En la Muzeo de Sinjoro Tadeo en Vroclavo estas prezentata ekspozicio „La mondo rigardas la krimon kaj silentas…” dediĉita al la organizaĵo „Żegota” helpanta al judoj dum holokaŭsto. Ĝian historion prezentas paneloj kun fotoj kaj priskribj kaj dokumentoj. La titolo estas ĉitaĵo el la flugfolio „Protesto”, kiu en la 1942 aperis sur la muroj de Varsovio. Ĝia aŭtoro Zofia Kossak-Szczucka, katolika verkistino, alvokis en ĝi polojn, ke senkonsidere al politikaj opinioj ili portu helpon al judoj. Zofia Kossak-Szczucka kaj Wanda Krahelska-Filipowicz, aktivulino de Pola Socialista Partio fondis Provizoran Socian Komitaton por Helpadi Judojn „Żegota”, kiu transformiĝis en 1942 en la Konsilion. Aktivis en ĝi preskaŭ 200 personoj el diversaj medioj kaj organizaĵoj, kiuj provizis judojn en la getto per nutaĵoj, medikamentoj, organizis fuĝojn kaj renkontojn kun homoj pretaj kaŝi la fuĝintojn, kolektis monon kaj organizis falsajn dokumentojn. Malgraŭ arestoj kaj reprezalioj en la tempo, kiam sur la tereno de Pollando pro helpo de judoj minacis mortopuno, la organzio funkciis dum la tuta milito. Parto de la prezetntataj sur paneloj materialoj devenas el la kolektoj de Władysław Bartoszewski, kiu aktivis en Żegota. Post la milito li okupĝis pri la esplorado kaj pridokumento de ĝia laboro. Li transdonis al Ossolineum objektojn ligitajn kun judoj, inkluzive de korespondaĵoj kun personoj savitaj de poloj dum Holokaŭsto. En la transdonitaj kolektoj troviĝas unika arkivo de la strukturo „Felicja” establita de advokato Maurycy Herling-Grudziński, kiu per la protekto ĉirkaŭprenis 340 personojn. La ekspozicio prezentata ĝis la 13-a de majo vastigas konojn pri la historio de Żegota.
El la elsendo 16.03.2018. Legas Maciek – 1’59”
