Kun kio ligiĝas la lingvolerna talento? Kio okazas en la homa menso, kiam la unuan fojon homo aŭdas fremdlingvan vorton? Kial iuj lernas fremdajn lingvojn facile dum por aliaj tio signifas seriozan penadon? Evidentiĝas, ke tiaj faktoroj kiel impresiĝemo je la parollaŭto kaj sonalteco, familiariĝo kun la sonado de koncerna lingvo aŭ eĉ la kapablo ignori informojn sengravajn influas niajn lingvolernajn kapablojn. Laŭ ĝisnunaj esploroj de doktorino Marta Marecka el la Jagelona Universitato en Krakovo rezultas, ke komence por parkeri novajn vortojn povas gravi la kapablo rimarki ŝanĝojn en la sonlaŭto kaj sonalteco. La parolon eblas nome dividi/analizi laŭ malgrandaj sekvencoj konsiderante la ĵus menciitajn kapablojn. Kaj kvankam en nia unua/gepatra lingvo la dividado de parolo je vortoj, fonoj, silaboj ŝajnas esti afero natura, la procezo estas pli komplika. Fonoj surtavoliĝas, kion ilustras la akustika grafikaĵo de la parolo prezentiĝanta kiel sonmuro. En la gepatra lingvo ni dekomence lernis kiel rilati al ĉi tiu sonmuro, sed kiam ni lernas sonmaterialon en tute fremda por ni lingvo la parolsonoj kunfandiĝas. Laŭ la pola sciencistino laboranta pri la projekto „Individuaj kongnokapabloj kaj alproprigado de la vortprovizo de la dua lingvo”, lernante la duan lingvon en la komenco la aŭdatajn eldirojn ni dividas je malpli grandaj segmentoj uzante akustikajn indikojn. La demando estis ĉu personoj pli impresiĝemaj je la sonalto kaj sonlaŭto pli facile en la komenca fazo lernas la fremdan lingvon? La enkondukaj esploroj elmontras la ekziston de tia ligo. Krome en la komenca etapo de la lingvolernado ofte grandan problemon kreas la reguloj de la propra, gepatra lingvo. Ni gvidas nin per ĝiaj konkretaj principoj, en kiuj ekzemple unu grupiĝo de konsonantoj estas akceptebla, familiara dum la alia ne. Dum la lernado de la fremda lingvo aperas la fenomeno de transigo, disde kiu estas iom malfacile distanciĝi. Ĝi konsistas el la prunteprenado el la gepatra lingvo de leksiko, gramatikaj konstruoj, akĉento. Aktuale la esploroj koncentriĝas pri tio kiel la kapablo ignori neesencajn informojn, do la principojn de la gepatra lingvo faciligas la lernadon de nova lingvo.
El la elsendo 17.10.2017. Legas Barbara kaj Tomek – 2’59”
sc_bp_tm_Kelkaj_aspektoj_de_lingvolernado_02’59”.mp3; filename-=UTF-8”sc_bp_tm_Kelkaj aspektoj de lingvolernado_0259
