Novaĵoj

La pola vicministro por la internaj aferoj informis pasinstsemajne, ke je pliaj 60 tagoj estos longigita la periodo, en kiu polaj familioj povas kalkuli je financa helpo de la ŝtato por kovri la kostojn de la vivteno (loĝigo kaj nutro) de gastigataj ukrainaj rifuĝintoj. Laŭ la pola registaro la loĝigan kaj vivtenan helpon de polaj familioj utiligas 600 mil rifuĝintoj.
Baze de speciala leĝo en Pollando trovis enlaborigon 77 mil ukrainaj civitanoj. Laŭ la pola ministerio por familio kaj socia politiko plejmulto de ili laboras en varstaplejoj, gatronomiaj kaj hotelaj servoj. Baze de ĉi tiu leĝo ili ne bezonas iujn ajn laborpermesojn, tamen la dunganto devas informi pri tio koncernajn administrajn aŭtoritatojn.

El la elsendo 25.04.2022. Legis Milada – 01’18”

La Eŭropa Komisiono informis, ke aktuale ĝi planas neniujn novajn fondusojn por helpi al la uniaj landoj akceptantaj rifuĝintojn el Ukrainio. Pasintsemaje la unia komisaro por la buĝero Johannes Hahn diris dum la kunsido de la buĝeta komisiono de la Eŭropa Parlamento, ke li ne kredas, ke kadre de la nuna unia buĝeto eblus krei novan financan instrumenton por tiuj uniaj landoj, kiuj akceptas ukrainajn rifuĝintojn. Li aldonis „ke estas tro frue” por destini konkretan financan helpon al la uniaj landoj akceptantaj ukrainanojn.

El la elsendo 15.04.2022. Legas Krystyna – 0′ 44″

Kiel sciigis lastlunde, la 11-an de aprilo Uno, ekde la 24-a de februaro Ukrainion forlasis pli ol 4, 5 milionoj da personoj. Pollando daŭre estas la migra celloko de ukrainanoj. En la lastaj tagoj ilia migrointenseco kreskis. La limon kun Pollando transpaŝis jam pli ol 2 milionoj 700 mil personoj. La dua lando laŭ la vidpunkto de akceptataj fuĝintoj el Ukrainio estas Rumanio, al kiu venis pli ol 716 mil personoj. 470 mil ukrainanoj celis la teritorion de Rusio, 440 mil ukrainanoj translokiĝis al Hungario, 417 mil al Moldavio. Slovakio akceptis jam pli 326 mil personojn el Ukrainio kaj Belorusio 22 mil. En polaj amaskomunikiloj la informioj pri la dismetiĝo de ukrainanoj en aliaj eŭropaj landoj koncernas komencon de marto.

El la elsendo 15.04.2022. Legas Milada – 1′ 20″

UNo akuzis Rusion pri elvoko de monda nutraĵkrizo pro ĝia invado kontraŭ Ukrainion, kio povas kaŭzi malsatplagon. Reprezentanto de la organizaĵo atentigis, ke Ukrainio kaj Rusio apartenas al la plej grandaj produktantoj de greno respondante pro 30 procentoj de la monda eksporto de tritiko, pro 20 procentoj de la monda eksporto de maizo kaj 75 procentoj de la eksporto de sunflora oleo. Preskaŭ 50 procentoj de la aĉetata greno devenis el Ukrainio. Ekzistas timo, ke pro nesufiĉo de greno en la Proksima Oriento kaj la Norda Afriko povas eksplodi malsatplago. La ĉefaj importantoj de greno el Rusjo kaj Ukrainio estas Egiptio, Turkio, Bangladeŝo, Niĝerio, landoj kun multnombra loĝantaro. La konflikto minacas ankaŭ per malpliboniĝo de situacio en la landoj jam suferentaj humanisman krizon, kiel Afganlando, Jemeno kaj en la regiono de Afrika Korno (la Somalia duoninsulo).

El la elsendo 05.04.2022. Legas Maciek – 1′ 05″

En la pola ministerio pri agrikulturo estis subskribita pilota pojekto pri Polaj Nutraĵoj kun Pasporto. Temas pri elkonstruo de sistemo ebligonta identigi la nutroproduktojn, tiel ke la konsumanto ricevu pri ili fidindan informon. En la jaroj 2021-2003 la esploroj koncernos la merkatojn de la bova kaj porka viandoj kaj de terpomoj. En la dua etapo planita por la jaroj 2023-24 oni intencas prilabori la sistemon de Informa Teknologio IT, se la unua etapo pravigos tion. La atendataj avantaĝoj pro envivigo de la projekto estas i.a. kresko de pozitiva bildo de nutraĵoj produktataj en Pollando kaj sur la internacia areno.

