ĝia timigia buŝaĉo. Sed la plej hororigaj estis ĝiaj okuloj, pli hororigaj ol ĝia serpenta vosto zigzakanta kelkajn metrojn, per kiu la kreaĵo povis senkompate vipi siajn viktimojn. Ĝi ne devis tamen tion kutime fari, ĉar sufiĉis ke ĝi alrigardis la viktimon per sia trapenetra rigardo kaj tiu unumomente estis ŝtoniĝanta. Tiamaniere Baziliszek onidire multajn homojn je vivo senigis.
Marcin sciante pri tio severe malpermesis al Maciek kaj Hanka proksimiĝi al la ruino, ĉe kiu eĉ la senhejma hundo ne haltis, kontraŭe kun teruta bojado estis forkuranta. La infanoj promesis al la patro ne proksimiĝi al ĉi tiu loko kaj tuj kure rapidis al la atendantaj ilin amikoj. La tago estis suna, varma, la bazaro buntis de la varoj kaj la infanoj kiel kutime gaje trakuris laŭe de la standoj kaj butikoj ĉi-foje aĉetinte nek belajn fruktojn, nek grandajn korformajn lekbombonojn. Ili rapidis laŭ la mallarĝa strateto inter la brikdomoj al la rivero amuziĝi sur la herbejo. Knabinoj kolektis kolorajn florojn por florkronoj kaj knaboj admirante fiŝojn en la pura riverakvo kuris laŭe de la Vistula bordo ĉiam pli for kaj for kaj eĉ ne rimaris, ke la urbo preskaŭ malaperis, la krepuso venis kaj ili ne sciis kiel retrovi la revenvojon. Ĝuste tiam ili ekvidis antaŭ si domon, verdire nur ĝiajn murfragmentojn. Antaŭ ol Hanka kaj Maciek ekkomprenis, ke tio povas esti la ruino, pri kiu avertis ilin la patro ili jam ektrovigis en ĝia kelo. Unuarigarde nenio estis tie terura, kelo kiel kelo, iom humida kaj malluma, sed malantaŭ unu el la pordoj io komencis scintili per hela, kolora lumo, tiom bela, ke la infanoj ne povis forŝiri la rigardon. Ili alkuris la lumon, unu el la knaboj malfermis la pordon kaj tuj falis kvazaŭ trafita de la fulmotondro. Tio ja ne estis fulmotondro, sed la okuloj de Bazyliszek. Antaŭ ol la infanoj komprenis la minacon ilin endanĝeriganta jam ŝtoniĝis sub la bestaĉa rigardo.
La nokto kovris Varsovion kaj la armilladista majstro Marcin kun ĉiam pli granda zorgo pensis pri siaj infanoj. Jen kaj jen li estis eliranta antaŭ la metiejon, sed nenion li vidis. Li tamen antaŭsentis, ke io malbona okazis. Ĉu Hanka kaj Maciek ne observis liajn avertojn kaj iris al la ruino. Li bone sciis, kie ĝin serĉi kaj komencis cerbumi, kion fari se li renkontos Bazyliszek? Tiam lia rigardo glitis al unu freŝpolurita armillado. Ĝi estis tiom hela, ke eblis rigardis sin en ĝi kvazaŭ en spegulo. Jen la rimedo kontraŭ la terura rigardo de Bazyliszek. Marcin vestis la armilon kaj ekrapidis al la ruino.
La Luno jam brilis super Varsovio, kiam li ekstaris antaŭ la mistera domo. Li faris pie la krucosignon, kun malfacilo malsupreniris en la kelon. Li ne eraris, Bazyliszek devis esti tie, ĉar laŭvoje Marcin preterpasis ŝtonojn, kiuj similis laŭfome al la homaj siluetoj… Li ekvidis ankaŭ du siajn infanojn, tute ŝtonajn! Lia korbatado haltis, sed li ne povis permesi al si la larmojn. Io tute proksime ja moviĝis… tio estis la korpo de Bazyliszek. La granda vosto svinge trakŭris antaŭ la leda kapkovrilo de Marcin, sed tiu ĉi rapide flanksaltis, kaj kiam nur la kreaĵo la faŭkon direkte al la Marcin direktis ĝi senmoviĝis rigardante sian spegulbildon kaj ŝtoniĝis hororigita pro sia propra terura rigardo.
Tiumomente la ŝtonoj en la kelo komencis moviĝi, Maciek kaj Hanka kvazaŭ el iu maligna sonĝo kun timrigardaj okuloj vekiĝis kaj gapis al la antaŭ si troviĝanta kavaliro, kiu ilin fiksrigardis. Kiom ili ekmiris, kiam en li ili rekonis la propran patron. Tiu rapide kaptis la manojn de la infanoj kaj elkondukis el morna kelo ne dezirante, ke la ŝtoniĝinta korpo de Bazyliszek prezntiĝu antaŭ iliaj okuloj.
Tiel do la kirasladisto Marcin siajn infanoj kaj aliajn viktimojn de Bazyliszek savis kaj Varsovion de anatema Bazyliszek liberigis.
El la elsendo 27.03.2015. Legas Barbara
