Estas multaj kialoj, pro kiuj la homa ĉelo povas kvazaŭ freneziĝi kaj komenci senrege multiĝi kaj transformiĝi en malignan tumoron. La fumado, ekzemple, kaŭzas mutaciojn alkondukantajn al senmodera reproduktiĝo de ĉeloj. Krome alkoholo, troa sunefikado kaj pluraj aliaj faktoroj povas favori erarojn en la ĉela reproduktiĝado. Kvankam aĝo daŭre estas unu el la ĉefaj faktoroj ligitaj kun kancermalsaniĝo, kreskas nombro de kancerkazoj inter junaj plenkreskuloj. Laŭ la sciencista studo lastatempe publikigita en la revuo BMJ Oncology, la tutmonda indico de tumoroj inter homoj malpli ol 50-jaraĝaj kreskis je 79% dum la tri lastaj jardekoj. Kvankam la interpreto de la datumoj postulas singardemon pro la regionaj diferencoj – ju pli evoluinta la lando, des pli alta indico de frua apero de kancero – la fakuloj atentigas pri tiaj pliaj faktoroj kiel malsanaj vivstilaj kutimoj, malbona dieto, sidiĝema vivstilo, poluado, troa konsumo de antibiotikoj. Ne ĉiam eblas difini rektan kancerokaŭzon kvankam estas sciate, ke la menciitaj antaŭe faktoroj povas ludi gravan rolon. Sciencistoj rekonas, ke ankoraŭ ekzistas multaj esplorendaj facetoj de ĉi tiu fenomeno. Harvard-esploristoj rimarkigas, ke ĉi tiu “epidemio” de la fruaĝa apero de kancero povus esti nur iu parto de io pli granda, aŭ – kiel ili asertas: “la pinto de glacimonto aŭ ekzemplo de kreskanta tendenco al pli alta incidenco, malsaniĝofteco je multaj kronikaj malsanoj en junĝaj kaj/aŭ estontaj generacioj.”
El la elsendo 10.10.2023. Legas Maciek – 02′ 06″