El la elsendo 05.04.2022. Legas Milada – 1′ 04″

Ekde la komenco de la rusa agreso kontraŭ Ukrainion la polan-ukrainan limon transpaŝis 2 kaj duona milionoj da translokiĝantoj el Ukrainio. Laŭ la oficejo de la Alta Komiaro por Rifuĝintoj de UNo baldaŭ sur la teritorio de Eŭropo troviĝos ĝis 6, 5 milionoj kaj eĉ 7 milionoj da personoj el Ukrainio, ĉefe virinoj kaj infanoj.
Komence de aprilo la Pola Poŝto ebligis la senpagan forsendadon de pakaĵoj kun la humaneca helpo al Ukrainio. La pezo de unu pakaĵo ne povas superi 20 kilogramojn.
Ĝis nur la identigan numeron PESEL en Pollando ricevis jam pli ol 600 mil ukrainanoj. Dank’ al ĝi ili estadas en Pollando legale kaj havas cetigitan sanprotekton, eblecon legale entrepreni laboron kaj daŭrigi la lernadon. 51 procentojn de ukrainanoj kun la atribuita PESEL-numero konsistigas infanoj kaj 43 procentojn virinoj en la aĝo inter la 19-a kaj 65-a vivojaroj.
En Varsovio laŭ la aŭtoritatoj de la popola ĉefurbo estadas pli ol 300 mil personoj lastatempe venintaj el Ukrainio, inkluzive de 100 mil infanoj kaj junuloj. Aktuale jam 15 mil ukrainaj lernantoj frekventas la varsoviajn lernejojn kaj infanvartejojn. Dank’ al interkompreniĝo kun la Pola Centro de Internacia Helpo baldaŭ en varsoviaj lernejoj eklaboras ĉirkaŭ 200 ukrainaj instruistoj kiel asistantoj de polaj instruistoj helpontaj al ukrainaj infanoj integriĝi en la polaj lernejoj. La pola klerigministro informis, ke jam 3500 instruistoj el Ukrainio esprimis la deziron entepreni laboron en polaj lernejoj.

El la elsendo 05.04.2022. Legas Milada kaj Krystyna – 2′ 21″

Laŭ la hodiaŭaj donitaĵoj de la pola limgardistaro ekde la 24-a de febuaro la polan limon ĝis nun tranpaŝis 2,35 milionoj da ukrainaoj, tio estas 60 procentoj de ĉiuj translokiĝantoj. Laŭ Ylve Johansson, la unia komisaro por la internaj aferoj la Unio devas motivi ukrainanojn, ke ili el Pollando celu al aliaj uniaj landoj, ĉar alikaze – ŝiaopinie – la situacio ne estos stabila. Post la eksterordinara lunda kunsido de la ministroj por la internaj aferoj de la uniaj landoj la pola vicministro Bartosz Grodecki diris al ĵurnalistoj, ke la Unio bezonas novan finaninstrumenton konforman al la bezonoj de la landoj akceptantaj personojn venantajn el Ukrainio.
Kiel lastĵaŭde informis UNICEF ekde la militkomenco pli ol 50 procentoj de ukrainaj infanoj estis translokitaj. Tio estas 4,3 milionoj. Inter ili 1,8 transris la limojn kun najbaraj landoj, inkluzive de Pollando. Laŭ la hodiaŭaj informoj de la pola klerigministro en la pola klerigsistemo estas registrtaj jam pli ol 130 mil ukrainaj infanoj. Kreiĝas ĉiam pli da preparklasoj, en kiuj ili lernas la polan lingvon. Pli ol 900 ukrainaj instruistoj kaj pedagogoj aliĝis al la intensaj kursoj de la pola lingvo.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Barbara kaj Krystyna – 1′ 42″

Oni prognozas, ke en la nuna jaro povas esti registritaj en Pollando 8 mil ruldomoj, alivorte loĝaŭtoj, inkluzive de 3-4 mil novaj. Laŭ Campiri.pl en 2021 estis registritaj preskaŭ 5 mil tiaj veturiloj, tio estas je 60 procentoj pli ol en 2020. Laŭ prognozoj tiu tendenco konserviĝos nunjare. Sed eĉ tiu optimisma prognozo verŝajne ne kontentigos la interesiĝon de turistoj dum la printempa-somera sezono. Oni samtempe atentigas, ke la prezoj de la ruldomoj kreskas kaj liveroj prokrastiĝas, kion influas milito en Ukrainio.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Maciek – 0′ 45″

La pola produktosektoro de fenestroj kaj pordoj de kelkaj jaroj apartenas al la plej grandaj eksportantoj en Eŭropo. Ekde 2004 la pola eksporto de fenestroj kaj pordoj grandiĝis 9-oble. Polajn produktojn eblas aĉeti en pli ol 100 landoj. En 2021 la ĉi-rilata pozicio de Pollando fortiĝis dank’ al 24,5-procenta kresko de eksporto, kies valoro egalis al preskaŭ 3 miliardoj da eŭroj. Pollando grandigis vendon de siaj fenestroj kaj pordoj preskaŭ sur ĉiuj merkatoj. En Germanio la vendovaloro de polaj fenestroj kaj pordoj prokisimiĝis al 940 milionoj da eŭroj kaj estis je 16 procentoj pli granda ol en 2020. En Francio ĝi superis la valoron de 300 milionoj da eŭroj, kio signifas kreskon 23-procentan. En Italio la vendovaloro de polaj fenestroj kaj pordoj egalis al 250 milionoj da eŭroj, kio signifis kreskon 70-procente pli altan ol en 2020. Nur en Danlando kaj Rusio polaj firmaoj vendis en 2021 malpli da fenestroj kaj pordoj ol en 2020.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Milada – 1′ 37″

Polaj Turismaj Markoj estas projekto celanta popularigon de la plej atrakciaj turismaj itineroj aŭ regionoj en Pollando. Al la listo de la kreiĝinta en 2018 projekto en 2022 aldoniĝis la urboj Lodzo kaj Poznano, la regiono EnoTarnowskie, membriganta la vitokultivantojn el la regiono de la urbo Tarnów kaj Krakova-Ĉenstoĥova Ĵuraso. Polaj Turismaj Markoj estis kreita de la pola Ministro pri Sporto kaj Turismo kunlabore kun la Pola Turisma Organizo. Al la taskoj de la projekto apartenas helpi al la administrantoj de la distingitaj terenoj. Ĝi havas konsil-ekspertan kaj popularigan karakteron. La signo Pola Turisma Marto estas prestiĝa distingo garantianta kvaliton kaj atrakciecon. Same la landaj kiel ankaŭ eksterlandaj turistoj prenas ĝin en la konsideron planante siajn turismajn vojaĝojn tra Pollando.

El la elsendo 29.03.2022. Legas Pamela – 1′ 32″